مبارک وخانی (۱۸۲۴-۱۹۰۲)، عارف، شاعر و هنرمند توانا و از بنیان گذاران کلام اسماعیلی در عرصۀ فرهنگ ملت تاجیک است. نکتۀ مرکزی افکار فلسفی او در کلیات، حاجات و مناجات، قطره البحر، طالب و مطلوب، و دیگر آثار وی آشکارا بیان شده است. ازلحاظ شکل و قالب شعر، کتاب طالب و مطلوب و سایر کتاب های مبارک وخانی به جز دیوان اشعار او، همه به سبک مثنوی سروده شده اند. آثار وخانی، خصوصاً طالب و مطلوب، از لحاظ سبک و مف...

قاضی نعمان، از فقیهان معروف اسماعیلی، در آثار خود به مسئله تأویل به گونه ای خاص و متفاوت از دیگر اسماعیلیان پرداخته است. به رغم دیدگاه اسماعیلیان که به باطن و تأویل نگاه حداکثری دارند و در مواردی نیز دچار خطا می شوند، قاضی نعمان اعتقاد به تأویل را در کنار نص تبیین می کند و با ترسیم خط اعتدال می کوشد از خطا های دیگر اسماعیلیان در امان ماند. وی ظاهر قرآن را صامت و معجزه پیامبر(ص) و تأویل و باطن ر...

با ضعف دولت سلجوقی، حکمرانان محلی که غالباً از اتابکان بودند، قدرت را در دست داشتند که از جمله آنان در منطقه شمال غرب ایران، می‌‌توان به اتابکان آذربایجان و مراغه اشاره کرد. این دوره هم‌‌زمان با قدرت‌‌گیری خوارزمشاهیان، احیای قدرت خلافت عباسی و سپس حرکت مغولان به سمت غرب است. بدیهی است که در این عصر، اسماعیلیان نزاری از این فرصت ایجاد شده در جهت اهداف خود که همانا بسط قدرت و توسعه جغرافیای سیاسی...

قاضی نعمان، از فقیهان معروف اسماعیلی، در آثار خود به مسئله تأویل به‌گونه‌ای خاص و متفاوت از دیگر اسماعیلیان پرداخته است. به‌رغم دیدگاه اسماعیلیان که به باطن و تأویل نگاه حداکثری دارند و در مواردی نیز دچار خطا می‌شوند، قاضی نعمان اعتقاد به تأویل را در کنار نص تبیین می‌کند و با ترسیم خط اعتدال می‌کوشد از خطا‌های دیگر اسماعیلیان در امان ماند. وی ظاهر قرآن را صامت و معجزه پیامبر(ص) و تأویل و باطن ر...

چکیده فاطمیان باتلاشهای داعیان اسماعیلی درشمال افریقا در سال 297 (هق) به قدرت رسیدند ودر کمتر از نیم قرن ، سرزمین مصررا درسال358(هق) به آن ملحق کردند. با فتح مصر ودسترسی به ثروت سرشار آن ، اهداف توسعه طلبانه آنها نیزشکل تازه ای به خود گرفت . یکی ازنیازهای ضروری آنها برای توسعه قدرت سیاسی، نظامی وشکوفایی اقتصادی ، تاسیس ناوگان دریایی دردریای مدیترانه بوده است . مساله اصلی پژوهش این است که...

شکل گیری جنبش اسماعیلیه ریشه در تحولات سیاسی- مذهبی دو قرن اولیه تاریخ اسلام و اختلاف بر سر مسئله جانشینی یا رهبری سیاسی جامعه اسلامی دارد. از قرن دوم هجری و پیدایش فرق مختلف امامیه، این فرق منبع مهمی در تحولات سیاسی - فرهنگی جهان اسلام به شمار می­رفتند. اسماعیلیان توانستند دولت بزرگ فاطمیان را به ­وجود آورند که در قالب امپراتوری شیعی و برای اولین بار مرکزیت بغداد را به چالش کشیدند. اسماعیلیان ...

تحقیق دربارة تاریخ­نگاری اسماعیلیان به دلیل ازمیان‌رفتن حجم قابل‌توجهی از آثار آنان، در میان پژوهشگران این حوزه از اقبال کمتری برخوردار بوده است. با بررسی معدود آثارِ باقی­مانده از مورخان اسماعیلی­مذهب و بازسازی تصویری کلی از آثار مفقودشدة آنان براساس منابع دیگر، پژوهش در تاریخ­نگاری این فرقه تا حدودی امکان­پذیر می­گردد. اهمیّت این پژوهش به این علت است که تاریخ­نگاری اسماعیلیان از منظر فاعلیّتِ...

توافق بر سر وصایت و جانشینی علی(ع) موضوع مشترک میان همه فرق شیعی است و شاخص تفکر شیعی  انقیاد در برابر ولایت امیرالمؤمنیین علی بن ابی طالب(ع) است.در میان فرقه های شناخته شده شیعه ،اسماعیلیان قرائتی متفاوت از جایگاه امام  علی(ع) در سلسله مراتب ائمه دارند. جایگاه ممتاز و متفاوت امام علی(ع) و گاه منحصر بفرد وی در سلسله مراتب ائمه اسماعیلیه یافت پاسخ این پرسش اساسی را ضروری کرده است که جایگاه علی(ع...

طبیعت سیاه و شعر معاصر فارسی فاطمه کوپا محسن اسماعیلی چکیده: یکی از ویژگی های طبیعت گرایی شعر معاصر فارسی، توجّه به جنبه هایی از طبیعت و جهان عینی است که به دلیل اشتمال بر فضاهایی نیمه روشن یا تاریک، مبهم، رازآمیز و ترسناک در خواننده تداعی گر ملالت، انزجار، تباهی، زوال و نیستی است. تصویرهایی از این دست در این پژوهش «طبیعت سیاه» نامیده می شود. روی آوردن به «طبیعت سیاه» معلول تحوّلات فلسفی...

بررسی تحلیلی یا انتقادی یک کتاب یا یک مقاله به مراحل ابتدایی خلاصه نمی­شود بلکه باید آن را در نظر و کار در پرتو مسائل خاص و دغدغه­های نظری در یک دوره بررسی کرد. بررسی متون این کتاب باهم از یک مجموعه، در یک موضوع طبق اظهاراتی از محدوده­ی فعلی موفّقیت نویسنده در این راه است. سپس نویسنده می­تواند موفّقیت خود را در ادامه ی این مقاله ببیند. این پژوهش از نوع تحلیل محتوا و از حیث اجرا انتقادی- کاربردی ا...