جامی یکی از شاعران بزرگ ایران است که با نوشتن آثار زیبا و متنوع از شهرت قابل توجهی برخوردار است.یکی از ابزارهای شاعری وی استفاده از لغات و ترکیبات علوم مختلف است.از جمله این دانشها،دانش طب و نجوم است که جامی آنها را به خوبی فراگرفته ودر نوشتههای خود آنها را به کار برده است. از آنجایی که دانستن نکتههای دلانگیز یک اثر ادبی بدون آشنایی با اصطلاحات و تعبیرات آن مقدور نخواهد بود،رساله حاضر کاوشی اس...

کلیم همدانی شاعر پرآوازۀ سبک هندی (اصفهانی) است که در سدۀ یازدهم هجری در عصر صفوی می‌زیست. وی به سبب سرودن غزل‌هایی شیوا شهرتی خاص یافته است. شیوۀ خاصّ او مضمون بندی است و نیروی تخیّل وی در اوج است. وی از هر چیز ساده و گذرا در قالب موتیف، تصویری ناب می‌آفریند و به راستی، موتیف‌ها مرکز ثقل خیال او هستند. گزینش ماهرانۀ موتیف‌ها و ترکیب استادانۀ تصویرها که به آفرینش مضمون‌هایی نغز می‌انجامد از شاخصه...

از آنجا که غایت و نهایت و مقصد همه صوفیان و عارفان از آن همه ورع و زهد و تحمل سختیها، رسیدن به حقیقت مطلقه و ارتباط با مبدا هستی بوده، و تحقق این امر جز از طریق شهود و درون بینی و اشراق امکانپذیر نبوده است . در طول قرون گذشته عرفان و تصوف به عنوان شاخه ای از معرفت بشری صحنه تعاطی افکار و تعارضهایی بوده است که منجر به پیدایش تعاریف و اصطلاحات گوناگون در این قلمرو گردیده است ، زمینه های فکری، مذه...

تفسیر عرفانی منسوب به امام جعفر صادق (ع) در میان آثار تفسیری با گرایش عرفانی ، قدیمی ترین اثر می باشد . محققینی چون پل نویا با در نظر گرفتن قدمت این اثر ، سر چشمه بسیاری از اصطلاحات صوفیه را در آن جسته اند و به نوعی منشأ آن ها را آراء امام صادق (ع) دانسته اند . نکته قابل توجه آنجاست که این اثر همان طور که از عنوان آن پیداست اثری منسوب به امام صادق (ع) است و تمام ادعاهای این محققین درباره ریشه ا...

تفسیر بیان السعاده نوشته ی یکی از اقطاب متأخره ی صوفیه،سلطان محمد گنابادی ملقب به سلطانعلیشاه است که در اوایل قرن چهاردهم، نگارش آن به پایان رسیده است. می توان گفت که این تفسیر نخستین تفسیر عرفانی شیعه است که در آن همه سور و آیات قرآن کریم تفسیر شده است. علاوه بر این، تأویلات تطبیقی آیات قرآن بر اصطلاحات و آموزه های صوفیانه در این تفسیر بسیار بر جسته است و در میان تفاسیر عرفانی شیعه یک پدیده ی ...

ضرب المثل ها و اصطلاحات ریشه درزبان ، فرهنگ و ادبیات یک ملت دارد و برای ترجمه فرهنگ و ادبیات نمی توان بی اعتنا به مثلهای آن زبان بود.هر قدر ساختار دو زبان و نوع فرهنگ ها متفاوت و دور از هم باشد،ترجمه مشکل تر می شود و به منظور ترجمه اصطلاحات و ضرب المثلها می بایست تمام ظرافت های زبانی را به کار گرفت تا علاوه بر انتقال آنها به زبان مقصد، وفاداری به زبان مبدا و سبک نویسنده حفظ شود. هدف این پایان ن...

مهمترین بخش ذهنیت، افق یا پشتوانه فرهنگی هر شاعر و نویسنده ای را وسعت و کیفیت «اصطلاحات، اشارات و تلمیحات» او تشکیل می دهد. استفاده از اصطلاحات، اشارات و تلمیحات، نشانه وسعت اطلاعات و غنای فرهنگی شاعر است و بر لطف و عمق شعر می افزاید. فیض کاشانی، از فیلسوفان و عارفان شیعه مذهب اوایل قرن 11 هجری، دیدگاه های خود را در زمینه های گوناگون به ویژه عرفان، از طریق سرودن اشعاری دلنشین بیان کرده است. ا...

فروغی بسطامی شاعر دوره بازگشت ادبی است که بسیار استادانه، با پیروی از استادان سبک عراقی، برخی از مفاهیم عرفانی را در خدمت شعر خود گرفته است. فصاحت، روانی و شیوایی کلام از ویژگی­های اصلی غزل عارفانه فروغی است. در این پژوهش کوشش می‌شود جایگاه مفاهیم عرفانی در غزلیات فروغی بسطامی مشخص شود. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که «وحدت وجود» اساسی‌ترین ویژگی فکری فروغی در غزل عارفانه اوست. فروغی در پرداختن ...

«المدرکه» یا همان «برجستگی میان دو کتف» یکی از اصطلاحات مشهور عرفانی به شمار می­آید. این موضع، به عنوان یکی از مواضع مهمّ و اساسی ادراک و آگاهی شناخته شده است و از آن با تعبیرهای دیگری همچون ؛ «پیوندگاه»، «نقطه­ی ربّانی»، «محلّ ثابت شده ادراک» یاد شده است. افزون بر این، «المدرکه» در برخی روایت­های اسلامی با شخصیّت عرفانی پیامبر اکرم (ص) در ارتباط است؛ تا آنجا که از این موضع با تعبیرهایی همچون؛ «مهر...