ملا لاچین از شعرای منطقۀ بدخشان است که فقط در ایام پیری به فعالیت هنری دست زده است. این مقاله شرح مختصری از روزگار و اشعار ملا لاچین است. تاریخ تولد ملا لاچین در هیچ مأخذی ذکر نشده است. طبق آنچه در منابع آمده، او عمری بیش از صد سال را سپری کرده و به شهادت نوشته هایش، در ۹۲سالگی کتابش را نوشته و به روایتی، در سال ۱۳۱۶ش چشم از جهان فروبسته است. کتابی که خوش نظر پامیرزاد چاپ کرده، تنها تألیفی است ...

رباعی از قالب های شناخته شده شعر فارسی است که بسیاری از سخن سرایان ایرانی و از آن جمله جلال الدین مولانا سرودن در این قالب را صدها بار تجربه کرده اند. مولانا از دیرباز با دو اثر برجسته خود، یعنی مثنوی و غزلیات شمس، در کانون توجه بسیاری از پژوهش گران ادبی بوده است و حال آن که جهان رباعیات او نیز مانند غزلیات و مثنوی، پر از تجربه های شاعرانه و هنرورزی هایی درنگ آمیز است. اما ارزش ادبی و هنری رباع...

بی تردید یکی از سرچثمه های زلال مولانا در بیان حکایات مثنوی معنوی، مثنوی های عطار است، به حدی که ازمجموح ٧٩٠ حکایت در شش دفتر مثنوی ٤٢ حکایت درمثنویهای عطار (مصیبت نامه، الهی نامه، منطق الطیر، اسرار نامه) آمده است، که  بیانگر توجه مولانا به آثار عطاراست. ظاهرا مولوی مثنوی را به خواهثی حسام الدین چپلی و به تقلید از حدیقه نوشته است هرچند مولوی برای سنائی ارزش فوق العاده ای قائل بوده است و چندیئ ب...

ورود منظومه های داستانی و حکایات تمثیلی (از زبان پرندگان و حیوانات) به کشورهای اروپایی، انگیزه ای شد که شاعران غربی همانند شعرای مشرق زمین این گونه داستان ها و حکایت ها را به شکل تمثیل درآوردند و برای اهداف آموزشی خود به کار برند. در میان این منظومه ها، منطق الطیر عطار با درون مایه رمزی و تمثیلی، افق های تازه ای از فرهنگ و ادب و عرفان را به روی علاقه مندان گشود و سبب شد که بسیاری از خاورشناسان ...

این مقاله بر آن است تا نیایش های آیینی را به عنوان یکی از زیر گونه­های شعر غنائی مورد کند و کاو قرار دهد. این زیرگونۀ شعری که غالباً در بر دارندۀ سنت دیرینه­ی افتتاح و اختتام مثنوی­ها و بعضاً دیوان­های شعری است، سبب گردیده تا به ندرت منظومه و دیوانی را بتوان یافت که در آن نیایش و مناجات و تحمیدیه به چشم نخورد؛ از این رو در آثار حماسی مانند شاهنامه فردوسی و همچنین در آثار غنایی و منظومه­های عاشقان...

این نوشته کوششی است در نقد و بررسی یکی از حکایات مثنوی مولوی که به نظر نگارنده، شارحان مثنوی، در شرح جزئیات آن، تو جه کافی نداشته اند. مخاطب در این مقال با معنای پیش نهادی نگارنده، در خصوص یک واژه، آشنا می شو د. در صو رت پذ یرش استدلال های مو جو د، چشم ا نداز تازه ای، در حو زه ی مثنوی پژوهی، باز می گردد که در تفسیر دیگر حکایات مثنوی بی تأثیر نخواهد بود. واژه ی مذکور "کل " است که در بیت زیر آمد...

چکیده یکی از پیامدهای پیوند شعر و روایت، پیدایش شعر روایی است. شعر روایی، در یک تعریف ساده به شعری گفته می شود که داستانی را نقل می کند. سابقه ی شعر روایی در ایران به روزگار پیش از اسلام می رسد و در دوره ی اسلامی نیز تقریباً از آغاز شعر فارسیِ دری، در منظومه های حماسی و بعدها در منظومه های غنایی و تعلیمی رواج داشته است. اگر چه روایت در پهنه ی شعر فارسی، بیشتر با قالب مثنوی همراه بوده است؛ اما م...

عرفان همواره در رونق و شکوفایی ادبیات تعلیمی نقشی اساسی داشته است. فرهنگ کناره­گیری از دنیا، توجه به ناپایداری و گذرا بودن دنیا و شادی و غم­های آن، دوری از رذائل اخلاقی و پرداختن به فضائل از جمله مسائل مشترک عرفان و ادبیات تعلیمی است. مثنوی حدیقة الحقیقه نخستین منظومة عرفانی است که با هدف تعلیم مباحث عرفانی، دینی و اخلاقی سروده شده است و سنایی اولین شاعری است که از حکایت و تمثیل برای تعلیم مسا...