ابوعلی مسکویه از دانشمندان مهم در تاریخ اندیشه اسلامی است و سامان یافتن اخلاق فلسفی مرهون تلاش های اوست. وجه تمایز او با بسیاری از فیلسوفان و اندیشمندان، مشارکت جدی او در فعالیت های سیاسی و اجتماعی زمان خود است که حضور در عرصه های حکومتی بر اندیشة او مؤثر بوده است؛ تا جایی که مشکل اساسی جوامع و حکومت ها را عدم توجه به تهذیب نفس و اخلاق دانست و به همین دلیل همت خویش را صرف مباحث اخلاقی کرد. این...

تبیین مسئله سعادت و فضیلت در نظام فکری ارسطو به عنوان معلم اول و فارابی به عنوان معلم ثانی گره گشای مهم ترین مسائل حکمت عملی یعنی اخلاق و سیاست بوده است. مسئله ی اساسی این نوشتار بیان رابطه ی فضیلت و سعادت است. اطلاق عنوان کمال اول به فضیلت و کمال ثانی به سعادت و حصول سعادت از طریق فضیلت بر مبنای رعایت حدوسط، در نگرش این دو فیلسوف مشایی بهترین رابطه لحاظ شده این دو مسئله است. از طرفی به کارگیری...

فارابی، مؤسس فلسفه ی اسلامی که به عنوان معلم ثانی پس از ارسطو شناخته می شود، از فیلسوفان برجسته ی جهان اسلام است. نظریات فارابی در مباحث اخلاقی و ارزش شناسی مبنای اندیشه ی فیلسوفان و حکیمان پس از او در بحث اخلاق و تربیت اخلاقی قرار گرفته است. در این مقاله، ابتدا دیدگاه ارزش شناسی فارابی در موضوعات اساسی ارزش های اخلاقی تبیین و سپس دلالت های آن برای تربیت اخلاقی در خصوص اهداف، اصول و روش ها استن...

رساله حاضر نخستین اثر فلسفی باروخ بندیکت اسپینوزا فیلسوف بزرگ هلندی است که از روی ترجمه edwin curley مترجم آثار اسپینواز با عنوان: "short treatis on god, man and his wll - being, به فارسی ترجمه شده است . راقم این سطور برای ترجمه این اثر نخست به کتابهایی که درباره فلسفه اسپینوزا نوشته شده است مراجعه کرده و پس از مطالعه دقیق آنها دست به کار ترجمه برده است ، منتها مرجع عمده برای گزینش اصطلاحات فار...

چکیده ندارد.

تاکنون سه دسته نظری? عمده به نام های انحصارگرایی، شمول گرایی و کثرت گرایی در باب مقوله نجات اخروی انسان در مباحث کلامی قدیم و جدید، شناخته شده است. این تحقیق در پی پاسخ به این پرسش است که آیا می توان نظری? صدرالدین شیرازی دربار? نجات را نیز در یکی از این دسته ها جای داد؟ در این تحقیق نشان داده خواهد شد که صدرا، بر اساس مبانی حکمت متعالیه خود، پس از تقسیم انسان ها به چهار دسته کلی در عالم آخرت، ...

ادیان و مکاتب بشری بر آنند تا با پاسخ گویی به مسائل وجودی انسان ، طرح و برنامه ای برای ارتقاء و سعادت او در هر دو جهان ارائه دهند. از آن جایی که انسان به اقتضای طبیعتش موجودی اجتماعی است ، جامعه سالم از جمله عواملی است که برای بالندگی به آن نیاز دارد.کنفوسیوس و فارابی به منزله متفکرانی با تمایلات انسان گرایانه و جامعه شناسانه ،ضمن تبیین دقیق فلسفی نسبت وجودی این عالم با مراتب بالاتر و روحانی وج...

هدف این نوشتار، آن است که مؤلفه‌های احساس سعادتمندی را بر اساس احادیث مشخص سازد. پرسش این است که سعادت به چه معناست و احساس سعادتمندی از چه مؤلفه‌هایی تشکیل می‌شود. این پژوهش از نوع کتابخانه‌ای است که در آن، با استفاده از روش مفهوم‌شناسی معنای سعادت به دست آمده و سپس با روش تحلیل محتوا و تحلیل عقلانی، سعادت و مفاهیم مرتبط با آن بررسی و مؤلفه‌های تشکیل دهنده احساس سعادتمندی به دست آمدند. نتیجه ا...

حکیمان مسلمان عقل یا نفس ناطقه را تشکیل‌دهنده حقیقت و گوهر انسان می‌دانند.آنچه انسان را از دیگر موجودات طبیعی ممتاز می‌کند همین گوهر است. گوهر عقل دو توانایی عمده دارد: توانایی دانستن و توانایی عمل‌کردن. در این مقاله به نقش عقل در سعادت و مراتب سعادت در آخرت براساس مراتب قوۀ عاقلۀ نفس از دیدگاه ابن‌سینا می‌پردازیم. به نظر ابن‌سینا، سعادت و شقاوت انسان‌ها در جهان پس از مرگ وابسته به وضعیت نفس نا...