غلو و مصادیق آن در طول تاریخ امامیه همواره محل بحث بوده، و دربارۀ حدود و ثغور آن اختلافاتی وجود داشته است. برخی اعتقادات گاهی غلوآمیز تلقی شده، و گاهی به همان‌ها طور دیگری نگریسته شده است. در این مطالعه بنا داریم سیر تطور تاریخی مسئلۀ غلو را بازکاویم و منشأ برخی اختلافات در سه مکتب کوفه، قم و بغداد را در تعریف آن بازشناسیم؛ همچنان‌که می‌خواهیم بدانیم کدام شخصیت‌ها در این مکاتب و هر یک به سبب چه...

غزالی پیش و بیش از هر اندیشمند دیگری در تاریخ تفکر اسلامی، به مقوله‌ی علوم دینی و تعیین حدود و ثغور آن همت گماشته است؛ تلاش‌های پیگیر او در این زمینه، برخاسته از خطری بود که پیشِ روی علوم ناب اسلامی احساس می‌کرد؛ این وضعیت مهم‌ترین انگیزه‌ی آغاز پروژه‌ی عام «احیاء علوم دین» بود که طیف وسیعی از تلاش‌های غزالی، از مبارزه‌ی فکری با جریان‌های ضددین و بدعت‌گذار تا تعریف علم دینی و بیان اقسام ...

زیارت قبور توسط بانوان از مواردی است که مشروعیت و عدم مشروعیت آن از منظر مذاهب فقه اسلامی چندان هویدا نیست؛ زیرا تحقیقی موسع و یکپارچه در این‌باره نشده است. ازاین‌رو پرسش از حکم زیارت قبور توسط بانوان از منظر فقه اسلامی، نیازمند کاویدن و بررسی است. عمومات و اطلاقات سنت پیامبر اعظم و عملکرد همسر و دختر گرامی ایشان در استمرار زیارت قبور، از جمله دلایلی است که زیارت قبور را برای بانوان مشروعیت می‌...

با معرفی الگوی نظام اسلامی، نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران همواره با این سؤال مواجه بوده‌اند که در چارچوب موازین شرعی، حدود و ثغور ورود به حریم خصوصی افراد چگونه است؟ پژوهش حاضر با بهره‏ گیری از روش پژوهش تحلیلی‌ـ‌ توصیفی و استناد به مبانی عقلیِ برهانی و نقلی وحیانی به بررسی موضوع در چارچوب اصول و قواعد فقهی می‏پردازد.    باید گفت با تفکیک رضایت شخصی از رضایت نوعی، در دخالت‎های دولتی نیاز ...

متعاقب ثبت دادخواست‌های جزایر مارشال در 24 آوریل 2014 علیه سه دولت بریتانیا، هند و پاکستان در دفتر دیوان با ادعای عدم اجرای تعهداتشان به موجب مادة 6 معاهدة منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای و حقوق عرفی، رأی صلاحیتی دیوان پس از استماع ادلة کتبی و شفاهی طرفین در 5 اکتبر 2016 صادر شد. با آنکه این نخستین قضیه‌ای بود که به‌طور خاص امکان ارزیابی مفهوم دقیق تعهدات مطرح‌شده در این ماده و وضعیت عرفی آنها را فر...

حکم مصافحه با اجنبیه غیرمسلمان در فرایند استقبال و بدرقه در عرصه تشریفات بین‌الملل، دیپلماتیک و غیردیپلماتیک، مسئله‌ای نیازمند کاویدن تا مرحله پاسخی درخور است، چرا که تحقیقی موسع و یکپارچه دراین‌باره صورت نگرفته است. انکار حرمت مصافحه توسط برخی اندیشوران حوزه فقه، با قید عدم ریبه و لذت، مخصوصاً در مراودات بین‌المللی، با نسبت‌دادن تشکیک در حرمت آن به بعضی از بزرگان عرصه فقه، به استناد عمومیت‌نداش...

عده‌ای بر‌این باورند که اساسا «خلق ابزار، تابع نوع تفکر آدمی است». عده‌ایی نیز بر‌این باورند که «فکر، تابع ابزارهایی است که آدمی خلق می‌کند» و دسته سومی نیز هستند که معتقدند بین ابزاری که آدمی تولید می‌کند و تفکر او، نوعی هم‌گرایی و سازواری می‌توان به وجود آورد. اگر این پیش‌فرض که فناوری زایندۀ تفکر و دانش مختص به خود است (دیدگاه دسته دوم) را بپذیریم؛ بنابراین باید بپذیریم که نخست اینکه فناوری ...

برخی از نظریه های اخلاق و رویکردهای تربیت اخلاقی، «محبت به مردم» را پایه اخلاق اجتماعی می دانند. محبت به همدیگر، در اسلام نیز توصیه شده است. هدف از این پژوهش، بررسی حدود و ثغور «محبت به مردم» در اسلام و نیز بررسی ظرفیت «محبت به مردم» برای این است که بتواند به عنوان پایه عاطفی اخلاق اجتماعی در نظر گرفته شود. روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی است. یافته ها نشان داد که در اسلام «محبت به مردم»، به خودی خود ...

شاید تصور مالکیت خصوصی بر منابع نفت و گاز در بین حقوقدانان ایرانی پدیده‌ای ناآشنا و غریب به نظر آید، ولی در ایالات متحد امریکا از نخستین روزی که استخراج نفت آغاز شد، مالکیت خصوصی بر منابع هیدروکربنی مورد پذیرش قرار گرفته است. جستجو در بین قوانین مختلف ایالتی و آرای قضایی صادره در این زمینه تشخیص دو دسته کلی موضوعات را که بر پایه آن مالکیت خصوصی این منابع بنا شده است، امکان‌پذیر می‌سازد: نحوه تع...

هدف این مقاله روشن ساختن حدود، ثغور و قلمرو هنجارسازی در حقوق بین‌الملل خلع سلاح با نگاه ویژه به کنوانسیون منع سلاح‌های شیمیایی در زمینه محدود کردن تعریف سنتی حاکمیت دولت‌ها می‌باشد. پرسش اصلی مقاله، درباره میزان و درجه محدودیت‌های اعمال‌شدة برآمده از کنوانسیون منع سلاح‌های شیمیایی بر اصل حاکمیت دولت‌ها است. در پرسش‌های فرعی، تعریف و مختصات سنتی اصل حاکمیت دولت‌ها و روند محدودسازی حاکمیت مطلق د...