آیا طرح رویکرد یا مکتبى جدید در روان شناسى با عنوان «روان شناسى اسلامى»، با توجه به مبانى علمى، روش شناختى و فلسفى ممکن است؟ براى پاسخ به این سؤال باید ابتدا با توجه به تحول تعاریف روان شناسى، وجود تبیین هاى متفاوت از رفتار، جهت گیرى هاى روشىِ گوناگون، و با تأکید بر پیچیدگى واقعیت، امکان شناسایى و طرح موضوع جدید و اتخاذ سمت گیرىِ روشى و نظرىِ تازه را بررسى کرد. مؤلف با تأمل در مؤلفه هاى فوق و طرح ...

 مفهوم سیاسى »امنیّت ملى« از منظر قرآن مورد بحث و بررسى قرار گرفته است. مفاهیم گوناگون و پرشمار امنیّت ملى نشانگر ابهام این اصطلاح سیاسى است. نظر داشت مجموعه این مفاهیم، از شکل‌گیرى دو گفتمان مثبت و منفى حکایت دارد. در گفتمان امنیت منفى، امنیت به نبود تهدید تعریف مى‌شود؛ و در گفتمان امنیت مثبت، امنیت، وجود شرایط مطلوب براى تحقق اهداف خواهد بود. امنیت ملى در کشورهاى توسعه یافته با دیگر انواع امنیت...

مطالعات هیوم در فلسفه دین، در پى سنجش دلایل اقامه شده بر درستى عقاید دینى و بررسى علل پدیده اى به نام دین، در تاریخ و اجتماع است. وى براى انجام این دو کار، در اغلب مواقع، روش تحقیق واحدى را به کار گرفته، آن را «استدلال آزمایشى» و یا «استنتاج علّى» نامیده است. علت استفاده هیوم از این روش، تجربه باورى اوست. وى معتقد است داورى درباره همه امور واقع، از جمله مؤلفه هاى باور دینى، همانند باور به وجود خ...

این مقاله نخست به پیشینه تاریخى خانواده، خویشاوندان و گونه تعامل آن دو، از منظر برون دینى و قرآنى اشاره مى‏ کند. سپس به توضیح دیدگاه قرآن راجع به نقش خویشاوندان در تحکیم پایه‏ هاى خانواده مى ‏پردازد. در این راستا از راهکار حقوقى و اخلاقى سخن مى‏ گوید و زمینه‏ هایى چون یافتن همسر همسان، پایدارى، استقلال و اصلاح روابط تنش آلود را مورد بررسى قرار مى‏ دهد.

 نویسنده نخست از ژرفاى قرآن سخن گفته و ضرورت استمرار پژوهش در آن را مطرح مى‌کند آن گاه لزوم به کارگیرى روشهاى کارآمد و دقیق را بیان کرده آفتهاى تحقیقات دینى را محدودنگرى. نسخه نگارى و یکسویه اندیشى مى‌داند، سپس پژوهش جمعى را نشانه رشد فرهنگى و اجتماعى تلقى کرده نمونه‌هایى از آن را بر مى‌شمارد و در پایان به دو پیش نیاز کار جمعى 1 - آمادگى محیط سیاسى و اجتماعى و 2 - رشد فرهنگى و احساس تفاهم علمى،...

در این گفتگو علامه فضل الله به پرسش هاى چندى راجع به چگونگى فهم قرآن پاسخ مى دهد. معیارهاى فهم متن، ثابت و متغیر در فهم قرآن و متون دینى، ماهیت تفسیر، نص و ظاهر، نسبیت ثبات و تغییر در فهم، نقش فرهنگ ها در فهم قرآن، نقش روایات در تفسیر آیات، کارکرد باورهاى مفسر در تفسیر قرآن، نقش ابزارهاى زبانى در فهم آیات و سرانجام جایگاه قرآن در فقه و اجتهاد فقهى، موضوعاتى است که در این گفت و گو مورد بحث و برر...

 بررسى اهداف و فوائد داستانها از دیدگاه قرآن است. نویسنده، با ذکر این نکته که قصه در قرآن براى به حقیقت رساندن هدفهاى دینى سروده شده است، به بررسى آیات قرآن پرداخته و هدفها و فایده‌هایى از جمله: 1. تثبیت قلب پیامبر )ص( و رسالت او، 2. عبرت، 3. بهترین شیوه داستان سرایى، 4. غفلت زدایى، 5. بیان اصول دعوت پیامبران، 6. تفکر، 7. هدایت و رحمت براى مؤمنان، 8. اسوه‌سازى براى هدفهاى تربیتى، 9. بیان سنتهاى...

 طرح پرسشهاى متعددى در باب فهم قرآن است که پاسخ به آنها راهگشاى خیلى از مسایل در فهم و تفسیر قرآن مى‌باشد. نویسنده پرسشهایى را در چند محور مطرح کرده و به سیر تاریخى آن به صورت اجمال و پاسخهاى احتمالى که ممکن است داده شود یا داده شده است، اشاره کرده است. نخستین محور چگونگى زبان قرآن است. در این رابطه سه دیدگاه از سوى غربیان راجع به زبان دین بیان شده است: 1 - نظریه پوزیتیویست‌ها، 2 - نظریه تمثیلى...

 سیر تاریخى »آیات الأحکام« در عصر پیامبر (ص) مورد بررسى قرار گرفته است. آیات الأحکام عمدتاً مدنى و پاسخ‌گوى حوادث و رخدادهایى هستند که در جامعه اسلامى آن روز، اتفاق افتاده است. با توجّه به عمق معانى آیات، پیامبر (ص) موظف بود پاره‌اى از حقایق و به ویژه جزئیّات احکام دینى را براى مردم تبیین و تفسیر کند. ممنوعیّت تدوین حدیث نبوى پس از رحلت پیامبر (ص) و عدم ظرفیّت یکسان اصحاب پیامبر (ص) در دریافت تفسیر ...