جُستار حاضر به این اصل اساسی می­پردازد که در فرآیند ترجمه رابطه و پیوند زبان و معنا، چه رابطه و پیوندی است؟ به عبارتی آیا این زبان است که با ظرافت­های خاص، ابعاد و دایرۀ معانی را تعیین می­سازد یا اینکه زبان همچون مرکبی برای معانی به­شمار می­رود؟ در حوزۀ مطالعات ترجمه بحث­های فراوانی پیرامون ترجمۀ تحت­اللفظی، فرا تحت­اللفظی، ارتباطی، معنا گرا، آزاد و ... صورت گرفته است که هر کدام از منظری خاص، ت...

فقه اسلامی بویژه فقه امامیه، حاوی مسایلی است که اجرای احکام آنها نیازمند به حکومت مقتدر و حاکم معتقد و آگاه نسبت به تعالیم الهی آن است. بر این اساس، باید توجه داشت که میان فقه اسلامی و مسئله دیانت با مسئله حکومت پیوندی ناگسستنی برقرار است. در این مقاله، به برخی از تجلیات این پیوند، اشاره شده است. از جمله: الف) سیری در متون فقهی برای تبیین پیوند فقه و حکومت. ب) سیره و عملکرد رسول خدا در باب ح...

قالب بومی شدة هرمنوتیک فلسفی غربی در فضای اندیشة اسلامی معاصر بر فهم و تفسیر نصوص دینی متمرکز شده است و این تأملات هرمنوتیکی در دو عرصة سازوکار و نحوة فهم متون وحیانی و نیز تأمل در ماهیت وحی و نسبت نصّ دینی با پیامبر و واقعیات تاریخی و فرهنگی عصر نزول سامان یافته است. برخی روشنفکران معاصر با تمرکز بر نصّ دینی برداشت های هرمنوتیکی غیرمتعارف و گاه کاملاً افراطی را ارائه کرده اند که در تقابل آشکار و...

موضوع شهروندی از مسائلی است که از گذشته های دور مورد توجه اندیشمندانی از حوزه های مختلف علمی بوده است. از آثار فلاسفه یونان و روم تا نوشته ها و آثار حکمای اسلام. جنبه هایی از این مفهوم قابل تشخیص و شناسایی است. در بحث شهروندی آنچه به نظر می آید که واجد اهمیت بیش تری باشد، ابعاد رفتاری آن است. اینکه شهروندان مطابق مبانی فکری گذشته و موجود از جهت رفتاری به چه ویژگی ها و خصلت هایی باید متصف باشند،...

زبان عبرانیان مهاجر و تبعید شده به ایران در دو مرحله تغییر کرده است: اول در دورة هخامنشی از عبری به آرامی و سپس در دورة اسلامی از آرامی به فارسی. بدین ترتیب زبان ادبیات دینی عبرانیان نیز به موازات این تغییر، متحول شده است. در تحول اول، متون دینی، بویژه تورات از عبری به آرامی و در تحول دوم از آرامی به فارسی ترجمه شد. در هرکدام از این تحولات، زبان قبلی بر ادبیات بعدی تأثیر گذاشت. در این مقاله تأث...

این مقاله می کوشد در چارچوب الگوهای روش شناختی و معرفت شناختی تاریخ نگاری اسلامی، واقعه ی ذوقار و ارتباط آن را با نبردهای ایران و اعراب در متون تاریخ نگاری اسلامی واکاوی کند.فرضیه ی مقاله این است که تبدیل واقعه ی ذوقار به نماد انتصاب عرب از عجم و هم زمانی آن با بعثت پیامبر در سنت تاریخ نگاری ایرانی اسلامی، بر پیش فرض مورخان اسلامی و دیدگاه آن ها درباره ی رویدادهای تاریخی در قالب یک طرح انداموار...

موضوع تجربۀ دینی برای متفکران دینی و نیز برای کسانی که به رشد ومطالعۀ دین به عنوان رشته ای آکادمیک، کمک کرده اند، موضوعی محوری بوده است.هدفاز نگارش این مقاله، پرداختن به تربیت دینی بر اساس رویکرد تجربۀ دینی و نقد آن بر اساس آموزه های اسلامی بوده است.روش: در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی و استنتاجی الگوی فرانکنا به استنتاج چیستی و چگونگی اهداف و اصول تربیت دینی این رویکرد پرداخته شده است. ی...

تحقیق حاضر به منظور «بررسی تأثیر آموزش دروس معارف اسلامی بر نگرش دینی دانشجویان» صورت گرفته است و برای انجام این امر از روش پیمایشی استفاده شده که هم به توصیف و هم به تبیین وضعیت جامعة آماری توجه گردد. جامعة آماری این تحقیق را دانشجویان دورة روزانة دانشگاه‌های استان تهران تشکیل می‌دهند که از هر دو جنس (مذکر و مؤنث) در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در رشته‌های تحصیلی علوم انسانی و هنر، ع...

اندرزنامه نویسی، یکی از نمودهای خرد سیاسی و از عوامل تداوم میراث سیاسی ایرانی بود. محور اساسی اندرزنامه ها، اندیشۀ شاهی و کارکردهای این نهاد در ادارۀ جامعۀ ایرانی بود. کارگزاری اهورامزدا در زمین، حفاظت از مرزها، دینیاری، عمران و آبادسازی و دادگری، از کارکردهای نهاد شاهی به شمار می آمد. با ترجمۀ متون ایرانی به عربی، مضامین اندرزنامه ها به دورۀ اسلامی انتقال یافت و البته بستر تازه، تغییراتی در جه...

این پژوهش در پی بازشناسی توصیفی گفتمانهای دینی پس از انقلاب اسلامی است: گفتمان اصلاح طلبی اسلامی، گفتمان لیبرالیسم اسلامی، گفتمان سنت گرایی فقهی. سوالات اصلی این تحقیق عبارتند از: 1- این گفتمانها دارای چه مولفه ها و ویژگی هایی هستند؟ 2- تولیدکنندگان این گفتمانها چه ویژگیهای اجتماعی دارند؟(پایگاه سیاسی اجتماعی، پایگاه نهادی، طبقه اجتماعی، شبکه روابط، میزان و نوع تحصیلات)؟ 3- چرا سخن می گویند؟ 4-...