در فضای ژئواکونومیک فعلی جهان که انرژی، محور سیاست و استراتژی کشورهای بزرگ و صنعتی است، اصلی ترین فشار برای تصاحب آسان منابع آن روی کشورهای اطراف حوزه خلیج فارس و سپس خزر می باشد. نکته حائز اهمیت و مثبت اینکه، ایران به دلیل قرارگرفتن میان این دو حوزه و داشتن رتبه دوم ذخایر نفت و گاز جهان به عنوان بازیگر تأثیرگذار نقش با اهمیتی دراستراتژی جهانی ژئوپلیتیک انرژی پیدا کرده است. اما در چهار ...

امنیت غذایی به معنای دست‌رسی مستمر تمام مردم یک جامعه در تمام اوقات به غذایی کافی به منظور یک زندگی سالم و فعال است. تحولات اقلیمی و جمعیتی ایران در کنار شرایط حاکم بر دنیا باعث شده است کهبرقراری امنیت غذاییدر برنامه‌های توسعه و سند چشم انداز کشور مورد توجه قرار گیرد. در این راستا در مطالعه‌ی امنیت غذایی در ده سال آینده (97-1388) بر پایه‌ی تغییرات در منابع تولید و سیاست‌های تجاری (وارداتی) پیش‌...

سیاست آمریکا در خلیج فارس در دو دهه اخیر با موفقیت ها و ناکامی هایی مواجه بوده ولی سیاست تهاجمی آمریکا در منطقه خلیج فارس نتوانسته است موجب تثبیت هژمونی این کشور شود و به ناکامی های بیشتر آمریکا از یک سو و افزایش بی ثباتی و ناامنی های در سطح منطقه از سوی دیگر منجر شده است. بر این اساس، آمریکا با اتخاذ رویکرد جدید مبتنیی بر چندجانبه گرایی و مشارکت بازیگران تأثیرگذار، ناگزیر است رویکرد سابق خود ر...

با فروپاشی شوروی و پدیدآمدن نظم بین الملل جدید، ماهیت قدرت  از نظامی محض به نظامی، سیاسی و اقتصادی تغییر کرد و دراین دوره گفتمان ژئو اکونومیک در کنار ژئوپلیتیک مطرح شد. به عبارت دیگر پس از این کشورهای مختلف برای حداکثر ساختن قدرت خود در نظام بین الملل  به توسعه اقتصادی و کسب منافع اقتصادی بیشتر روی آوردند. در این راستا نقش انرژی به عنوان مهم ترین عنصر در توسعه بیش از پیش اهمیت یافت و مناطق نفت ...

در طول سه دهه اخیر درخصوص علل جنگ تحمیلی عراق علیه ایران نظریه‏ها و دلایل مختلفی از جمله خصومت و عداوت فرهنگی، افول هژمونی ایرانی، لفاظی تحریک آمیز شیعی(از جمله صدور انقلاب، شخصیت (تمایلات خود بزرگ‏بینانه) صدام حسین، اختلافات سرزمینی و ... مطرح گردیده که هر کدام در نوع خود قابل تأمل و ارزیابی است. اما به نظر می رسد که توان تبیینی و علّی مفهوم موازنه قدرت بیشتر است. یکی از اهداف اصلی این جنگ، تأم...

خاورمیانه به واسطه مسیر ارتباطی، منابع انرژی، تجربیات امپریالیستی و تعارضات فرهنگی‏اش با جهان خارج، محیطی واقع‏گرایانه و مبتنی بر امنیت دولتی، ملی و منطقه‏ای یافته و امنیت انسانی را به حاشیه برده است. این شرایط رهاورد صلح و ثبات برای خاورمیانه نبوده است. برای جبران گذشته و تقویت و حمایت از مسایل انسانی لازم است توجه به توسعه انسانی مدنظر قرار گیرد. این مقاله، به بررسی اصلاحات سیاسی، مسایل اقتصا...

طرح استقرار سامانه های دفاع ضد موشکی به سالهای آغاز جنگ سرد بر می گردد، اما طی یک دهه اخیر و به ویژه از دوره ریاست جمهوری جورج بوش و تحت تاثیر غلبه نومحافظه کاران، پیگیری طرح استقرار سیستم های دفاع ضد موشکی شدت یافت و در عمل نیز واشنگتن در طراحی و استقرار این سامانه ها در داخل و خارج از مرزهای سرزمینی به موفقیت های چشمگیری دست یافته است. حادثه یازده سپتامبر و فضای روانی مساعد آن این ادعای ایالا...

در بخش سیاست انرژی ، ایران با چالش های بسیاری مواجه است . به منظور روشن نمودن این چالش ها و مشکلات و امکاناتی که آنها به وجود می آورند ، ابتدا الگوهای اخیر مصرف انرژی در ایران که برنامه های انرژی اتمی را شامل می شود را به تناسب سیاست انرژی دولت مورد تحلیل قرار می دهیم . مطابق این تحلیل ، سپس نظرات مختلف را درباره آینده انرژی در ایران و سیاست امنیت ملی بیان خواهیم کرد . ...

چکیده اندیشمندان حوزه اقتصاد سیاسی و روابط بین الملل با استناد به روندهای جاری در نظام بین الملل، قرن بیست و یکم را قرن ژئواکونومیک نامیده اند، چرا که بر این باورند یکی از چالش های مهم جهانی در این قرن، چالش بر سر انرژی است. مطالعه ی وضعیت و جایگاه مناسب جمهوری اسلامی ایران در تحولات بازارهای منطقه ای و جهانی انرژی و نیز طرح های کلان انتقال انرژی در مقام مقایسه ی با دیگر رقبای منطقه ای، مهم-تر...

امنیت انرژی دارای دو بعد اساسی است. یک بعد امنیت تقاضای انرژی و بعد دیگر امنیت عرضه ی انرژی می باشد. همواره تولیدکنندگان انرژی نگران امنیت تقاضای خود و مصرف کنندگان آن نگران امنیت عرضه ی خود هستند. از یک طرف ایران به عنوان یکی از تولیدکنندگان نفت خام وگاز طبیعی خواستار اطمینان از وجود تقاضا برای انرژی تولیدی خود می باشد که به دلیل مشکلات این کشور در عرصه ی جهانی مسیرهای دیگری جهت ترانزیت و صادر...