پادشاهان صفوی، از موقعیتی قدسی‌گونه برخوردار بودند. گفته می‌شد آن‌ها معصوم هستند و علم لدنی، اقبال خاص شاهی، توانایی انجام دادن معجزه و پیش‌گویی آینده را دارند. خانه شاه مقدس و محل بست بود. اشیایی که با شاه تماس داشتند، مقدس می‌شدند و قدرت شفابخشی داشتند. شاه به سبب برخورداری از چنین موقعیتی، به خودش اجازه می‌داد تا احکام شریعت را نادیده بگیرد و مرتکب منکرات شود. مردم از نفرین شاه می‌ترسی...

حمزۃ­ بن علی ملک اسفراینی (784 – 866 ه.ق) مشهور به شیخ آذری شاعریست عارف که به واسطه آثار منظومش وی را بیشتر در سلک شاعران قرار داده­اند، امّا او صاحب تألیف ارزشمندی منثور با عنوان جواهرالاسرار در حوزه عرفان نیز می­باشد. این مقاله به منظور یافتن سرچشمه­های فکری عرفانی آذری به بررسی محتوایی این اثر عرفانی پرداخته، که نهایتاً قرآن و منابع حدیثی؛ بسیاری از منابع مکتوب متقدّم عرفان و تصوّف؛ مکتب ابن‌عر...

خاندان باگراتیان از قدیمی­ترین و مشروع­ترین خاندان‌های گرجستان و مورد اعتماد صفویان بودند. در زمان سلطنت شاه صفی این اعتبار در سایۀ خدمات ارزندۀ آن‌ها به شاه و تثبیت پادشاهی وی، افزایش چشم‌گیری یافت. شاه صفی به هنگام قدرت‌گیری درپی آن بود تا خیمۀ پادشاهی خویش را براساس پایه­های جدید برپا کند و عناصر قدیمی وابسته به شاه عباس را براندازد. برای برانداختن این عناصر قدیمی هم به بازویی قدرتمند و هم ب...

کتاب نیکسون، کسینجر و شاه؛ روابط ایالات متحده و ایران در جنگ سرد از آثار پُر مخاطب در بازار نشر ایران است. در این کتاب ادعاهای مهمی دربارۀ ماهیت روابط شاه و آمریکا مطرح شده است. مدعای اصلی این است که آیا شاه در دوره­ای از حکمرانی خود توانست در عرصۀ سیاست مستقل از غرب عمل نماید و با نادیده انگاشتن روابط سلطه­گر – سلطله­پذیر در دورۀ نیکسون، آمریکا را به دنباله­رو سیاست­های منطقه­ای خود تبدیل کند؟ ...

نقطویان که به پسیخانیان نیز معروف هستند از جمله فرق شورشی عصر صفوی هستند. آنان در زمان شاه تهماسب در سال 973 هجری یکی از بزرگان نقطوی به نام ابوالقاسم امری را به جرم شورش علیه حکومت کور کردند، سپس در سال 981 هجری گروهی از نقطویان دستگیر و کشته شدند. در زمان شاه عباس، روزگار نقطویان بدتر از پیش شد. وی در سال 1002 هجری فرمان داد که نقطویان را در سراسر کشور دستگیر کنند. بسیاری از شاعران و اندیشم...