در این رساله تلاش شده تا با بررسی سیر تحول اسطوره در تراژدی یونانی، با توجه به دگرگونی های اجتماعی و سیاسی در یونان قرن پنجم، مسئله ی "گذار از شعر به فلسفه" به جای دیدگاه رایج "گذار موتوس به لوگوس" (اسطوره به فلسفه) پی گیری شود. اصل چنین پژوهشی درباره ی "گذار شعر به فلسفه" بر تفسیری اجتماعی- سیاسی از فلسفه ی افلاطون استوار است. بنابراین پایدیای آتنی در قرن پنجم به عنوان زادگاه هم تراژدی و هم فل...

تصنیف ها و ترا نه های پارسی از مشروطه تا انقلاب اسلامی تحول و تغییرات اساسی را از سر گذرانده است. در زبان و بیان و تصاویر و اوزان این سروده ها به صورت کلی با انواع شعر پارسی قرابت ها و تفاوت های مشخصی دارد. مشروطیت مهم ترین رویداد تغییر در نحوه ی بیان سده ی گذشته در همه ی انواع شعر از جمله تصانیف و ترانه ها بوده است. انقلاب سال 57 نیز سرآغاز رشد ترانه ی نوین گردیده است. ترانه هایی که با انواع پ...

نگارنده این رساله با موضوع "جلوه های عرفان در شعر عصر انقلاب اسلامی، با نگاهی ویژه بر شعر عرفانی امام خمینی (ره)" کوشیده است تا پس از طرح مقدمات و تعاریف و گذری کوتاه بر پیشینه شعر عرفانی فارسی و ویژگیها، زمینه ها و اختصاصات آن، تجلیات عرفانی در شعر شاعران عصر انقلاب اسلامی را بررسی و معرفی کند. در این میان ضمن بررسی دواوین و دفاتر شعر شاعران عصر انقلاب اسلامی که عصر تحول عمیق فرهنگی ملت ایران ...

شریف جان مخدوم صدر ضیا شاعر، نثرنویس و مورخ برجستۀ تاجیک است که منزل او سال ها محفل شعرشناسان بوده است. در این محفل شاعران و شعرشناسان شعر می خواندند و اشعار یکدیگر را نقد می کردند و نوشته های نویسندگان زمان را ازنظر می گذراندند. محفل ادبی صدر ضیا از مسئله های اجتماعی زمان دور نبود و داغ ترین مسائل را مورد بررسی قرار می داد. یکی از معارف پرورانی که عقایدش در محفل ادبی صدر ضیا اعتبار فراوان داشت...

شعر معاصر افغانستان با توجه به شکل گیری جنبش مشروطه در سال 1298ش و پس از آن بویژه جنبش مشروطه سوم (1325تا 1332ش) و عوامل اجتماعی و فرهنگی همچون آشنایی روشنفکران با ایدئولوژی های نو بعد از جنگ جهانی دوم، ترجمه آثار ادبی (شعر و رمان) از زبان های ترکی، فرانسوی و انگلیسی، روابط نزدیک با اتحاد شوروی و ورود کتاب از ایران که در آن سال ها تفکر چپ گرا بر جریان های ادبی آن سیطره داشت، دچار تحول اساسی شد....

قدامه بن جعفر‘ ناقدی است که تحول عظیمی در نقد ادبی عرب بوجود آورد‘ می توان گفت که نقد عربی قبل از قدامة بن جعفر ‘ مبتنی بر ذوق و سلیقه بود‘ از روی ذوق شعر می گفتند و از روی ذوق نیز شعر را نقد می کردند‘ زیرا زندگی آنان مبتنی بر ذوق و سلیقه بود‘ بنابراین طبیعی است که نقد آنان نیز هیچگونه معیار ومقیاسی در بر نداشته باشد‘ اما قدامه روشی را برگزید که می توان گفت از ارسطو تقلید نموده بهمین دلیل استبد...

تا پیش از عصر مشروطیت، معشوق شعر فارسی، غالباً با سیمایی کلّی، مبهم، فاقد هویت عینی و غرق در هاله ای از تقدس و رازناکی در شعر شاعران تجلی می یافت. اما از عصر مشروطه با ظهور گفتمان های تازه؛ از جمله توجه به جایگاه زن و فردیت او در عرصه ی جامعه و خانواده، ماهیت معشوق دگرگون شد و چهره ای ملموس و عینی یافت. آن معشوق رازآمیز، آرمانی و آسمانی، مبدل به معشوقی زمینی و این جهانی شد با جلوه های مادی و محسو...

تصویرسازی و تخیل از بن­مایه­های بنیادین شعر بشمار می­آید؛ به گونه­ای که می­توان آن­ها را عامل جداکنندة شعر از نثر انگاشت. به سخن دیگر، تخیّل، جان مایة شعر است. در این مقاله نگارنده کوشیده است تا پیوندهای آشکار شعر کهن فارسی و شعر معاصر را از دیدگاه­های شاعرانه بررسی کند. شاید کسانی باشند که این دو شیوة شاعری را یک­سره از هم گسسته معرفی کنند، اما به یاری سنجش­هایی از این دست می­توان داوری کرد که ...

دربارۀ «چهار‌پاره» یا «دوبیتی‌های پیوسته» پیش از این به‌اجمال و اشاره، اینجا و آنجا سخن به میان آمده است، اما در مورد پیدایش، تحول و به‌ویژه تأثیر شعر نوگرای عثمانی بر رویکرد شاعران ایرانی به این قالب نوپدید بحث مستوفی و درخوراعتنایی صورت نگرفته است. نویسندۀ مقاله ضمن جست‌وجو در باب منشأ این قالب شعری، با اشاره به رواج آن در ادبیات فرانسه درصدد یافتن پاسخ سؤالات زیر است:1- آیا شاعران ایرانی تحت...