مقدمه : در قرن چهارم هجری علما، بزرگان، فلاسفه، فقها، ادبا، شعرا و نویسندگان بسیاری در آسمان علم و ادب و پزشکی و بهداشت ایران باستان و بلکه جهان اسلام، درخشیدند که با تلاش شبانه روزی آنان علوم و ادبیات دنیای اسلام از دستبرد حوادث ایام، محفوظ ماند و موجبات رشد و شکوفایی و نوآوری های علوم اسلامی را فراهم نمود و ابن سینا تنها یکی از آنها و در عین حال گل سرسبد آنان را تشکیل می داد. انسان والایی که ...

نوشتار حاضر که به بحث از توانایی های فلسفه اسلامی در حوزۀ سیاست می پردازد، این پرسش را محور قرار می دهد که آیا فلسفۀ اسلامی استعداد و قابلیت ورود به حوزۀ سیاست یا پرداختن به مباحث فلسفۀ سیاسی را دارد؟ در این راستا، ضمن تبیین معنا و مفهوم «فلسفۀ سیاسی اسلامی» و اشاره به جایگاه فلسفه اسلامی در میان دانش های اسلامی، نسبت فلسفۀ اسلامی و تاریخ تمدن اسلامی به ویژه در ایران، مورد بحث قرار گرفته است. د...

تاریخ­ نگاری اسلامی فراز و نشیب بسیاری داشته و از شرایط و ویژگی­های اجتماعی و تاریخی بسیاری تأثیر پذیرفته است، تا آنجا که می­ توان از مؤلفه ­هایی یاد کرد که به مثابه مجموعه یک گفتمانِ تاریخی، تاریخ نگاری یک دوره را رقم می زند.آثار دکتر عبدالحسین زرین­ کوب درباره تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی، طی نیم قرن گذشته در حوزه دانشگاهی از مقام و مرجعیت شایانی برخوردار بوده است. دو قرن سکوت،  محصول دهه...

سیر تحول نظریاتی که در مورد نقش پهنه‌های جغرافیایی در سیاست داخلی و بین‌الملل مطرح شده است، قدمتی بیش از یک قرن دارد. این نظریات که در بدو امر حالتی کاملاً ژئوپلیتیک داشت، اکنون در قرن بیست و یکم با در نظر گرفتن رویکردهای فرهنگی و نقش فرهنگ در سیاست بین‌الملل، در دستور کار علوم اجتماعی و سیاسی از سویی و از سوی دیگر سیاست‌های عملی قرار گرفته است. سیر گذار این نظریات را می‌توان از ژئوپلیتیک به ژئو...

سیر تحول نظریاتی که در مورد نقش پهنه‌های جغرافیایی در سیاست داخلی و بین‌الملل مطرح شده است، قدمتی بیش از یک قرن دارد. این نظریات که در بدو امر حالتی کاملاً ژئوپلیتیک داشت، اکنون در قرن بیست و یکم با در نظر گرفتن رویکردهای فرهنگی و نقش فرهنگ در سیاست بین‌الملل، در دستور کار علوم اجتماعی و سیاسی از سویی و از سوی دیگر سیاست‌های عملی قرار گرفته است. سیر گذار این نظریات را می‌توان از ژئوپلیتیک به ژئو...

اخوان الصفا و خلان الوفاء گروهی از فلاسفة مسلمان دارای آرمان ها و دیدگاه های علمی، دینی و سیاسی اند. معرف شناسی آنان مبتنی بر فلسفة یونانی و مبانی دین اسلام است. به عقیدة آنان، یکی از عوامل اصلاح نظام فکری و اجتماعی به کارگیری فلسفة یونانی است. از لحاظ سیاسی، با توجه به انحطاط، فساد و عدم تمرکز سیاسی در دستگاه خلافت عباسی یا تجزیة امپراتوری اسلامی، در مخالفت با آن حکومت و مترصد بنیاد نهادن نظام...

پیروزی انقلاب اسلامی، سرآغاز یک نهضت ضداستکباری در دنیا بوده است. انقلابی که در بینابین جنگ سرد پس از جنگ جهانی دوم، میان ایالات متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی [سابق]، ضمن بازگشت به دین و مبانی اسلام ناب محمدی، زمینه‌های «تمدن‌سازی نوین اسلامی» را فراهم آورده است. انقلاب اسلامی به عنوان فرهنگی‌ترین انقلاب اجتماعی دنیا، تحولات عمیقی را در عرصه‌های نظری، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، در مل...

ایران آریایی مهد دین کهن مهرپرستی است؛ دینی اسرارآمیز که مرزهای فرهنگی- دینی را درهم نوردید و در سراسر جهان گسترش یافت؛ به گونه ای که عقاید رازوارانه مهریان و بسیاری از آداب و رسوم برخاسته از آن باورها به بخشی از تاریخ و فرهنگ ایران و جهان بدل گردید. بازتاب اندیشه های این آیین دیرینه در آیین زردشتی، مسیحی و حتی عرفان اسلامی به خوبی نمایان است. ردّپای ایزد باستانی مهر یا میترا، ایزد بزرگ ایرانی و...

تاریخ­ نگاری اسلامی فراز و نشیب بسیاری داشته و از شرایط و ویژگی­های اجتماعی و تاریخی بسیاری تأثیر پذیرفته است، تا آنجا که می­ توان از مؤلفه ­هایی یاد کرد که به مثابه مجموعه یک گفتمانِ تاریخی، تاریخ نگاری یک دوره را رقم می زند.آثار دکتر عبدالحسین زرین­ کوب درباره تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی، طی نیم قرن گذشته در حوزه دانشگاهی از مقام و مرجعیت شایانی برخوردار بوده است. دو قرن سکوت،  محصول دهه...

تبیین و ترسیم متدولوژی از جمله پیش‌نیازهای لازم برای ورود به هر دانشی است. علوم نوین که در پی تحولات تمدن غرب در گذر از قرون وسطی سربرآورد، نیز از این مهم بی‌نیاز نیست. به منظور تبیین و بررسی خاستگاه متدولوژی دانش نوین لازم است به تحلیل و بررسی نظریات نظریه‌پردازان دانش نوین پرداخته شود که این مهم با کنکاش بر نظریات گالیله، نیوتن و دکارت انجام خواهد شد. تبیین علل و عوامل بروز آشفتگی و ا...