آثار ادب فارسی گستره‌ای پهناور از مفاهیم معنوی، ادبی و اخلاقی است. هر پویندۀ صاحب‌نظری می‌تواند جلوه‌ای از اندیشۀ خویش را در آثار ادبی پربار ایران بازیابد و این نشانگر آنست که ادیبان ایران بیشتر عارف، دانشمند، فیلسوف، منجّم، روانشناس، جامعه‌شناس و امثال آن بوده‌اند. در این مقاله قسمت‌هایی از قرآن و ادبیّات عرفانی ایران به پژوهش گرفته شده است تا بار دیگر پیوستگی غیرقابل انکار روانشناسی با علوم قرآ...

طوطی­نامه اثر ضیاء­الدّین نخشبی است. نخشبی از عارفان و نویسندگان مشهور قرن هشتم بود. این کتاب که از آثار قرن هشتم است، از مجموعه داستان­های عامیانه تشکیل یافته، به صورت داستان در داستان می آید.نخشبی در تحریر این اثر از تمام دانش­هایی که اطلاع وافی داشته است، استفاده می کند. استفاده از آیات قرآنی، احادیث و اخبار نبوی، اشعار و امثال و حکم فارسی و عربی، استفاده از دانش­های گوناگونی چون طب، نجوم، جو...

یکی از غنی‌ترین وزنه‌ها و گنجینه‌های ادبی موجود در ادبیات فارسی که دسترسی به اندیشه‌ها، نگرش‌ها و نوع عملکرد پیشینیان را در شرایط گوناگون برایمان آشکار و قابل فهم می‌سازد، گنجینه ارزشمند ضرب المثل هاست. ضرب المثل‌ها بازتاب افکار جامعه در آثار ادبی ما هستند که الهی نامه عطار در قرن هفتم یکی از این آثاری است که با تلفیق انواع ضرب المثل­ها با محتواهای گوناگون سروده شده است برهمین اساس، با محوریت ا...

آثار ادب فارسی گستره‌ای پهناور از مفاهیم معنوی، ادبی و اخلاقی است. هر پویندۀ صاحب‌نظری می‌تواند جلوه‌ای از اندیشۀ خویش را در آثار ادبی پربار ایران بازیابد و این نشانگر آنست که ادیبان ایران بیشتر عارف، دانشمند، فیلسوف، منجّم، روانشناس، جامعه‌شناس و امثال آن بوده‌اند. در این مقاله قسمت‌هایی از قرآن و ادبیّات عرفانی ایران به پژوهش گرفته شده است تا بار دیگر پیوستگی غیرقابل انکار روانشناسی با علوم قرآ...

 ملاپریشان لرستانی شاعری توانا و از عرفای بزرگ نیمۀ دوم قرن هشتم هجری و از شاگردان و معاصران شیخ‌رجب بُرسی است. وی آشنایی عمیقی با مفاهیم کلامی و فلسفی داشته و از دانش وسیعی در عرصۀ هستی‌شناختی عرفانی بهره می‌برده است. کاربرد آیات، روایات، امثال، حکم و مصطلحات فلسفی‌عرفانی هم بیانگر احاطۀ او بر زبان و ادب عربی است و هم مبیّن شناخت ژرف او از این منابع. در این نوشتار، روایت عارفانۀ مبتنی‌بر مبانی ق...

  چکیده یکی از نکات برجسته قرآنی تاکیدی است که بر جنبه­های قابل رویت حقیقت می­نهد و در موارد فراوانی تاکید قرآن بر تفکر و تعقلی است که بر پایه برخورد حسی بنا شده است. امثال قرآن کریم مطالب معقول را به صورت محسوس در می‌آورند تا به کمک حس، آنها را به ذهن نزدیکتر سازند و با بیان امثال درسرشت و طبیعت دیگران اثری به جا گذارند. بی‏گمان، قرآن برای گروه خاصّی نازل نشده است و مخاطبش عموم مردم هستند، ب...

آذر بیگدلی(1195-1134 ه.ق)از شاعران دوره بازگشت ادبی محسوب می شودکه در شکل گیری شعر این دوره از تاریخ ادبیّات فارسی ، نقش مهم و به سزائی ایفا نموده است.آذر به واسطه داشتن ذهنی خلّاق و نبوغی شاعرانه در عرصه شعر فارسی یکی از شاعران برجسته و توانای عصر بازگشت ادبی می باشد.وی میراث دار حدود هشت قرن شعر فارسی است و به جهت آشنایی با دواوین و اشعار پیشینیان از گنجینه لغات آن ها بهره مند بوده و در مجموع ا...

بسیاری از بن مایه های فکری شاعران و سخنوران فارسی عمدتا از منابعی هم چون، قرآن، احادیث، امثال، داستان های پیشینیان، آداب و رسوم و فرهنگ مردم تاثیر گرفته اند. مهدی حمیدی شیرازی یکی از شاعران توانای سنت گرای معاصر است که اشعار او با برخی از آرایه های ادبی پیوند خورده و در کنار تشبیهات و کنایات از تلمیحات و تمثیلات در بافت اشعار خود استفاده کرده است. حمیدی در اشعارش از تلمیح و اشاره به آیات، احاد...