یکی از هنرهای گذشته ایران، با عمر کوتاه صد ساله، هنر نقاشی کتاب های چاپ سنگی است که در اوایل قرن بیستم میلادی در دوره قاجار، شکل گرفت. صنعت چاپ سنگی مدت 70 سال، تنها روش چاپ در ایران، به شمار می رفت و تا اواخر دوره ی قاجار تقریباً هر چه در ایران به چاپ می رسید؛ به این شیوه بود. کتب چاپ سنگی بخشی مهم از فرهنگ ایران بوده است؛ که می بایست؛ به عنوان بخشی از هنر ایران زمین مورد توجه قرار گیرند. اغ...

چکیده: پوشش مفهومی است که تفاوت های زن و مرد را بیان می کند. پوشش در فلسفه ی وجودی زن ارزش خود را نشان می دهد چرا که خداوند زن را به خاطر آفرینش متفاوت، در پرده ی پوشش قرار داد. بحث پوشش و لباس زنان در ایران همواره مورد توجه بوده و در سیر تاریخ این سرزمین از جمله در نگاره ها، پوشش و لباس مناسب را متناسب با فرهنگ ایرانیان شاهد هستیم. هدف این پژوهش بیان هرچه ساده تر نوع پوشش زن، نقوش و تزئینات ...

در این مقاله که به موضوع «اخلاق زناشویی در شاهنامه ی فردوسی و متون پیش از آن» پرداخته شده، کوشش گردیده است با آوردن شواهدی از اوستا، متون میانه و نیز شاهنامه و نقل قول برخی صاحب نظران در این باره، میزان تأکید این متون بر مقولات اخلاقی نظیر سازگاری، راست منشی، مهرورزی، نیک رفتاری، وفاداری، تعهّد، رعایت احترم متقابل، پاکدامنی، پرهیزگاری، بی ریایی  و ... در زندگی زناشویی، مورد بررسی و ارزیابی قرار ...

فردوسی برای حفظ و تداوم هویت ایرانی، به تدوین شاهنامه همّت گذاشت. به دلیل اینکه در زمان حکیم توس، دوره باورمندی بی چون و چرا به اساطیر فرا رسیده بود، وی با تلفیق اساطیر با باورهای زرتشتی و غیرزرتشتی سده های پیش و پس از اسلام، قالب اسطوره را به حماسه مبدل کرد و کاخ شاهنامه را بنا نهاد. از این رو، شاهنامه صرفاً گزارشگر باورها و آیین های ایران پیش از اسلام نیست.این مقاله نخست ویژگی ها و کارکرد اهریم...

شاهنامه به عنوان شاهکار بزرگ ادبی و سند هویّت ملّی به محض انتشار، به رغم موانع و مشکلات، در زندگی مردم راه یافته است. پس از آن، مردم در هر دوره ای متناسب با امکانات و شیوه های زندگی، شکل و قالب خاص برای تداوم شاهنامه برگزیده اند از جمله نقالی و شاهنامه خوانی. این شکل مشهور و کهن با همه ارزشمندی اش، در عصر ما آهسته آهسته جایش را به قالب های دراماتی نوین بخشیده است. بیان هنری و جنبه های دراماتیک شا...

در شاهنامه ی فردوسی، نامه به عنوان یکی از وسایل برقراری ارتباط و انتقال پیام، کاربرد و اهمیت فراوانی دارد. در این مقاله نامه های شاهنامه از جهت سطوح ارتباطی به سه دسته: بالادست به زیر دست، زیردست به بالادست و نامه ی همتایان به هم، تقسیم شده است. همچنین اجزا و ارکان تشکیل دهنده ی نامه ها که معمولاً به تناسب موضوع و مخاطب متفاوت بوده و چگونگی آغاز و انجام آن ها مورد بررسی قرار گرفته است. علاوه بر ...

هدف ازاین پژوهش بررسی نقش و جایگاه زنان بعنوان عامل موثر در ازدواج وتشکیل خانواده در شاهنامه فردوسی بود. رویکرد اجتماعی قصه ها ی شاهنامهنشانگرآن بود که تشکیل خانواده ،خارج از اصول پدرسالاری صورت می گرفت.بعبارتی سازمان دهندگان امور اجتماعی خانواده زنان بودند نه مردان .در حالیکهدر رویکرد اسطوره شناسی، الگوی مرد مداری حاکم بوده است.چنانکه در جایجای شاهنامه سخن از دلیری و شجاعت مردانی است که همواره...

برخی شاهنامه را به دلیل منظوم یا حماسی بودن و یا وجود بخش های اسطوره ای، متنی تاریخی ندانسته یا دست کم ارزش تاریخیش را کم رنگ انگاشته اند. این جستار به دنبال یافتن پاسخ پرسش هایی دربارة سبک و شیوة تاریخ نویسی شاهنامه، شناخت ویژگی های تاریخ نگارانة آن و نشان دادن ارزش و جایگاه آن در روند تاریخ نویسی ایرانی است. در این مقاله پس از نگاهی به تاریخ نویسی ایران باستان و سده های نخستین اسلامی، ویژگی ه...

روایت شاهنامه با وجود اطناب و کندی، در موارد زیادی نیز با ایجاز و شتاب همراه شده است. بررسی ابیات شاهنامه نشان می دهد، یکی از عوامل مهم ایجاد شتاب در این روایت، به کارگیری شگردهایی در عرصه داستان پردازی مانند حذف بخشی از کنش داستانی، ارجاع به گذشته، بیان واحد حادثه تکرار شده، افزایش عناصر و اجزا و شخصیت های داستان و بهره گیری از فضاهای جادویی است؛ امّا از سوی دیگر انتخاب دایره واژگان ( diction )...