فرارود یا ماوراءالنهر، هرچند امروزه، آسیای مرکزی نام گرفته است، به لحاظ تاریخی بخشی از مجموعۀ فرهنگی و تمدنی ایران بوده است. «سارت»، که واژه‌ای رایج در زبان ترکی جغتایی است، تا آستانه سدۀ بیستم میلادی لفظی پرکاربرد برای نامیدن بخش چشمگیری از مردم یکجانشین آسیای مرکزی به شمار می‌رفت. این اصطلاح در فضای پرآشوب و متحول پس از انقلاب روسیه، از دایرۀ مطالعات قوم‌شناسی و بررسی‌های آماری آسیای مرکزی حذ...

انقلاب‌های بزرگ، به‌عنوان تحولاتی بین‌المللی، بر ایده‌های جهان‌شمولی تأکید دارند که معطوف به اهدافی فراملی و فرامرزی در راستای نجات بشریت می‌باشند. این انقلاب‌ها با طرح ایده‌های نجات‌بخشی و رهایی بشریت، به انسان‌های سراسر جهان بشارت می‌دهند که رهایی و نجات از وضعیت نامطلوب موجود، در دستور کار آن‌ها قرارگرفته است تا با عملی نمودن این هدف بزرگ، سعادت و خوشبختی را برای همة جوامع بشری به ارمغان آور...

جنبش جنگل در حیات سیاسی–نظامی خود، مراحل متفاوتی را ازسر گذراند. جان‌مایه این جنبش، مخالفت با حضور استعمارگران روس و انگلیس و ضدیت با استبداد داخلی بود. رهبر فرهمند آن، میرزاکوچک‌خان، از مشروطه‌طلبان متدینی بود که حیات شخصی خود را وقف پیشبرد اهداف جنبش کرد. با وقوع انقلاب کمونیستی در روسیه، جنبش جنگل که دوره فتور خود را می‌گذراند، وارد مرحله جدیدی از تکاپوهای خود شد. به‌نظر می‌رسید انقلاب بلشو...

شهر مشهد در فاصله‌ی سال‌های 1300 هـ. ق تا 1324 هـ. ق /1324 خورشیدی (سال پیروزی انقلاب مشروطیت) یکی از بحرانی‌ترین ایام خود را در تاریخ ایران سپری کرد. بروز شورش‌های ضد حکومتی و نیز بروز بحران‌های اجتماعی و اقتصادی و دخالت‌های بیگانگان از شاخص‌ترین مسائل شهر مشهد در مقطع زمانی مورد نظر بود. مجموعه‌ی این شورش‌ها و بحران‌ها که برخی، از آن‌ها تحت عنوان «انقلاب مشهد» یاد کرده‌اند زمینه‌ی تضعیف حکوم...

موضوع این رساله "سیاست انگلستان در انقراض قاجاریه و تشکیل سلسله پهلوی" است . اهمیت این موضوع در تاریخ معاصر ایران اگر چه به ظاهر جای بحث ندارد ولی متاسفانه بطور اساسی و استنادی ریشه یابی نشده است . بررسی و شناخت تاریخ روابط ایران و انگلیس تنها راه حل نیست بلکه تعمق در مسائل جهانی، اروپایی و منطقه ای در این دوره بسیار مهم است . سیاست سنتی انگلستان در ایران که پس از دوره صفوی برای کسب منافع تجاری...

گاز طبیعی به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود از جمله آلایندگی کمتر نسبت به سایر سوخت‌های فسیلی توسط کارشناسان حوزه انرژی به‌عنوان امیدبخش‌ترین سوخت فسیلی در قرن بیست و یکم در نظر گرفته شده است؛ بطوری که آژانس بین‌المللی انرژی در گزارش چشم‌انداز انرژی سال 2011 از دوره کنونی به عنوان «عصر طلایی گاز» یاد می‌کند. از طرف دیگر، پیشرفت‌های فناورانه در یک دهه گذشته امکان بهره‌برداری  از حجم عظیمی از من...

از دوره قاجار کشور ایران وارد رقابتهای گسترده استعماری روسیه و انگلیس شد. از یک طرف انگلیس، ایران را سپر بلای هند قرار داده بود و مانع دسترسی روسیه و سایر کشورها از طریق ایران به هند می شد. و از طرف دیگر روسیه و انگلیس درصدد گرفتن امتیازاتی به نفع خود از ایران بودند فشارهای آنها باعث شد تا ایران در دوره ناصری و زمان صدارت امیرکبیر درصدد برقراری رابطه با کشور ثالثی برآید تا شاید بتواند این فشاره...

در دهه های اخیر افغانستان به عنوان یکی از مهم ترین تولیدکنندگان مواد مخدر در دنیا مطرح بوده است. ازاین رو، مسئله «مخدر افغان» و تأثیرات آن در ابعاد مختلف، یکی از نگرانی های کشورهای پیرامونی افغانستان ازجمله فدراسیون روسیه است. روسیه در هزاره جدید رشد خیره کننده ای را در میزان مصرف و تعداد مصرف کنندگان مواد مخدر داشته است. نوشتار حاضر تلاش کرده است تا با نگاه به سند راهبرد امنیت ملی روسیه تا سا...

با ورود به دهه دوم جنگ و حضور نیروهای خارجی در افغانستان پس از اکتبر 2001، دو طیف منازعه در افغانستان به این برداشت رسیده‌اند که تداوم روند نظامی در این کشور بی‌فایده خواهد بود و جنگ افغانستان نمی‌تواند یک پیروز نهایی داشته باشد. لذا نیروهای خارجی به انحای مختلف علاقه خود به انتقال روندها از فاز نظامی به فاز سیاسی و مذاکره را  ابراز داشته‌اند. اما در حقیقت، نتایج روند سیاسی نه تنها توسط نیروهای...

:پژوهش پیش رو با عنوان«تاریخ نگاری چپ گرایان و انقلاب اسلامی»در صدد یافتن مولفه ها و ویژگی های تاریخ نگاری چپ گرایان در رابطه با انقلاب اسلامی است.همان طور که از عنوان آن برمی آید،این پژوهش در زمینه ی تاریخ نگاری معاصر و در ارتباط با روایت آن از انقلاب اسلامی ایران، صورت گرفته است و چنانکه می دانیم تاریخ نگاری چپ گرا یکی از روایت های اصلی تاریخ نگاری دوره ی پهلویست.بررسی اینکه تاریخ نگاری چپ گر...