از کارآمدترین روشهای تربیتی که در قرآن و سیره پیشوایان دینی آمده، روش عبرت است. عبرت حالتی است که در اثر برخورد با اموری ظاهری و مشهود، برای انسان پدید می آید و به معرفتی باطنی و غیر مشهود منتهی می شود. به این حالت، اگرچه روش نمی گویند ولی با توجه به عامل ایجادکننده آن، جنبه روشی پیدا می کند. تشابه زندگی انسانها و اقوام و ملل مختلف با یکدیگر، حسابگری و اندیشهورزی و نیز تأثیرپذیری انسان، مبانی ا...

شهر قزوین پس از تشکیل دولت صفوی اهمیت ویژه و منحصر به فردی یافت و به سرعت مراحل رشد و ترقی خود را در زمان شاه  طهماسب اول طی کرد. این شهر در وهلۀ نخست مرکز تجمع گروه ها و اقوام مختلفی شد که پس از پایتخت شدن راهی این شهر شدند. همچنین مرکزیت سیاسی این شهر اهمیت مذهبی و تجاری قابل توجهی بدان بخشید. در این دوران ساخت بناها و مساجد جلوة جدیدی به فضای این شهر بخشید، اما دیری نپایید که باانتقال پایتخت...

در قرن شانزدهم میلادی، سلطه روسیه در آسیا، شمال دریای سیاه و شمال دریای خزر که اقوام آن مسلمان بودند، گسترش یافت. عثمانیان در این ایده بودند که کانالی از رودخانۀ دُن به رودخانۀ ولگا حفر کنند تا با فتح استراخان و با کمک مسلمانان ترکستان راه پیشروی روس ها را به سوی دریای خزر سد کند و جبهه ای از پشت سر علیه ایران باز کند. اما روسیه پیش دستی کرد و با تصرف شهرهای غازان و استراخان و حوضۀ ولگا و پیشروی...

توتمیسم یکی از باورهای انسان بدوی قبل از رسیدن به دوران مذهب است. بسیاری از دانشمندان، توتمسیم را مرحلة ضروری و عمومی تکامل جامعه بشری می‌شمرند؛ اگر چه نمی‌توان به طور قطع و یقین وجود توتمیسم را در همة اقوام ابتدایی جستجو کرد. موضوع مقالة حاضر «بررسی توتم در داستان‌های شاهنامة فردوسی» از مواردی است که اندک به آن پرداخته شده، شاید به دلیل آنکه منابع اصلی در این زمینه بسیار محدود بوده است. حجمی گ...

یکی از موضوعات مشترک در میان اساطیر اقوام مختلف، تقدّس‌بخشی به حیوانات از جمله «گاو» است. گاو به عنوان نخستین جانور اساطیری از اهمیّت ویژه‌ای در میان ملل گوناگون از جمله اعراب برخوردار بوده و نقش و جایگاه آن در آثار ادبی آنها بازتاب یافته است. در اشعار کهن عربی با اتخاذ رویکرد اسطوره‌ای، می‌توان تفسیری نو از جایگاه این حیوان عرضه کرد. نبرد میان گاو وحشی و سگ‌های شکاری، گاو و باران‌زایی و ارتباط م...

مسلمانان برای پاسخ به نیازهای جامعۀ اسلامی و سیراب کردن عطش دانستن خود دسته ای از علوم را ابداع کردند و دست های را از سایر ملل و اقوام اقتباس کردند و در هر دو دسته علوم، به پیشرفت و تعالی شایان توجهی در زمان خود رسیدند. مبنای پیشرفت دانش میان مسلمانان را تشویق اسلام به علم آموزی باید دانست. مسئلۀ دیگری که موجب رشد علم و دانش نزد مسلمانان شد، تساهل و تسامح با اهل علم در عین حفظ مبانی اعتقادی خود...

پژوهش حاضر به بازنمایی کلیشه های منتسب به اقوام در سریال های تلویزیونی می پردازد. سوال اصلی عبارتست از این که شخصیت های قومی به لحاظ به ابعاد شخصیتی و اجتماعی چگونه به تصویر کشیده می شوند. روش تحلیل محتوای کیفی برای پاسخ به این سوال مورد استفاده قرار گرفت. نتایج در دو بخش توصیف و تفسیر مطرح گردیدند. مروری بر توصیف نمودهای متنی حاکی از آن است که بر خلاف ادعای برخی پیشینه های تجربی مبنی بر این که...

چکیده ریشه¬ی عمیق مفهوم خانه در فرهنگ هر مرز¬وبوم، بر استخراج الگوهای مسکن از زمینه¬ی فرهنگی هر جامعه صحه می¬گذارد. ارتباط نزدیک خانه و فرهنگ به حدی مورد توجه پژوهشگران و معماران است که برخی خانه را به عنوان یکی از مهم ترین ارکان فضایی حیات جامعه و جلوه¬های فرهنگی آن می دانند. امروزه سیاست¬گذاری در امر طراحی و ساخت مسکن به¬گونه¬ای شده است که طراح با فرهنگ و شیوه¬ی زندگی خانواده¬ای که قرار ا...

توتمیسم یکی از باورهای انسان بدوی قبل از رسیدن به دوران مذهب است. بسیاری از دانشمندان، توتمسیم را مرحله ضروری و عمومی تکامل جامعه بشری می شمرند؛ اگر چه نمی توان به طور قطع و یقین وجود توتمیسم را در همه اقوام ابتدایی جستجو کرد. موضوع مقاله حاضر «بررسی توتم در داستان های شاهنامه فردوسی» از مواردی است که اندک به آن پرداخته شده، شاید به دلیل آنکه منابع اصلی در این زمینه بسیار محدود بوده است. حجمی گ...