آن­گاه که بخش­های پهلوانی و اساطیری شاهنامه، با برخی واقعیّت­های تاریخی و همچنین با حوادث ازلی و بندهشی مقایسه شود، تطابقی معنادار آشکار می­شود. یکی از مواردی که در بررسی­های مربوط به شاهنامه مغفول مانده، تحلیل چگونگی انطباق میان رویدادهای ازلی و مینویِ توصیف شده در کتاب بندهش با حوادث پهلوانی و چگونگی تأثّر فردوسی از آن بن‌مایه‌های اسطوره‌ای و تبلور آن در زبان استعاری یا مجازی شاهنامه است. بنا بر...

 چکیده ساختارگرایی یکی از شیوه­های تحلیل متن در قرن بیستم است که با نگاهی کلّی­گرایانه، قواعد و الگوهای موجود در متن را مورد بررسی قرار می­دهد. گرینتسر از نظریّه­پردازان روسی است که ساختار قصّه­های حماسی تمدن­های آسیایی را مورد بررسی قرار داده است. در تحقیق حاضر سعی شده است با استفاده از روش تحلیل کتاب‌خانه­ای، ضمن بررسی نظریة گرینتسر و گریماس به تحلیل بهمن­نامه بر پایة این دو نظریّه پرداخته تأثیر ...

بانوگشسپ‌نامه منظومه‌ای است پهلوانی در بیش از هزار بیت در ذکر دلاوری‌های بانوگشسپ، دختر رستم. دربارۀ گویندۀ این منظومه، فعلاً اطّلاعی نداریم؛ امّا پژوهشگران دربارۀ سدۀ سرایش آن بحث‌هایی کرده و حدس‌هایی زده‌اند. شماری از محقّقان، منشأ روایات بانوگشسپ‌نامه را متون پیش از اسلام می‌دانند و ظاهراً بر همین اساس، سدۀ سرایش آن را قرن پنجم نوشته‌اند؛ امّا برخی دیگر به دلیل آنکه در کتاب مجمل‌التّواریخ، که از شم...

منظومه‌های حماسی که پس از شاهنامه سروده شدهاند؛ اگرچه از نظر ادبی، لطف سخن فردوسی را ندارند؛ در پژوهش‌های اساطیری و حماسی حائز اهمیّت‌اند. یکی از مهمترین ارزش‌های این حماسهها  این است که بسیاری از روایت‌های پهلوانی که درشاهنامه گنجانده نشده و یا اشاره‌ای کوتاه بدان شده، در این  منظومه‌ها به‌طور مفصّل آمده ‌است؛ مانند پهلوانی‌های گرشاسب، فرامرز، بانوگشسب و... این روایت‌های حماسی، در رفع برخی...

بهرام چوبینه سردار بزرگ ساسانی، نقش عمده‌ای در تحوّلات سیاسی و نظامی اواخر عهد هرمزد چهارم و اوایل عهد خسرو پرویز دارد و شرح ماجراجویی‌های وی در بخش تاریخی شاهنامه، زمینه مناسبی را برای خلق حماسه‌ای زیبا، فراهم کرده است. بررسی دقیق محتوای این داستان، بروشنی حاکی از حضور عناصر و شاخصه‌های سروده‌ای حماسی، به سبک حماسه‌های بخش پهلوانی شاهنامه است. شخصیت برجسته بهرام چوبینه نیز با وجود همه کاستی‌های...

ایرانیان از کهن ترین دوران برای آتش اهمیت، قداست و خویشکاری های خاصی را قائل بوده اند. به طوری که نه فقط امور زندگی دنیوی خویش، بلکه سرنوشت اخروی را نیز به نوعی تحت تأثیر خویشکاری آتش می دانسته اند. به اعتقاد ایشان آتش به دلیل برخورداری از گونه های مختلف، در خویشکاری های خود با دو حالت متضاد مادی (مانند حضور در مراسم دینی) و مینوی (حضور در اجزائ جهان) تجلی کرده و موجب سامان دهی اوضاع جهان می گر...

همانگونه که از عنوان این پایان نامه بر می آید، قرار است کاری تطبیقی که محور اصلی آن را شخصیت اسطوره ای جمشید تشکیل می دهد، صورت گیرد. وی طبق روایات به جا مانده در اسطوره ها به نیروی یزدان واجد صفات و توانائیهای فراوان و مورد نیاز بشر فناپذیر و کنجکاو و روزگار خود گردیده، به تدریج و در طول سالیان متمادی علاوه بر اینکه پایگاهی استوار در اساطیر ایران بدست آورده، در اساطیر بسیاری از ملل دیگر نیز مو...

چکیده اساطیر نماینده ی فرهنگ،باورها، آرمان ها و تفکرات هر ملت است. انسان در جهت رسیدن به آرمان ها و آرزوهای خود به خلق داستان ها و افسانه ها می پردازد و در این راه حقیقت و اوهام را در هم می ریزد و در خیال خود به آرزوهای دست نیافتنی اش دست می یابد ، و در میان همین روایات و افسانه ها اسطوره شکل می گیرد . رابطه ی انسان و حیوانات و نیز انسان و خدایان در اساطیر و روایات کهن اقوام مختلف از اهمیت خاص...

مرصادالعباد اثری عرفانی است که از امهات آثار منثور زبان فارسی بشمار می رود و نظایر آن در میان کتب صوفیانه انگشت شمار است. به اعتراف خود نویسنده، او هنگام تحریر اول و دوم این اثر سی سال آوارگی در محیط آسیای صغیر و مصر و روم را پشت سر گذارده که این محیط به زعم تاریخ نگاران و پژوهش گران مولد و پای گاه اندیشه ها و اساطیر مانویان و گنوستیک ها بوده که با توجه به آن چه در مرصادالعباد می بینیم، دور از ...

عنوان این پایان نامه گیاهان و درختان در اساطیر و باورهای ایران و بین النهرین است.در این پایان نامه گیاهان و درختان اساطیری ایران و کاربردهای آیینی آنها مورد بررسی قرار گرفته و نیز توضیحاتی در مورد نقش برخی ار آنها در باورها آیین ها و جشنهای ایرانی آمده است.همچنین قداست برخی از گیاهان و درختان در باورهای ایران و بین النهرین بررسی میشود.فصل آخر نیز شامل مطالبی درباره کاربردهای آیینی گیاهان و درخت...