چکیده خاقانی شروانی از شاعران پرآوازة قرن ششم هجری است که به تبع شاعران هم عصر خود در رعایت سبک فنی مصنوع و الزام به آوردن غالب اطلاعات و اصطلاحات علمی، معارف دینی، تاریخ، اسطوره، باورهای عامیانه، و ... گوی سبقت از بسیاری از همگنان خود در دشوارگویی ربوده است؛ به همین سبب، بسیاری از خاقانی پژوهان کوشیده اند، ضمن تصحیح و تنقیح دیوان خاقانی، پرده از پاره ای رمز و رازهای پوشیده در شعرش بردارند و ضم...

چکیده قاآنی شیرازی از شاعران عصر بازگشت است که با تتبع دائم در آثار شاعران قدیم، به سبک آنان تسلط یافت. او با ترکیب سبک های خراسانی و عراقی و سبک خاص خود، اشعار زیادی در قالب ها و مضامین متنوع سرود. این اشعار در دیوانی با 22 هزاربیت در دست است، هرچند که این دیوان شامل تمام اشعارش هم نیست. نوشتار حاضر ضمن پرداختن به زندگی قاآنی، به برخی ابداعات قاآنی در حوزه های مختلف زبانی، موسیقایی و محتوایی ...

اشعار خاقانی شروانی تجلی گاه آیین مسیح است. او که در دامان مادری ترسایی و در منطقه ای مسیحی نشین می زیسته، در عین اعتقاد و پایبندی به دین مبین اسلام، اصطلاحات و اعتقادات مسیحیت را در شعر خود پرورانده و به تصویر کشیده است. أصولاً سرشت پاک و اهورایی مریم (س) آنچنان است که همواره دستاویز سخن سنجان در متون نظم و نثر فارسی قرار گرفته و می گیرد و همگان برآنند مریم با پاکی و اخلاصی در راه حق گام برمی د...

چکیده در پس روساخت زیبایی‎شناختی آثار ادبی، فرآیند پویایی فرهنگی در جریان است. بخش اعظمی از نظام‎های فکری و سنت‎های فرهنگی دیرین، در طی این فرآیند، حفظ، ارزش‎گذاری و منتقل می‎گردند. مطالعات میان‎رشته‎ای، از جمله رویکردهای مردم‎شناختی به ادبیات، امکان شناخت بهتر و عمیق‎تر این نظام‎ها را فراهم‎می‎آورد. به همین منظور، مقالۀ حاضر، جلوه‎های نمایش قدرت سیاسی و اهداف آن و همچنین نظام اندیشۀ سیاسی ایرا...

    اسطوره‌ها بخشی عمده­ای از فرهنگ ملّت‌ها را تشکیل می‌دهند و همین امر باعث شده که هنرمندان و بخصوص شاعران از این پدیده تأثیر بسیار پذیرند. شعر فارسی در نخستین دوران شکوفایی خویش، یعنی عصر سامانی و اوایل عصر غزنوی، شاهد توجه چشمگیر و مثبت شاعران به اساطیر و نیز حماسه‌های ایرانی است، امّا با تحکیم قدرت دولت‌های غزنوی و به‌ویژه سلجوقی در ایران، شاهد کاهش یافتن- امّا نه قطع شدن- توجّه به اساطیر و حما...

در تاریخ ادبیّات ایران پس از اسلام، شاعران هر عصر چنان متأثّر از محیط خود بوده‏اند که‏ در آثارشان اطّلاعات مفیدی درباره تاریخ سیاسی، اجتماعی‏ و تمدّنی عصر خود برجای گذاشته‏اند و در قالب‏های گوناگون شعری از وضع زمانه خود سخن‏ گفته‏اند؛ به گونه ای که حتّی مورّخان می‏توانند با استفاده از این اشعار، به درک درست‏ و کاملی از تاریخ جامعه و فرهنگ آن زمان دست پیدا کنند. یکی از حوادث و وقایع تاریخی ایران در قر...

عنصر سپاهی و لشکری و ابزار آلات جنگی، از عناصری است که شاعران از آنها در تصویرسازی های خود بهره برده اند. این عناصر از همان آغاز شعر فارسی، پیوندی عمیق با شعر و تصاویر شعری داشته اند و شاعران با استفاده از آنها تصاویر زیبا و متنوعی را خلق کرده اند. در این رساله، نگارنده به بررسی تأثیر عنصر سپاهی و لشکری و ابزار آلات جنگی در تصاویر شعری با تکیه بر اشعار فرخی سیستانی، منوچهری، ناصرخسرو و خاقانی پ...

چکیده در این اثر به بررسی بزم و توصیفات بزمی در دیوان خاقانی پرداخته شده است. جشن و شادی مردم که همان بزم نامیده می شود از نگاه خاقانی بررسی شده و در شش فصل تنظیم شده است. خاقانی به بزم اهمیت می دهد و جزئیات مجالس بزم را با نگاهی دقیق توصیف می کند.در این شش فصل انگیزه ها و اشخاص و لوازم بزم تجزیه و تحلیل می شود و در ابتدای هر فصل مقدمه ای کوتاه ذکر شده و سپس به توضیح مسائل مربوط به ان بخش پرد...

این رساله بازتاب کوششی است برای نشان دادن ارزش و بررسی انتقادی شعر ستایشی در ادب فارسی .بازه ی زمانی مورد بحث در این پژوهش، از آغاز حضور شعر ستایشی در ادبیات فارسی، تا پایان قرن هشتم است. با توجه به تأثیر اتفاقات وامور سیاسی در شعر ستایشی، طول مدّت مورد بحث را به چهار دوره ی سامانیان، غزنویان، سلجوقیان و مغول وایلخانی تقسیم شده وبر اساس این سلسله ها شعر ستایشی را مورد تحقیق وبررسی قرار داده ایم....