فهم قرآن و دست‏یابی به مفاهیم و معانی آن، اعم از منطوق و مفهوم، و آنچه که لزوما بر آن دلالت دارد،اعم ازظاهروباطن آیات، درسایه قواعدواصولی چندحاصل می گردد. مراد ازاین قواعد تنها قواعد فهم زبان عربی نیست، اگرچه خداوند متعال از آن برای بیان مقاصد خود بهره جسته است و در نتیجه، فهم کلام او اقتضا دارد که مفسر به قواعد زبان عربی آشنا باشد. اما علاوه بر آن، چون گوینده در کلام خود معانی و مفاهیمی متعا...

در این مقاله به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت که آیا اصولاً تفسیر متن امکان پذیر است یا نه. ابتدا نظری به گذشته داریم و آنگاه با توجه به دیدگاه های نوین تفسیر متن و کلام نمونه ای را مورد تجزیه و تحلیل نشانه شناختی قرار خواهیم داد. ادعا بر این است که تفسیر هر متن در تقابل با نظر نویسنده و یا گوینده نسبی است و قاطعیت در تفسیر عملاً میسر نیست.

تفسیر اجتماعی از رویکردهای بسیار مهم تفسیری است که در دوره معاصر پدیدار گشته و بسیاری از اثار تفسیری مطرح، با این رویکرد نگاشته شده است. با این همه، بحث از تفسیر اجتماعی با چالشهای جدی¬ای در عنوان، تعریف و ویژگی¬ها روبروست. از این جریان تفسیری در هر یک از تفسیرپژوهی ها با عنوانی متفاوت یاد شده است. تمدنی، اجتماعی، عقلانی، تربیتی و حرکتی عناوین مختلفی هستند که برای آن به کاررفته¬اند، درعین حال ا...

  مقدمه. ارزشیابی، فرآیند نظام­مندِ گردآوری، تحلیل و تفسیر داده­ها به­منظور ارزش­گذاری و قضاوت است. اساتید و معلمان باید از میان روش­های مختلف ارزشیابی، متناسب با اهداف آموزشی خود، بهترین روش را برگزینند. سئوالات چندگزینه­ای، از رایج­ترین آزمون­ها در علوم پزشکی هستند. این آزمون­ها به­علت عینیت کامل، از حداکثر پایایی ممکن برخوردارند، اما روایی آنها هنوز مورد توجه صاحب­نظران بحث ارزشیابی قرار دارد...

علامه طباطبایی در المیزان، روایتی از نسبی‌گرایی اخلاقی را مطرح کرده، به نقد و بررسی آن می‌پردازد؛ نسبی‌نگری‌ای که به هیچ اصل اخلاقی جهان‌شمولی باور ندارد و اخلاق را تابع اهداف و شرایط متغیر اجتماعی و فرهنگی می‌داند. پرسش پایة این جستار این است: علامه طباطبایی چگونه و بر پایة چه پایگاه فکری‌ای نسبی‌نگری اخلاقی را  نقد می‌کند؟ دستاورد پژوهش حاضر این است که علامه سه نوع مغالطه را در ادعای...

آیا اساساً دستیابی به عینیت در فهم تاریخ ممکن است؟ به عبارت دیگر، آیا می‌توانیم از یک رخداد تاریخی، گزارشی کاملاً عینی و بدون تأثیر از ارزش‌ها، نگرش‌ها و منافع خودمان ارائه دهیم؟ آیا رسیدن به یک «تاریخ کامل» و تفسیر کامل از یک جریان تاریخی ممکن است؟ و آیا اگر چنین چیزی ممکن نیست، می‌باید در نقطه مقابل، هر روایتی از تاریخ را بپذیریم و گریزی از نسبی‌گرایی نداریم؟ آیا می‌توانیم معیارهایی بیابیم که ب...

با وجود اجماع کلی بر تعبیر دموکراسی به «حکومت مردم بر خود»، دلالت­های عینی آن­ همواره مناقشه­برانگیز بوده است. مناظرۀ بین دو رویکرد، از نمونه­های اساسی این مناقشه است: 1. رویکرد «توصیفی/ روش­شناختی» که دموکراسی را سازوکاری نهادی برای چرخش قدرت بر پایۀ رأی توده­ها تعریف می­کند؛ 2. رویکرد «هنجاری/ هستی­شناختی» که دموکراسی را نوعی شیوۀ زندگی مبتنی بر آزادی و برابری می­داند که تحقق واقعی آن مستلزم ...

در این مقاله، به­منظور تحلیل آگاهی و نگرش دانشجویان دربارۀ طبقه و اهمیت آن، داده‌های دو پیمایش نگرش‌ها و آگاهی‌های دانشجویان ایرانی در سال 1382 و سال 1394 به­کار گرفته شده است. هدف پژوهش، تحلیل میزان آگاهی دانشجویان از طبقۀ اجتماعی‌شان، نگرش پاسخگویان به تأثیرگذاری طبقۀ اجتماعی در دستیابی به فرصت‌های اجتماعی و اقتصادی و میزان تطابق شاخص عینی طبقات و ذهنیت افراد به طبقه است. داده‌ها براساس نظریۀ...

یکی از گرایش‌های جدید در تفسیر که در یک‌صدساله اخیر مورد توجه مفسران قرآن قرار گرفته، رویکرد اجتماعی به قرآن است. در این رویکرد، مفسر قرآن درصدد تلاش برای حل مشکلات اجتماعی، پاسخگویی به شبهات و نیازهای عصر جدید، توجه به جهت‌گیری‌های عصری درباره مسائل اجتماعی برای ساختن تمدنی مبتنی‌بر قرآن و آموزه‌های وحیانی است. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی درصدد است تا نشان دهد که رویکرد اجتماعی به قرآن، ا...

ادراک و شناخت انسان از آثار هنری، به عنوان یک موضوع معرفت شناختی، ریشه‌های مفهومی خود را از دیگر حوزه-های معرفتی از جمله فلسفه اخذ می‌کند که دیدگاه فلاسفه و اندیشمندان درباره چگونگی ادراک و دریافت زیبایی از اثر هنری در این زمینه قابل تامل است. در این نوشتار هدف ارزیابی و شناخت چگونگی درک اثر و دریافت زیبایی شناسی مخاطبان آثار هنری از دیدگاه اندیشمندان و فلاسفه اسلامی و غربی است که با رویکردی تف...