ظهوری ترشیزی یکی از پیشگامان سبک هندی است که در روزگار شکوفایی این سبک می‌زیست و در کنار شاعرانی چون عرفی، نظیری، طالب آملی، صائب تبریزی و بیدل دهلوی از استادان بزرگ سبک هندی به شمار می‌آید. آثار وی در نظم و نثر جایگاه بلندی دارد و تا روزگار ما، به‌ویژه در هند و پاکستان ارزش و اعتبار خود را حفظ کرده‌است. «سه نثر» یکی از آن آثار است که در غالب تذکره‌ها از آن یاد، و به اندازة «ساقی‌نامه»...

یکی از دلایل دیرآشنایی و ابهام زبان بیدل، نوع ساخت ترکیبات اوست که بر اثر دگرگون کردن قراردادهای رایج زبان و شکستن قراردادهای ادبی پیشین انجام گرفته است. ویژگی کلی این گونه ترکیبات آن است. که در کنار هم نشاندن واژگان، حالت طبیعی ندارد و حالت تصنع و برقراری روابط ساختگی میان آن‌هاست؛ از طرف دیگر، پی هم آمدن واژه‌های متعدد که هر کدام قابلیت ساخت ترکیبی خاص دارد، تزاحم ترکیب‌ها را به وجود آورده و...

چکیده ندارد.

در این رساله،آموزه های اسلامی در دواوین پنج شاعر برجسته سبک هندی بررسی شده است. از آنجاکه تاکنون تحقیقات انجام پذیرفته درباره اشعار سبک هندی، بیشتر در زمینه تصویرآفرینی و خیال بندی بوده و مسائل مذهبی، عرفانی و بویژه اخلاقی آنها، کمتر مورد ارزیابی واقع شده است و با توجّه به لزوم آگاهی و آشنایی با موارد اخیر، اهمّیّت و ضرورت انجام چنین پژوهشی در اشعار شاعران نامی سبک یاد شده مشخّص میشود. بدین من...

تا زمان اوج سبک هندی در شبه قاره هند و حتی نزدیک به آن روزگار در فرارودان شاعرانی به سر می بردند که مهم ترین سنت و ویژگی های سبک هندی را در اشعار خود بازتاب می دادند. در تذکرۀ نمونۀ ادبیات تاجیک صدرالدین عینی اسم شاعران زیادی آمده است که در همین روزگار به سر برده و در اشعارشان شیوه های خاص سبک هندی را به کار گرفته اند. در این مقاله برخی از مهم ترین این شاعران معرفی شده و ضمن ارائۀ نمونۀ اشعار ا...

درویش‌ حسین واله هروی شاعری است که از زندگی‌ و آثار او به‌سبب منتشر نشدن دیوان اشعارش، جز اطلاعات کلی و مختصر، و ابیات پراکنده در تذکره‌ها و لغت‌نامه‌ها مطلب بیشتری در دسترس نیست. باوجود‌این، یگانه‌شاعری است که لفظ و معنای اشعار او را شاعر و متفکر شهیر هندی، عبدالقادر بیدل، ستوده است. در این جُستار، پس از معرفی درویش حسین واله و نگاهی به احوال و آثار او، با استفاده از ابیات در دسترس وی در تذکره‌...

واژۀ «شکر» و ترکیبات و اصطلاحات برساخته از آن مثل شکربار، شکرپاره، شکربوره، شکرپلو، شکرپنیر، شکرشکن و... در نثر و نظم فارسی و تاجیکی در موارد مناسب به‌کار رفته‌اند؛ اما هیچ شاعری به‌اندازۀ نقیب‌خان طغرل احراری از این تعبیرها این‌قدر فراوان و آن هم با استادی تمام استفاده نکرده است. در این مقاله انواع این ترکیب‌ها و اصطلاحات و نحوة کاربرد آن‌ها در اشعار این شاعر توانمند بررسی شده است. در بخش دیگر...

در مطالعات سبک شناسی، بودن یا نبودن یک عنصر یا چند عنصر، آن قدر اهمیت ندارد که بسامد آن عنصر یا عناصر. لذا برای تعیین بسامد مختصات سبکی بیدل در این مقاله تحلیل آماری در نظر گرفته شده است که ابتدا تمامی مؤلفه های سبکی به سه بخش اصلی یعنی مختصات ادبی، زبانی و فکری تقسیم شده و در جدولی به عنوان طرح پایه های پژوهش در نظر گرفته شده است. در ادامه هر یک از ویژگی های سبکی بیدل در 380 بیت به عنوان نمونه...

این مقاله به بررسی مشترکات و تناسبات شعری بیدل و سپهری پرداخته است. ممکن است عملاً بر پایه تفکر یا تصویر آفرینی بیدل نسروده باشد، اما در دفترهای شعر سپهری و دیوان بیدل تشابهات بسیاری می‌توان دید. به زعم من جوهر شعر در آفرینش جاری است و این شاعر است که می‌تواند به اندازه گنجایش قلبی خود از این رود جاری برخورد. و به قلم بنگارد و وقتی دو شاعر از نظر احساس و اندیشه به یکدیگر نزدیکتر باشند، لاجرم اشع...

این رساله تصویر جامعی است از چند و چون وضعیت اجتماعی زنان در جامعه ی ایرانی عصر مغول و تیموری که از نظرگاه شاعرانی چون مولوی، سعدی، امیرخسرو دهلوی، حافظ،عبیدزاکانی و جامی مورد بررسی قرار گرفته است. از آنجایی که آثار شعرا و نویسندگان، آیینه ی تمام نمای فرهنگ، ادب، سیاست، ارزش ها و عقاید آن جامعه هستند، بی تردید می توان با بررسی آثار آنان، فراز و نشیب ها و تحولات اجتماعی روزگار و نوع پسندها و باو...