ساخت هویت ملی واحد از دشوارترین مراحل در فرایند ملت سازی در جوامع مختلف بوده است. تعریف مشترک از خود و شکل گیری درکی بین الاذهانی از ملتی واحد ورای هویت های قومی موجود به ساخت هویت ملی فراگیر منتهی شده و این امر بستر لازم را  در پیشبرد روند ملت سازی فراهم می آورد؛ تحقق این مسئله به عملکرد نخبگان در ایجاد اجماع در میان گروه های قومی و تمایل هویت های قومی متکثر برای مشارکت در روند ساخت هویت ملی ب...

هرچند ظهور تحرکات قومی در ایران را نمی‌توان صرفاً به نقش‌آفرینی جنبش چپ فروکاست، اما نقش‌آفرینی جنبش مزبور در مناطق قومی ایران، واقعیتی قابل‌توجه در بررسی تحولات قومی ایران می‌باشد. بلوچستان ازجمله این مناطق قومی است. در جریان پیروزی انقلاب اسلامی، بلوچستان برای اولین بار شاهد ظهور و فعالیت گروه‌های چپ‌گرا بود. بانیان اصلی این گروه‌ها تحصیل‌کردگان بلوچ بودند. با توجه به نوظهور بودن این گروه‌ها، ...

هدف این مقاله بازشناسی جایگاه قومیت و قوم‌گرایی به عنوان متغیری امنیتی در مطالعة امنیت ملی جوامع چندقومی می‌باشد. در این راستا، بررسی رویکرد نظریه‌پردازان نوسازی و نیز رویکرد مارکسیستی در دورة جنگ سرد نشان داد که آنها نگرش واقع‌بینانه‌ای به اهمیت سیاسی و امنیتی ناسیونالیسم قومی و ملاحظات مرتبط به تنوع قومی ...

در دنیای معاصر، مسائل قومی از بغرنج‌ترین و همچنین، تأثیرگذارترین مسائل اجتماعی و سیاسی محسوب می‌شوند. در چند دهه اخیر شناسه‌های هویتی در مناطق کُردنشین برجسته شده و رنگ سیاسی به خود گرفته است. جغرافیای سیاسی منطقه نیز این مسئله را پیچیده و به‌تبع‌ آن، مدیریت مسالمت‌آمیز منازعات اجتماعی را دشوار کرده است. با در نظر گرفتن نوع زندگی چندقومی جامعه ایران و تحولات جهانی بررسی تعلقات و ترجیحات هویتی به...

سیاست‌گذاری قومی از مباحث مهم سیاسی-اجتماعی سخنان مقام معظم رهبری است به رغم بحث‌ها و گفتگوهای فراوانی که در این زمینه میان مدیران و رهبران جامعه ما صورت گرفته است اما هنوز این مفهوم و مصادیق آن در قالب یک الگوی علمی و مدون ارائه نشده است حال آنکه حدود پنج دهه از مطرح‌شدن و عملیاتی شدن سیاست‌گذاری قومی در غرب می‌گذرد .این تحقیق به منظور پر کردن خلا علمی در کشور و با الگو قرار دادن سخنان مقام مع...

وجود اقوام متنوع در ایران از یک‌ سو و تلاش برای ایجاد هویت ملی منسجم از دوره پهلوی اول تاکنون از سوی دیگر، این سؤال را به ذهن متبادر می‌کند که هویت قومی و ملی در ایران چه ارتباطی با هم دارند. هرچند در مطالعات پراکنده‌ای به‌‌صورت مستقیم و غیرمستقیم به این موضوع پرداخته‌ شده، درمجموع، نتیجه و برآیند کلی این مطالعات مشخص نشده است. ازاین‌رو در این مقاله به فراتحلیل پنجاه مقاله علمی و پژوهشی مرتبط ب...

فرایند جهانی شدن و پیامدهای آن در دهه­های اخیر در بسیاری از کشورهای در حال توسعه به­‌ویژه کشورهایی که از تنوع قومی برخوردارند منجر به حرکت­هایی از سوی اقلیت­های قومی شده است که از این حرکت­ها با نام درگیری و کشمکش­های قومی یاد می­شود. از سوی دیگر، رشد آگاهی­های سیاسی و اجتماعی موجب تقویت روحیه، وحدت و همدلی حول منافع و مصالح ملی و افزایش تقاضا نسبت به صلح­طلبی، آرامش سیاسی و اجتماعی از جانب اقل...

چکیده موضوع تنطیم روابط میان گروه های قومی و فرهنگی داخل کشورها همواره یکی از مهمترین و در عین حال مناقشه برانگیز ترین موضوعات در حوزه های علمی و عملی سیاست گذاری قومی بوده است. این امر در مورد ایران نیز به عنوان کشوری که دارای برخی تفاوتهای فرهنگی(زبانی و مذهبی) است؛ از دوران روی کار آمدن دولت مدرن در معرض مباحثات متفاوت و گاهی متعارض قرار گرفته است. از اینرو تحقیق حاضر با این پرسش که الگوی س...

وجود احساس نزدیکی و پذیرش اجتماعی در بین اقوام ایرانی، یکی از مطمئن ترین راههای نیل به همبستگی و وفاق اجتماعی در ایران به شمار می آید. این مقاله با اتخاذ رویکردی جامعه شناختی، به بررسی میزان فاصله اجتماعی ساکنان شهر بانه (که به لحاظ قومیتی کرد هستند) از اقوام ایرانی و عوامل مؤثر بر آن می پردازد. در این پژوهش، منظور از فاصله اجتماعی، گرایش اعضای یک قوم به پذیرش یا طرد اعضای اقوام دیگر است. این گ...

چکیده : تداوم همزیستی اقوام در درون هر کشوری که دارای اقوام و اقلیتهای متعدد است نیازمند همبستگی ملی است. یکی از مواردی که این همبستگی را تهدید می کند قومیت گرایی است. قومیت گرایی احساس تعلق به یک قوم یا گروه قومی خاص و برتر دیدن خویش و احساس تضییع حقوق است که منجر به تلاش برای تمایز طلبی و حرکتهای گریز از مرکز می شود و همبستگی ملی در یک کشور را مورد تهدید قرار می دهد. در کشور ما ایران که دار...