تاریخ بیهقی از جمله آثار گرانسنگ نثر فارسی است که با توجّه به موضوع آن، در دو حوزه ادبیّات و تاریخ، مورد نقد و بررسی قرار می گیرد. یکی از مهم ترین پرسش هایی که در باب این کتاب مطرح است، میزان حجم و محتوای این کتاب است. موضوع تاریخ بیهقی، چنان که امروزه در دست ماست، روایتگر چگونگی به قدرت رسیدن مسعود غزنوی و حوادث دوران زمامداری وی تا اندکی پیش از مرگ اوست. ظاهراً بیهقی در پی تکمیل تاریخ خویش تا پا...

در پژوهش حاضر سعی شده است تا بخشی از ابتکارات، خلاقیت­ها و نوآوری­های صورت گرفته در عرصه­ اطلاع رسانی در شهر تبریز طی دوره قاجار بررسی شود که می تواند شاهدی باشد بر پیشگام و تاریخ­ساز بودن تبریزیان در عرصه اندیشه، دانش و فرهنگ این مرز و بوم. لذا به ابداعات و تحولات صورت گرفته در زمینه­های اطلاع رسانی، ادبیات و آموزش پرداخته شد. برای این منظور از روش تاریخی استفاده شده است. از میان عوامل مختلفی ...

شکل گیری نگارش تاریخ زیدیان ایران، در حاشیه آثار فقهی و کلامی و در قالب تک نگاریهایی پیرامون تبیین قیام امامان زیدی به ظهور رسید. این نوع تاریخ نگاری، شخصیت محور و با سیطره نگاه کلامی به گذشته و تلفیقی از مکتب عراق و حجاز بود. سپس در زمان یحیی بن حسین رسّی، گردش در تاریخ نگاری زیدیه یمن باعث شد شکل نگارش تاریخ زیدیان ایران به سیره نگاری متحوّل شود. این سیره نگاری که مرتبط با بحث های فقهی نگاشته م...

نوشتار حاضر به طرح این مساله می پردازد که با کاربست رویکرد تاریخ فرهنگی چه حوزه های موضوعی و معرفتی در بررسی منابع سفرنامه نویسی دوره قاجاریه، امکانِ طرح می یابد؟ آثار این خوانش بر خلق معانی جدید در پژوهش تاریخی چیست؟ در ارزیابی نقّادانه ی متون سفرنامه خارجی مشخص است که علی رغم برخی خلاء ها، دربردارنده ی رویکرد مردم شناختی، انسان شناسی فرهنگی به جامعه، فرهنگ و تاریخ ایران از یک سو، و طرح این مسائ...

چکیده هدف اصلی این پژوهش بررسی آموزش ابعاد تاریخ محلی در برنامه ی درسی تاریخ از دیدگاه معلمان تاریخ و دانش آموزان دوره ی متوسطه، به منظور کاربست آن در برنامه ی درسی مدارس می باشد. در این تحقیق از رویکرد تلفیقی هم زمان استفاده شد است یعنی داده های کیفی و کمی به طور هم زمان گردآوری شده اند. جامعه ی آماری تحقیق شامل کلیه ی دبیران تاریخ و دانش آموزان دوره ی متوسطه (مرد) در رشته ی علوم انسانی شهر د...

بررسی کارنامۀ تاریخ نگاری اسلامی، مطالعۀ موردی آثار مورخان مسلمان به روش استقرایی را می طلبد تا بتوان فرآیند پیدایش، شکل گیری، رشد، توسعه و سرانجام رکود آن را نشان داد. یعقوبی که در قرن سوم هجری می زیست از بنیان گذاران سنت تاریخ نگاری اسلامی در مرحله تدوین جوامع تاریخی در موضوع تاریخ عمومی جهان با رویکرد فرهنگی است. موضوع اصلی این نوشتار شناسایی منابع اطلاعات تاریخ فرهنگ عمومی جهان تا قرن سوم ا...

با توجه به اهمیت آب به عنوان مهمترین عامل محدودکننده کشاورزی کشور، ضرورت دارد به موضوع افزایش کارآیی مصرف آب محصولات کشاورزی توجه ویژه ای مبذول شود. عمده مناطق کشت چغندرقند بهاره با محدودیت شدید آب مواجه هستند و افزایش سطح زیرکشت این گیاه در بیشتر این مناطق با اصل حفظ منابع آب و خاک مغایرت دارد. استفاده از پهنه های جدید زراعت چغندرقند پاییزه، این امکان را بهوجود می آورد که سطح زیرکشت این محصو...

این مقاله به تاریخ و روند شکل گیری اصول بنیادی ترمودینامیک به ویژه مفهوم انتروپی می پردازد. در بخش نخست با تقویم نگاری از انقلاب صنعتی در اروپا و اختراع ماشین های بخار و گرمایی برای تبدیل حرارت به کار، چگونگی بهبود بازدهیآنها به ویژه تلاشهای سعدی کارنو در دهه 1820 تشریح و یافته ها و نیز اشکالات نظری وی بررسی می شود. تنظیم و نشر اندیشه های کارنو توسط کلاسیوس در دهه 1850 و معرفی واژه انتروپی و کا...

اندیشه پست مدرن یکی از آخرین رهیافتهای فیلسوفان و مورخان در سالهای اخیر است. هرچند دوران آن به نظر برخی متفکران به پایان رسیده و عصر نگره های جدیدی آغاز شده است.پست مدرنیته از نقد مدرنیته می آید. هرچند در آغاز شکلی ادبی داشت اما توسط متفکران برجسته فرانسوی از جمله میشل فوکو، لیوتار، بودریار و ریچاردرورتی امریکایی ودر سالهای اخیر واتیمو از متفکران ایتالیایی به جهان شناسانده شد.اما این دسته از مت...

در فاصله تأسیس دولت قاجار تا پایان سلطنت فتحعلی شاه (صدر قاجار) وقایع نگاران و مورّخان زیادی ظهور کرد. آن ها تاریخ هایی با ارزش های متفاوت نوشتند و تاریخ نویسی در این دوره را از حیث کمّی و در پاره ای موارد از حیث کیفی به توسعه و ترقّی نسبی رساندند. میرزا فضل الله خاوری شیرازی، در سال آخر سلطنت فتحعلی شاه آخرین اثر در تاریخ نویسی صدر قاجار را با نام تاریخ ذوالقرنین نوشت. سبک و رویه خاوری در نوشتن ت...