پرسش اصلی ما در این رساله پاسخ به این مسأله است که آیا از دل نظام فلسفی و اخلاقی کانت و فارابی می توان عناصری را برای دست یابی به اخلاق شهروند جهانی یافت؟در عالم فلسفه، اعم از فلسفه کلاسیک یونان و مکاتب فلسفی پس از آن، مفاهیم«جهان وطن گرایی» و «اخلاق شهروند جهانی» همواره متناسب با فضای فکری متفکران آن عصر مورد ارزیابی قرار می گرفته است. کانت نیز به سه طریق، که ملازم با یکدیگر هستند، به مبحث اخل...

کانت، حوزة عقل نظری را ناتوان از اثبات خودمختاری و آزادی انسان می‌داند، و می‌کوشد از طریق عقل عملی یا اخلاق، آن را به عنوان اصل موضوع اثبات ‌نماید. وی اعتقاد دارد که اگر آزادی و خودمختاری بخواهد صفت چیزی باشد، باید صفت اراده باشد. او ارادة آزاد را با ارادة خودمختار هم‌سان می‌داند؛ یعنی اراده هنگامی آزاد است که علت ایجاد آثار و اعمالی باشد، در حالی که خود معلول امر دیگری نباشد. او از معنای سلبی ...

از دیرباز دین و اخلاق دو عنصر مهم و اساسی در زندگی آدمی تلقی شده‌اند و نسبت بین این دو نیز، همیشه مسئلۀ بحث‌برانگیزی بوده و هست. از این‌رو مسئلۀ اصلی و عمدۀ این مقاله نیز بر محور این مسئلۀ اساسی استوار است و برآنیم که دیدگاه وین‌رایت در زمینۀ این پرسش را بررسی کنیم. در همین زمینه نظر وی را دربارۀ نظریۀ اخلاقی کانت، به‌ویژه نظر کانت در خصوص خودآیینی بیان و بررسی خواهد شد و سپس ارزیابی وین‌رایت د...

در این مقاله کوشش بر آن است که جایگاه آزادی (اختیار) در تفکر کانت بنا بر تفسیر هایدگر نشان داده شود؛ اختیاری که بنا بر این تفسیر، نه اختیاری متافیزیکی و متعلق به بُعد نفس‌الامری آدمی در مقام سوژه، بلکه اختیاری وجودی و بنیاد امکان‌پذیری وی به‌عنوان دازاین (وجودی در جهان) است. چنین آزادی بنیادی‌ای نه نیازمند اثبات و نه اساساً پذیرای هرگونه بحث نظری است؛ بلکه در عمل و در جریان به‌کارگیری تصمیم‌های آ...

وظیفه گرایی اخلاقی کانت کتابی تألیفی است که به تفصیل نظریه اخلاقی کانت را برمی رسد و از این جهت ب هدشواری م یتوان در زبان فارسی برای آن بدیلی یافت؛ با این حال، کاست یهایی در این کتاب دیده م یشود که از آن میان می توان برخی موارد را برجسته کرد: 1. تکیه به منابع فرعی و ک متوجهی به منابع اصلی؛ 2. ابها مهایی در محتوا؛ 3. مواردی نظیر نامشخ صبودن هدف کتاب و فصل بندی آن؛ و 4. مواردی از ابهام در استناد....

کانت صورت‌بندی‌های مختلفی از امر مطلق پیش می‌نهد که نخستین آن‌ها صورت‌بندی عام نام دارد و در آن آزمون مشهور تعمیم‌پذیری قرار گرفته است. در تاریخ فلسفه‌ی اخلاق، بحث و جدل بر سر چیستی و کاربرد این صورت‌بندی یا فرمول بسیار بوده است و موافقان و مخالفان ثابت‌قدمی دارد. در این نوشته، ابتدا چیستی این فرمول و جایگاه آن را در نظام اخلاقی کانت بررسی می‌کنیم. سپس، نحوه‌ی کاربرد آن را در عرصه‌ی عمل می‌سنجی...

پرسش از معنای زندگی از منظر کانت به‌عنوان یکی از فیلسوفان تأثیرگذار در عصر مدرنیته اهمیت زیادی دارد، زیرا او در بخش‌های مهم فلسفه‌اش، یعنی معرفت‌شناسی، اخلاق و فلسفه دین به پرسش‌های مهم معنای زندگی پاسخ‌های مشخصی می‌دهد که پس از او بسیار تأثیرگذار بوده است. کانت با اتکا به معرفت‌شناسی و هستی‌شناسی انسان‌محور، در نظام معرفت‌شناسی‌اش، معناداری را تنها به قلمرو ماده و علوم تجربی محدود می‌کند و آن ...

از زمان ارسطو عقل عملی یا فرونسیس ، یعنی فضیلت مندانه عمل کردن. چنین معنایی برای این واژه تازمان هیوم باقی بود، اما هیوم باتاکید بر نقشی که امیال، انگیزه ها وانفعالات ما، هنگام اتخاذ تصمیمات اخلاقی ایفامی کنند، بر نقش امیال ونگیزه ها وعوامل روان شناسانه در  عقل عملی، تاکیدکرد.کانت بعدازهیوم، بواسطه ویژگی هایی که برای عقل عملی ذکر کرد، همچون خودبنیادیِ آن واهمیت بیشتر قائل شدن برای  اراده، تعریف ...

یکی از استدلال‌هایی که بر نادرستی سقط جنین به لحاظ اخلاقی از لحظه لقاح اقامه شده، استدلالی است که به «استدلال آینده‌ای شبیه آیندۀ ما» معروف است و مدافعان و مخالفان بسیاری دارد. دان مارکوس - که این استدلال بیشتر با نام او قرین است و با نام او شناخته می‌‌شود - با مسلّم انگاشتن و نادرست بودن قتل انسان‌ها و ضمن توجیه و تبیین این نادرستی، می‌‌کوشد تا با بیان و برجسته کردن شباهت جوهری جنین با انسان‌ها...

در تعارض میان دو عمل اخلاقی، این که کدام عمل باید انتخاب شود از مباحث مهمی است که به فلسفه اخلاق مربوط است. نظریهپردازان اخلاقی نظیر کانت، راس، برادلی و... به این موضوع توجه داشته و هر یک نظرات خاصی ارائه نمودهاند. بحث تعارض تکالیف در حوزههای دیگر نظیر حقوق، اخلاق پزشکی، اقتصاد و سیاست نیز مطرح میشود. لذا علاوه بر ارزش نظری پرداختن به این بحث، قطعاً کاربردهای آن موجب خواهد شد توجه به آن در عمل ن...