مروری بر سیر تطوّر اندیشه بشری از تکاپوی مدام او برای دستیابی به حیاتی اخلاقی حکایت می کند؛ تکاپویی که اغلب به دلیل انقطاع از مبدأ وحی، بر سبیل آزمون و خطا ره می سپرد و همین افت و خیز مدام، وی را در نیل به تنزّه اخلاقی ناکام می گذارد. مشاهده این ناکامیها در طول تاریخ، روشنگر ضرورت رجوع به مکاتب وحیانی برای نیل به حیاتی انسانی است که در این میان، مکتب تربیتی قرآن به دلیل جامعیّتِ برخاسته از سرّ خاتمیّ...

اسلوب و روشهای «گفت وگو» در بسیاری از آیات قرآن در قالب داستان و خطاب به پیامبران برای مردم ذکر می گردد و از آنجا که مهم ترین پُل ارتباطی بین انسان ها برای بیان افکار یکدیگر «گفت وگو» می باشد و خداوند خود اوّلین و بهترین معلّم انسان هاست، به همین دلیل، در قرآن کریم نمونه های متنوّعی از گفت وگو را برای هدایت انسانها بیان فرموده است. نمونه ای از این داستان ها، گفت وگوهای خدا با پیامبران می باشد که در...

قرآن کریم بر اصل «فطرت» تأکیدات مکرری کرده، اساس دعوت خود را بر آن قرار داده و این مفهوم را اساس روی­آوری انسان به «دین» خوانده است. از نگاه قرآن، فطرت، عبارت از شیوه ساختاری توحیدی است که جهان هستی و از جمله انسان طبق آن پدید آمده­اند و قرآن از همین منطق و خاستگاه عموم انسانها را فارغ از نژاد و زبان به صراط مستقیم دعوت می­کند. مقاله دارای سه بخش اصلی است: «چیستی فطرت و شمول گستره آن که به ساخت...

تحلیلی از برتری قرآن کریم بر سایر کتاب های آسمانی است. نگارنده که به مقایسه قرآن با انجیل و تورات، کتاب های مقدس مسیحیان و یهودیان، پرداخته معتقد است می توان با بررسی ظاهری و محتوایی آنها به تفاوت آشکاری رسید که برتری قرآن را به اثبات می رساند. از این رو وی در این تحقیق به بررسی ابعاد مختلفی از سه کتاب مقدس پرداخته است. بیان ویژگی های قرآن و نام های آن و جایگاه قرآن در کلمات امامان معصوم مطلب آ...

آیات بسیاری از آخرین کتاب الهی به سرگذشت قوم یهود و پیامبر آنان اختصاص یافته است، و انحرافات و اشتباهات آنان بارها و بارها در قرآن مطرح شده است، به نحوی که هیچ قومی به اندازه ایشان مورد سرزنش و توبیخ قرار نگرفته اند، تا جایی که آیات الهی آنان را به عنوان دشمن ترین انسان ها نسبت به مسلمانان معرفی نموده است. هدف اصلی این رساله بیان علل و ریشه های انحرافات اجتماعی قوم یهود در آیات قرآن و احادیث می...

عنوان رساله حاضر سیمای حضرت ابراهیم (علیه السلام) در قرآن و عهدین است. این رساله در صدد بررسی شخصیت آن حضرت در قرآن و عهدین و بیان اشتراک و امتیاز آن دو می باشد. مباحث جمع آوری در این زمینه در ده فصل تهیه و ترتیب یافته است . در قرآن و عهدین درباره حضرت ابراهیم (علیه السلام) در بعضی موارد مشترک می باشند و در بعضی موارد اختلاف دارند. نام مبارک حضرت ابراهیم (علیه السلام) 69 بار در 25 سوره قرآن مج...

ابن تیمیه در توحید و اسماء و صفات الهی، آراء و بیان های خاص دارد. سلفیون امروز آراء و اندیشه های او را زیر بنای عقائد قرار داده اند. روایات ما به طور خاص در این مسئله وارد شده و جوانب امر را به تفصیل و مشروح بیان کرده اند. گفتار امیرمومنان (علیه السلام) در این میان سهم ویژه دارد. بررسی این دو دیدگاه و عرضه آرای ابن تیمیه به آنچه در روایات ما و بویژه کلام علی (علیه السلام) آمده است، معیارهایی در...

یکی از ویژگی های منحصر به فرد امام در کنار سایر خصوصیّات، مانند نصب الهی، عصمت، وابستگی به علم الهی و ولایت، موضوع هدایت به امر است که در دو جای قرآن به آن اشاره شده است. علاّمه طباطبائی کلمة «امر» را در این آیات، امر تکوینی گرفته است و مراد از آن را تصرّف در نفوس و امر ملکوتی می دانند. لذا سؤال اصلی مقاله این است که این نوع از هدایت چه نقشی در سازندگی جامعه ایفا می کند؟ پژوهش هایی که تا کنون دربا...

قاعده «تعلیق الحکم علی الوصف مشعر بالعلیة» از قواعد مهم زبانی است که از دیر باز در علوم گوناگون مانند بلاغت، فقه، اصول و تفسیر بدان توجه شده و دانشمندان اسلامی و بویژه اصولیان و فقها در تحلیل‌های خویش از آن بهره جسته‌اند. نویسنده کتاب «المیزان فی تفسیر القرآن» نیز با اشرافی که بر علوم مختلف داشته، در تفسیر برخی آیات قرآن کریم از این قاعده استفاده کرده است. مقاله حاضر قاعده مذکور را مورد بازخوان...

قرآن کتاب هدایت بشر در تمام اعصار است و بدین منظور از شیوه های متفاوت بیانی بهره گرفته است. در قرآن کریم نیز خداوند متعال به منظور تسریع در فهم و آسان سازی مطالب و تنزّل مفاهیم عمیق معنوی ،در روح و جان آدمی، از قالب قصه و در قصص از سبکهای مختلف بیانی بهره برده است  که بخش قابل توجهی از آیات را به خود اختصاص داده است.داستان خلقت از جمله حکایتهای مطرح شده در قرآن و تورات میباشد که در این مجال  به ...