هرچند تأمل درباره تمدن و تمدن اسلامی در سابقه نگاشته های اسلامی نیز وجود دارد، اما پرسش از تمدن اسلامی در دهه های اخیر، به تبع خودآگاهی دینی مسلمانان، به ویژه از طریق شکوفاشدن جنبش های اسلامی از جمله انقلاب اسلامی ایران، شدت و عمومیت بیشتری یافته است. یکی از پرسش های مهم در این زمینه، ناظر به امکان تحقق تمدن اسلامی در عصر غیبت است. این مقاله با اذعان به حداقلی بودن ظرفیت های عصر غیبت در مقایسه ...

روحانیت به عنوان قدیمی ترین و قدرتمندترین نهاد مدنی در تاریخ اجتماعی ایران است . نیروی اجتماعی روحانیت نقش بسیار تعیین کننده ای در زندگی سیاسی و دینی جامعه ایران ایفا کرده است روحانیت در بسیاری از تحولات سیاسی و اجتماعی در دوران معاصر به ایفای نقش پرداخته است . با توجه به اهمیت نیروی اجتماعی روحانیت این پژوهش در صدد است به بررسی نقش روحانیت در ایران در دو مقطع ملی شدن صنعت نفت و انقلاب اسلامی ب...

هدف اصلی از این نوشتار، مطالعه و بررسی موج سوم النهضه از منظر بیداری اسلامی و احیای امر دینی درکشورهای عربی منطقه است. جنبش‏ های انقلابی در کشورهای عربی به عنوان حرکتی جامع بر مبنای تحکیم امر دینی و گفتمان دینی تحلیل می‏شود. این حرکت اجتماعی دارای شاخص ‏های برجسته‏ ای در قالب بیداری اسلامی است که بررسی آن منتج به ارائه ادبیات جدیدی در این­ باره می ‏شود. در واقع، موج اول النهضه در قالب اصلاحات س...

تصوف در خراسان بزرگِ سده های پنجم و ششم توانست با تکیه بر آبشخورهای فکریِ ممتاز و متمایز از جنبش زهاد در عراق، سرآغاز تحولی عمیق در تاریخ معارفِ باطنیِ جهان اسلام و تولید مکتوبات صوفیانه شود. جایگاه ایالت خراسان و تنوع اقلیت های دینی، به شکوفایی تصوف در این سرزمین، کمک بزرگی کرد. شیوخ خراسانی با یاری گرفتن از مرام های کهنی هم چون جوانمردی، ملامتی، عیاری و قلندری که در این خطه وجود داشت، به باروری ه...

تصوف در خراسان بزرگِ سده های پنجم و ششم توانست با تکیه بر آبشخورهای فکریِ ممتاز و متمایز از جنبش زهاد در عراق، سرآغاز تحولی عمیق در تاریخ معارفِ باطنیِ جهان اسلام و تولید مکتوبات صوفیانه شود. جایگاه ایالت خراسان و تنوع اقلیت های دینی، به شکوفایی تصوف در این سرزمین، کمک بزرگی کرد. شیوخ خراسانی با یاری گرفتن از مرام های کهنی هم چون جوانمردی، ملامتی، عیاری و قلندری که در این خطه وجود داشت، به باروری ه...

هدف: تحلیل تاریخی و نظری- فلسفی از جنبش دکومانتاسیون به­دست می­دهد و بازاندیشی درباره آرمان­ها و دستاوردهای آن می­پردازد. «قالب­محوری» که در نتیجه تکنولوژی­زدگی در حرفه ما حادث شده است را به نقد گذارد تا از رهاورد آن بتوان به الگویی کلی، متناسب با اقتضائات حرفه دست یافت، و بر تضادها و ناهمگونی­های منتسب به الگو/ الگوهای موجود غلبه یافت. روش/ رویکرد پژوهش: مستندات تاریخی مربوط به نضج­گیری و توس...

زمینه: کاربرد علوم و فنّاوری‌های نوین زیستی و پزشکی در جوامع انسانی در دهه‌های اخیر موجب تغییر نگرش­های دینی و اخلاقی سنتی شده است. استفاده از این فنّاوری­ها مباحث اخلاقی و دینی بی‌سابقه­ای را شکل داده است که جز با توجه به بنیادهای داوری اخلاقی موجه و مفید نخواهند بود. این مسئله به­ویژه در جوامعی مانند جوامع اسلامی قابل توجه است که دین در آنها نقشی قابل توجه در شکل­دهی به باورهای اخلاقی و قواعد و...

فمینیسم به عنوان یک جنبش اجتماعی و سیاسی، تاریخ پر فراز و نشیبی را از سر گذرانده است، نظرات گوناگونی در این جنبش مطرح شده و گرایش های متنوعی از جمله فمینیسم لیبرال، سوسیال و مارکسیسم در آن شکل گرفته اند، پس از ظهور جریان پست مدرنیسم نحله های تازه ای از فمینیسم مانند فمینیسم سیاه، مسیحی، اسلامی و ... در سرتاسر جهان بوجود آمد. براساس بینش پست مدرنیسم نمی توان شرایط منطقه ای و ویژگی های فرهنگی ملل...

بحث‌های فلسفی پیرامون موضوع مشکل سطح انتخاب در انتخاب طبیعی که منجر به ارائة نظریات انتخاب گروه و چند سطحی گردید گویا جنبش کاربست نظریة تکامل در دیگر حوزه‌های معرفتی را علاقمند به تبیین امور مردم ‌شناختی کرده باشد. از این میان اما تلاش‌های ویلسون برای تبیین سازگارانة دین تحت تاثیر نگرش ارگانیسمی به اجتماع بشری و بر مبنای نظریة تکامل یکی از بحث‌برانگیزترین موضوعات روزآمد این حیطه تلقی می‌شود. از...

آرنی نیس Arne Naess، فیلسوف نروژی، فلسفه بوم­شناختی یا Ecosophy را در سال 1970 به جهان معرفی نمود. این نگاه فلسفی، پایه جنبشی سیاسی قرار گرفت که جنبش بوم­شناختیِ ژرف، The Deep Ecology Movement، نامیده شد. تکیه بر کلمه­ی «ژرف» نشان­دهنده تاکید جنبش بر ایجاد تغییرات اساسی بر دیدگاه و عملکرد انسان­ها، و قابل بازبینی و تغییر بودن مداوم این دیدگاه و عملکرد می­باشدChalquist on) (line . هدف غاییِ جنبش ب...