تاکنون به جنبه‌های ادبی و اطلاعات تاریخی که دیباچه‌های مرقعات در خوددارند توجه فراوانی شده، لیکن زمینه‌های جامعه‌شناختی آن‌ها و توجه به ارجاعات متن به بیرون وبستر تاریخی که در آن قرارگرفته‌اند همچنان مغفول مانده است. دیباچه قطب‌الدین محمد بر مرقع شاه‌تهماسب در سال 964ق از معدود دیباچه‌هایی است که در این برهه زمانی علاوه بر خوشنویسی به مسئله نقاشی و نقاشان می‌پردازد. این پژوهش به دنبال این مسئله...

"بررسی تطبیقی شرط تنجیز در عقود و تطور تاریخی آن" موضوع پژوهش حاضر است که در 5 فصل تنظیم گردیده است . که ابتدا درباره ماهیت مفردات عنوان عقود، شرط و تنجیز بحث می شود. تنجیز در برابر تعلیق قرار دارد و معنی لغوی آن آزاد کردن امری از قید وابستگی و در اصطلاح یعنی، آن است که بر عقد، یا ایفاع به مجرد انشاء آن، آثار آنها بار شود، و به صفت و یا شرطی وابستگی و تعلیق پیدا نکند. پس تنجیز یکی از شرائط صحت ...

علی احمد باکثیر (1910-1969م) نویسنده¬ی معاصر یمنی الاصل از جمله ادیبانی است که آثار متعددی در قالب شعر، روایت و نمایشنامه به رشته-ی تحریر درآورده است. مهمترین ویژگی آثار وی جنبه¬ی دینی، اسلامی و تاریخی آنها است. نمایشنامه¬ی «من فوق سبع سماوات» از جمله نمایشنامه¬های تاریخی اسلامی باکثیر است که متشکل از هفت نمایشنامه است. نویسنده در هر کدام از این نمایشنامه¬ها یک موقعیت انسانی را مورد توجه قرار د...

ساخت مجموعه های معماری و فضاهای مستقل شهری تحت عنوان ابواب البر ـ با الهام از امکان مقدس، مشاهده قبور ائمه اطهار و سایر بزرگان دینی و عرفانی ـ و نیز مراکز آموزشی که در واقع ترکیبی از مجموعه های علمی و مذهبی اند، عمده ترین تحول در معماری و شهرسازی دوره ایلخانی می باشد. متأسفانه به سبب وقوع حوادث طبیعی و غیرطبیعی بسیار در طول زمان، دسترسی به این شهرها و مطالعه مستقیم آن ها به راحتی میسر نیست؛ از ...

بازار یکی از مهم­ترین ارکان سنتی شهرهای ایرانی ـ اسلامی به شمار می­رود.  بازار سنتی بعنوان مرکز تجاری شهر ارتباط­دهنده دروازه­ی شهر با مرکز شهر (بافت تاریخی) از اعتبار خاصی برخوردار بوده است و در کنار نقش تجاری، نقش­های دیگری چون نقش فرهنگی، مذهبی، اجتماعی و ... را ایفا می­کند.  پس از ورود تفکر مدرنیسم بی­توجهی به بازار آغاز شد و بازار رونق گذشته خود را از دست داد و با رکود مواجه گشت.  این پژوه...

مقتل‌نگاری از شاخه‌‌های مهم تاریخ‌نگاری و مورد اعتنای همه فرق اسلامی است، که با تلاشی همگانی و رویکردهایی متفاوت بالنده شد. پژوهش حاضر مقتل‌نگاری را با رویکردی علمی ـ تحلیلی تا قرن سوم و با تکیه بر نقش اصحاب امامان شیعه^ بررسی می‌نماید. در این آمایش با استفاده از شیوه تاریخی، ذهن‌شناسی مؤلفان (به‌معنای نوعی راهیابی به آرا و تفکرات آنان، با مطالعه آثار و شرح حال‌‌ها برای گمانه‌زنی درباره شیوه نگ...

فرقه بابیه از انحرافات مهم اجتماعی در تاریخ ایران است که با فرهنگ و عقاید مردم ارتباط تنگاتنگی داشته. پیدایش و ظهور هر جنبش یا نهضت ملی یا مذهبی به عوامل اجتماعی و سیاسی عصر پیدایش آن بستگی دارد. در برهه‌ای از تاریخ معاصر ایران، در پی بسطِ اندیشه‌های مکتب شیخیه و متعاقب آن ادعای جوانی جویای نام، موسوم به «سید علی محمد باب» به شیوع فرقه بابیه و شروع منازعاتی در عرصه اجتماعی ـ مذهبی دوران قاجار ان...

استعاره مقوله و ساختی زبانی است. گزینش و نوع کاربست استعاره‌ها در ایده‌پردازی و تبیین آن بسیار اهمیت دارد. پس استعاره‌ها لزوماً نشان‌دهندة ایدئولوژی و غرض فکری شاعر و نویسنده است. از آنجا که ایدئولوژی موجب تولید استعاره‌ها می‌شود. بنابراین، رابطه‌ای درپیوسته و معنادار بین استعاره‌ها و ایدئولوژی وجود دارد. این جستار، بر اساس همین رویکرد، حکایت «جدال سعدی با مدعی» را که یکی از حکایت‌های بلند باب ه...

این مقاله می‌خواهد با پژوهشی بنیادی ـ تاریخی و روش توصیفی ـ تحلیلی، شماری از اصول تربیت اخلاقی را از منظر اسلام بررسی کند؛ ازاین‌رو، نخست هر اصل را از زبان شماری از مربیان بیان می‎کند تا زمینۀ فهم روشن‎تر اصل فراهم شود. آن‌گاه نظر اسلام را دربارۀ آن اصل می‎آورد. یکی از مهم‎ترین نتایج مقاله این است که گوهر اخلاقی اسلام اقتضا می‎کند که به اصول تربیت اخلاقی هم پرداخته باشد. همچنین این مقاله بی‎آنک...

از آنجا که نظام‌‌های آموزش عالی، بخشی از نظام تعلیم و تربیت یک جامعه محسوب می‌شوند، پرداختن به مباحث مربوط به این بخش از منظری فلسفی باید زیرمجموعه فلسفه تعلیم و تربیت قرار داشته باشد. بر این اساس، پژوهش حاضر با رویکردی تحلیلی ـ تاریخی به‌دنبال توصیف ماهیت و ترسیم قلمرو و چارچوب نظری حوزه دانشی «فلسفه آموزش عالی» و تشریح مسائل ویژه این حوزه بوده است. در این‌راستا، ابتدا مجموعه‌ای از مطالعات فلس...