عرفان و تصوف مفاهیمی هستند که از همان اوایل شکل گیری جامعه اسلامی، در میان مردم گسترش یافتند. به مرور زمان و با گسترش این پدیده ها، دسته ها و فرقه های مختلفی از صوفیان ظهور کرد که هر کدام اندیشه های خاصِ خویش را تبلیغ می کردند و گسترش می دادند؛ اما چنانکه از شواهد و قراین پیداست رواج و گسترش تصوف، بیشتر توسط اهل سنت انجام گرفته و این دسته در گسترش تصوف نقش گسترده تری داشته است. ارتباط میان تصوف ...

شکل­گیری سلفی­گری، یکی از مهم­ترین رویدادهای ایدئولوژیکی و فکری تاریخ مسلمانان به شمار می­آید که توانسته است به پشتوانه ادبیات فقهی و کلامی، نیاز به گرایش­ها و جریان­های سیاسی سلفی را مجسّم و آنها را در اشکال روز، بازتولید کند. در این میان، عراق با موقعیت حساس و وابستگی­های عمیق ژئوپلیتیکی متقابل با جمهوری اسلامی ایران، یکی از معدود کشورهایی است که همواره از بدو شکل­گیری ایده سلفی­گری درگیر آن ب...

تصوف که در آغاز شامل مفاهیمی خشک و ریاضتهایی سخت بود، در قرن سوم با پذیرفتن «محبت» به عنوان یکی از ارکان محوری، رنگ عاشقانه پذیرفت. با ورود عرفان و تصوف به عرصه ادبیات، گروهی به تدوین اصول تصوف عابدانه در آثارشان می پردازند و عده ای آثاری سراسر عرفانی همراه با شور و شوق عاشقانه پدید می آورند. در این میان حافظ مبدع مکتبی است که از اصول عرفان عاشقانه به همراه نگاهی انتقادی به تصوف عابدانه شکل گرف...

طریقه حکمای اسلامی در تفسیر متون وحیانی و الهی همواره با مخالفت اهل ظاهر مواجه بوده است. ابن سینا همه معارف از جمله معارف عقلی و وحیانی را افاضه عقل فعال می داند و به این ترتیب وحی و عقل را هم سنخ هم می شمارد و معتقد است حکیمی که با عقل به کشف مراتب هستی می پردازد به معنای آیات نیز دست می یابد و می تواند معنای رمزی و تمثیلی آیات قرآن را با عقل خود کشف کند. در مقابل، غزالی با تأکید بر حفظ ظاهر، ...

در سالهای اخیر، درگیری و تنش مذهبی در جهان اسلام به اوج خود رسیده است. در دو سوی این منازعه شیعیان و سلفی ها قرار دارند. ایران و عربستان تأثیر به سزایی بر دو جریان شیعه و سلفی دارند، بر این اساس سوال اصلی این پژوهش این است که : فراز و فرود روابط ایران و عربستان در مقاطع مختلف (1357 تا 1392ه.ش)چه تأثیری بر افزایش یا کاهش تنش، میان جریان های سلفی و شیعه در جهان اسلام داشته است؟ برای پاسخ به این...