چکیده ندارد.

کارکرد اجوبه‌های علمای شیعی درمطالعات تاریخ اجتماعی ایران[1] زهرا علیزاده بیرجندی* سمیرا عباسلو** محمدحسن الهی‌زاده*** چکیده سنت بلنددامنه اجوبه‌نویسی از روزگار ائمه اطهار (ع) آغاز شد و پس از غیبت امام زمان (عج) به علمای شیعی رسید. عالمان شیعه از طریق اجوبه‌ها، به پرسش‏های گوناگونی در زمینه‌های اعتقادی، اقتصادی، حقوقی، مسائل نوپدید (مستحدثه) بنابر نیازهای آن روزگار، پاسخ می‌دادند. از این‌رو، اج...

:«جامعه شناسی تاریخی» با برقراری پیوند بین جامعه شناسی و تاریخ، ظرفیت خاصی برای تبیین پدیده ها و مسائل اجتماعی ایجاد کرده است. «تاریخ اکنون» به مثابه نوعی جامعه شناسی تاریخی، با رویکردی تاریخی به تحلیل «وضع موجود» می پردازد. این مقاله با عطف توجه به رابطه شناخت اجتماعی با تاریخ، با به کارگیری الگوی تحلیل ساخت مندی، خوانشی از جامعه ی اکنون ایران انجام می دهد. این خوانش بیانگر نقش قوام بخش «دیالک...

در این مقاله با طرح مفهوم «انگارۀ اجتماعی» و «نظریۀ اجتماعی» و بیان نسبت میان آن‏ها تلاش می شود تاریخ اندیشۀ اجتماعی معاصر ایران مورد بازخوانی انتقادی قرار گیرد. آنچه اندیشۀ اجتماعی دوران معاصر ایران را از پیش از آن متمایز می سازد، واردشدن تأملاتی نظام مند دربارۀ «امر اجتماعی» است که بسیار متفاوت با اندیشه های اجتماعی پیشین در تاریخ اندیشۀ ایران بوده و به همین اعتبار از آن با عنوان «نظریۀ اجتما...

جنبش کساحین و اهل الکلاء[1] بررسی جنبش اجتماعی بردگان، زنگیان وموالی بصره در عهدخلافت عبدالمک بن‌مروان روح اللّه بهرامی* چکیده تاریخ اقلیت‌های قومی و اجتماعیِ تابع خلافت اسلامی، از مباحثی است که تاریخ‌نگاران مسلمان بدان کم‌تر پرداخته‌اند. این بخش از زندگی و خواسته‌های اجتماعی با توجه به رویکرد عربان به تاریخ‌نگاری اخباری، سیاسی و قبیله‌ای در تاریخ اسلام به‌ویژه در عهد امویان، در منابع تاریخ‌نگار...

بخش مهم جریان تاریخ نگاری سلجوقی در ایران متعلق به دوره ی تغییرات و دگرگونی های قهقرایی حسات سیاسی و اجتماعی جامعه ی ایرانی سده های پنجم و ششم هجری است؛ به طوری که بخشی از تاریخ نگاری اوایل عصر سلجوقی در مناطق چون سیستان و فارس، در ارتباط با مسئله ی زوال جایگاه و مرکزیت سیاسی این ایالات شکل گرفت و بخش مهم و گسترده ی آن در مناطقی چون عراق عجم و کرمان تحت تأثیر مسئله ی زوال و فروپاشی نظام سیاسی س...

پژوهش نامه تاریخ اجتماعی و اقتصادی دوفصل نامه علمی ـ ترویجی سال اول، شماره دوم، پاییز و زمستان 1391 صاحب امتیاز: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی مدیرمسئول و سردبیر: شهرام یوسفی فر مدیر تولید: رضا حسینی مدیر اجرایی: اعظم ریاحی   هیئت تحریریه احمدرضا هزاوه بادکوبه دانشیار تاریخ فرهنگ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه تهران صفورا برومند استادیار تاریخ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ناصر تکم...

یکی از جنبه های تاریخ نگاری شبه قاره هند، مساعدت فارسی زبانان به اعتلاء و رشد این علم است.بخشی از این مهم، به وسیله ایرانیانی انجام گرفته که به دلایل مختلف به هند مهاجرت کردند.یکی از مهاجران ایرانی که در ترقی تاریخ نگاری شبه قاره ایفای نقش نموده، اسدبیگ قزوینی است.وی با تألیف یک اثر کم حجم ولی پرفایده، به نام تاریخ اسدبیگ، توانسته است به تبیین تاریخ سیاسی و اجتماعی دوره ای کوتاه از تاریخ هند در...

کتاب تاریخ فیروزشاهی تألیف ضیاءالدین مؤید‌الملک برنی، یکی از مهم‌ترین متون تاریخ‌نگاری در حوزه تاریخ مسلمانان در هند است. این اثر، افزون بر بررسی مسائل سیاسی سلاطین مسلمان دهلی تا عصر مؤلف، مسائل اجتماعی و اقتصادی جامعه را نیز در بردارد. بررسی مسائل اجتماعی و اقتصادی مردم از آنجا اهمیت می‌یابد که علاوه بر مهم بودن نقش آنان در مسیر تاریخ، مؤلفی درباری دست به چنین کاری زده باشد. این نوشتار می‌کوش...