بعد از اینکه ابوبکر صدیق (رض) وفات نمود عمر فاروق (رض) در 22 جمادی الاول سال سیزده هجری به خلافت رسیدند. در دوره خلافت عمربن خطاب امپراطوری اسلام باوج عظمت خود رسید و دولت شاهنشاهی ایران، مصر، شام فلسطین بدست مسلمانان فتح گردید. لشگر اسلام در غرب تا اسپانیا و از شرق تا سرحدات ترکستان و خراسان بطرف جنوب در افریقا تا سرحدات سودان و در آسیا تا خلیج فارس رسید. در دوره این خلیفه با تدبیر برای تنظیم ...

کوفه در تاریخ کلام امامیه، به راستی جایگاه ممتاز و اهمیت ویژه‌ای دارد. این برجستگی از آن روست که بازخوانیِ فکری و اندیشه‌ورزیِ این دوره از تاریخ امامیه، سهم عمده‌ای در به تصویر کشیدن اصالت و استقلال تفکر امامیان خواهد داشت. برخی تصویر‌گری‌های تاریخی از این دوران، نشان از تعبد محض و غیر عقلانی این گروه در اعتقاد ‌ورزی دارد. پاره‌ای از مطالعات، تلاش‌های عقلانی اصحاب امامیه در فهم معارف دینی را محدو...

طرفداران عدم حضور اجتماعی زنان به حدیث «اذا کانت ... امورکم الی نساءکم فبطن الارض خیرٌ من ظهرها» - که فقط در دو منبع سنن الترمذ‏ی و تاریخ بغداد آمده و در دیگر کتب روایی رواج یافته است - استناد کرده اند. این روایت از طریق صالح مُرّی بصری - که علمای رجال او را تضعیف نموده‏اند - نقل گردیده است و برگردانی از کلام یک شاعر است که در ضرب المثل های عربی قرن دوم وجود داشته و صالح مری از آن استفاده کرده است...

جنبش اعتزال یکی از مهم‌ترین جنبش‌های کلامی است که اوایل قرن دوم هجری در بصره شکل گرفت. حمایت خلفای عباسی همچون مأمون، معتصم و واثق از آن موجب رشد سریع این جریان شد، به گونه‌ای که عده زیادی از مردم عراق، از جمله ساکنان بغداد، به این جنبش گرویدند. پس از شکل‌گیری بغداد در 145 ه.ق. و حضور عباسیان در این شهر معتزله نیز به بغداد روی آوردند. با گذشت زمان، اختلاف‌هایی میان معتزله بغداد و بصره شکل گرفت ...

پژوهش حاضر به بررسی آسیب شناسی گروه های اجتماعی کوفه در دوران امام علی (ع) اختصاص دارد. روند تاریخی تحولات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی صدر اسلام در دوره ی امام علی(ع) نشان می دهد که کوفه به عنوان یکی از پایگاه های مهم اسلامی، تا چه حد از نابسامانی ها و انحرافات رنج می برد. بر همین اساس ، شناخت زیر ساخت های معیوب اجتماعی و اقتصادی کوفه ، و پرداختن به برخی گروه های موثر و ذی نفوذ در کوفه که در ایجاد ...

تاریخ اسلام سرشار از رخدادها و تحولات گوناگونی است که بررسی زوایای خاصی از آن مثل جنبه های اجتماعی ، می تواند به درک و تحلیل بهتر سیر دگرگونی های این مقطع از تاریخ کمک نماید. از این روست که بررسی و تبیین اوضاع اجتماعی یکی از کانون های حادثه خیز تاریخ سیاسی و اجتماعی اسلام یعنی شهر کوفه ضرورت تام می یابد. شهر کوفه به عنوان خاستگاه منازعات فرقه ای و چالش های اجتماعی ، از زمان تاسیس در سال 17 ه. ق...

شهر کوفه به‌عنوان مرکز خلافت امام علی(ع)، تحت تأثیر حوادث پس از رحلت رسول خدا و عملکرد خلفا در اداره‌ی امور جامعه دچار دگرگونی‌ها و آسیب‌هایی در حوزه‌ی اخلاق اجتماعی شده بود. قدرت‌طلبی، قبیله‌گرایی، بی‌تفاوتی، منفعت‌طلبی، بی‌بصیرتی، سستی و عدم اطاعت از رهبر جامعه، از جمله آسیب‌هایی بود که مانع تدابیر امام علی(‌ع) برای اصلاح شرایط نامناسب و رسیدن به اهداف صحیح جامعه‌ی مسلمین بود . امام(‌ع)، دعوت...

چکیده علی بن إبراهیم فرزند إبراهیم بن هاشم، اولین نشر دهنده حدیث کوفه در قم، از محدثان بزرگ امامیه درنیمه دوم قرن سوم است. نقش وی در انتقال میراث حدیثی بر کسی پوشیده نیست اما مطالعه آثار و اندیشههای وی نشان میدهد علی بن إبراهیم تنها یک محدث صرف نیست بلکه دارای یک منظومه فکری و کلامی است . بررسی دیدگاههای او در مسائل مختلف کلامی نشان دهنده گرایش وی به جریان کلامی هشام بن حکم در کوفه است. به ب...