میرزا یوسف خان اعتصامی مشهور به اعتصام الملک از نویسندگان و مترجمان نامور ایرانی عهد قاجار است. وی تمامی حیات ادبی خود را وقف ترجمه و توسعۀ دانش‌های ادبی نموده است. ترجمه های اعتصامی از ادبیات مغرب و ادبیات عربی باعث آشنایی ایرانیان با بخشی از ادبیات اروپا و عرب معاصر شد. «قلائد الأدب فی شرح أطواق الذهب» در شرح «أطواق الذهب» جارالله زمخشری که بارها در مصر تجدید چاپ شده و مورد توجه ادیبان و فاضل...

توپچی باشی منسوب به خاندان توپچو باشوف های گنجه است که در تفلیس تحصیل کرده و با زبان‌های فارسی، عربی، روسی، ترکی، گرجی، و ارمنی آشنا شده است. وی برای مدتی رئیس شعبه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پترزبورگ بوده و در تربیت نسلی از ایران‌شناسان مهم روسیه تأثیر شگرف داشته است. آشنایی وی با خوجکو و از طریق وی ملاقات با میسکه ویچ شاعر لهستانی موجب شد تا نخستین ترجمه منظوم از اشعار میسکه ویچ به زبانی فار...

نقد ترجمه یکی از زمینه های مهم با ارزش مطالعات ترجمه است، مخصوصا آنگاه که با آسیب شناسی همراه باشد. پژوهش حاضر به بررسی و نقد ترجمه های شعر معاصر فارسی به زبان عربی با تکیه بر آثار محمد منصور و محمد عبدالمنعم - دو مترجم عرب زبان- می پردازد. شعر معاصر فارسی بر خلاف شعر کهن، بسیار کمتر در بین عربی زبانان شناخته شده است، زیرا آثاری که تا کنون در این زمینه منتشر شده، کم شمار است. مسلم است که آثار ...

چکیده مبحث اشتغال در زبان عربی عبارت است از این که اسمی مقدم شود و بعد از آن عاملی واقع شود که در ضمیر راجع به آن اسم عمل کند. هرچند در منابع دستور زبان فارسی مبحثی مشابه اشتغال عربی مطرح نشده است اما نظیر این نوع کاربرد در زبان فارسی نیز وجود دارد؛یعنی در آغاز جمله اسمی می آید و بعد از آن فعلی قرار می گیرد که ضمیری به آن فعل متصل است ومرجع این ضمیر همان اسم مذکوراست.با توجه به این که در تحلیل ...

کلیله ودمنه نمونه ی بارزداستانهایی از زبان حیوانات، آمیخته با حکمت و امثال است که جنبه ی پند و موعظه در آن نمود خاصی دارد. برزویه طبیب با استادی آن را از زبان سنسکریت به پهلوی و ابن مقفع با تسلط بر زبان عربی آن را از پهلوی به عربی و در نهایت نصرالله منشی با قلم سحرآفرین و توانمند خود آن را از عربی به زبان شیرین فارسی ترجمه نمودند. در ترجمه به فارسی، نصرالله منشی با تکیه بر ذوق ادبی و استعداد خو...

قصر یکی از مهم ترین مباحث صنعت علم معانی به شمار می آید و نقش مهمی در ترجمه ایفا می کند. به همین روی، پژوهش حاضر در صدد آمد که به بررسی اسلوب قصر در ترجمه های سید محمدرضا صفوی و مسعود انصاری از قرآن بپردازد. در این پژوهش با روش «توصیفی-تحلیلی» قصرهای قرآنی و ترجمه های آن ها توسط این دو مترجم مورد بررسی قرار گرفت. به این صورت که ابتدا قصر در بلاغت عربی و فارسی از منظر تعریف، انواع، ادوات، روش ها...

الأدب الصغیر و الأدب ­الکبیر از ترجمه­های پهلوی است که محل التقای دو فرهنگ اسلامی و ایرانی است. ابن مقفع مانند دیگر مترجمان متون پهلوی، مضامینی را از ادب پهلوی به عربی ترجمه کرد که با اندیشه­های اسلامی همسو بود. این همسویی، موجب استقبال گرم ادب عربی از اندیشه­های ایرانی شد ولی با گذشت زمانه در هاضمۀ فرهنگ عربی تبدیل به مضامین عربی شد. نویسنده در این مقاله با نشان دادن سرچشمه­های ایرانیِ چند محور...

چکیده المعجم السیاقی للعبارات الاصطلاحیه یک فرهنگ متوسط عربی ـ عربی در حوزه ی فرهنگ های تخصصی زبان عربی است که بیش از دو هزار ترکیب و عبارت اصطلاحی را در خود جای داده است و توسط یک گروه سه نفره از نویسندگان عربستانی به نام های دکتر «محموداسماعیل صینی و مختار طاهر حسین و سید عِوَض الکریم الدوش» به رشته ی تحریر در آمده است. قلمرو زمانی این فرهنگ تخصصی مربوط به زبان معاصر عربی است و از آنجا که به ...

امل دنقل از شاعران عربی به شمار می رود که در نهضت شعر عربی نقش چشم گیری داشته است. درباره‏ تجربه ی شعری او پژوهش‏هایی نقدی در زمینه ی محتوا و جنبه های هنری انجام شده است. هدف این کتاب پرداختن به دیدگاه های نقدی است که به تجربه ی امل دنقل اختصاص دارد. اختصاص یافتن مطالب این کتاب به حوزه ی نقد شعر عربی، ضرورت انجام این پژوهش را مشخص می کند. تلاش کردیم با ترجمه ی این کتاب از یک سو دیدگاه های نقدی ...