نویسنده، پس از اشاره به اشتقاقات و ترکیبات واژه جهل در قرآن کریم، انواع جهل را از نظر راغب اصفهانى مطرح کرده و دیدگاه کلى محققان درباره عصر جاهلى را گزارش نموده است. محققان معتقدند در قرآن کریم، جاهلیّت به عنوان یک اصطلاح دینى به معناى منفى آن است که خود شالوده‌اى است که واژه کفر بر روى آن بنا مى‌شود. امّا به نظر مى‌رسد که پاره‌اى از صفات برجسته نیز در میان اعراب جاهلى متداول بوده است که بازتاب ...

امروزه علیرغم پیشرفتهای علم در شناسایی خواص ماده که موجب پیشرفت تکنولوژی و تسلط بشر بر طبیعت در قرون جدید شده، هنوز جاهلیت به شکل های مختلف ادامه دارد. این تحقیق در پی آن است که بر اساس تعالیم الهی، مبانی اصلی جاهلیت در دوره های مختلف را مورد بررسی قرار دهد و علل حیرت و سرگشتگی انسان و دوری او از اهداف اصلی خود را مشخص نماید با انطباق دوره های مختلف معلوم می شود که جاهلیت دوره خاصی نیست که تما...

امروزه در جوامع اسلامی گروهی از دگر اندیشان با استناد به تعابیر و اسلوب های بیانی قرآن تلاش می نمایند تا این کتاب مقدس را محدود به حصار زمان و مکان شبه جزیره زمان بعثت پیامبر اسلام(ص) نمایند، و در نتیجه مخاطبان اش را تنها اعراب بدوی دوران جاهلی بخوانند! غافل از اینکه آنچه این جماعت بدان استناد می کنند، خود یکی از وجوه اعجاز قرآن حکیم است. بدان سان که خداوند از همان تعابیر و گفتمان و واژه های اع...

در میان اشعار منسوب به جاهلیت، گاه اصطلاحات دینی، عبارت‌‌ها و مفاهیمی مشاهده می‌شود که با مفاهیم، تعابیر و اصطلاحات دینی قرآنی شباهت دارد. ادعای تقدم زمانی این اشعار بر قرآن کریم، عده‌ای را برآن داشته که بپندارند شعر جاهلی می‌تواند یکی از منابع قرآن تلقی شود. این نتیجه مبتنی بر احراز مشابهت تام و تمام مضامین اشعار جاهلی با قرآن از یک سو و اثبات اعتبار این اشعار از سوی دیگر است و بررسی‌های علمی ...

مطالعه ی تاریخ حیات بشر از دیرباز همواره با نشانه هایی از تمسک به سجایای اخلاقی و تمایل و تعلق خاطر به پاکدامنی همراه بوده است. عفاف و پاکدامنی به عنوان مهم ترین عامل کنترل وتعدیل شهوات و قوای نفسانی ریشه در فطرت بیدار انسانی داشته و آثار آن در گفتار و کردار انسان تجلی می یابد. پاکدامنی از جمله سجایای اخلاقی است که همواره در تعالیم بشری جایگاهی متعالی داشته و بدان توجه خاصی مبذول شده است و اقوا...

رثا عالی ترین نمونه شعر عاطفی، صادق ترین نوع شعر، به عنوان یکی از اغراض مستقل شعری از گذشته های دور نقشی پر رنگ بر صفحه شعر شاعران داشته است. رثا به سه دسته «ندب ، تأبین و عزا» تقسیم می شود و از اغراض پرکاربرد شاعر جاهلی و آیینه اعتقاد و نگرش وی نسبت به مسأله مرگ است. مرثیه پاره ای از پیکر? ادبیات در صدر اسلام نیز به شمار می آید. اسلام با ظهور خود باورها و اندیشه های تازه ای را به میان آورد ...

نوشتار حاضر با جستاری گسترده در کتب معتبر نحوی و تفسیری و با استناد به آیات قرآن و ویژگی های بافتی کلام، قائل به تردید در وجود «واو ثمانیه» در ادب عربی است. دانستنی است که برخی از نحویان و به دنبال آنان برخی از مفسران قرآن حرف واو در این سخن خداوند متعال «التَّائِبُونَ الْعَابدُونَ الْحَامِدُونَ السَّائِحُونَ الرَّاکِعُونَ السَّاجِدونَ الآمِرُونَ بالْمَعْرُوفِ وَالنَّاهُونَ عَنِ الْمُنکَرِ وَالْحَافِظُونَ لِحُدُود اللّهِ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِینَ» (توبه/112) و آی...

یکی از ویژگی‌های جامعۀ جاهلی عرب، اعتقاد و پایبندی به حفظ و صیانت زن در حوزۀ پوشش است. این مسئله گاه - فراتر از پوشش - در قالب مجموعه‌ رفتارهایی ذیل عنوان پرده‌نشینی زن با کاربرد و مفاهیم وسیع‌تری در شعر و لغت عرب به تصویر کشیده شده است. شدت پوشش، اختلاط کمتر با مردان، عفت و عزت، شرم و حیا و مانند آن از ویژگی‌های یک زن پرده‌نشین در ذهن عرب جاهلی بوده و این موضوع با خانه‌نشینی مطلق یا حبس خانگی ...