قرن چهارم هجری ، عصر درخشش ادبیات عربی است، در این دوره شاعران و نویسندگان بزرگی نظیرمتنبی، ابوالعلاء معری، ابوتمام و شریف رضی و ... ظهورکرده اند. از شخصیت های طراز اول این دوره، شریف رضی، شاعر و عالم و ادیب گرانقدر شیعه می باشد و آثار ادبی به یادگار مانده از وی کم نظیر است و به واسطه ویژگی های منحصر به فرد علمی و اخلاقی وی، آثارش تابلویی تمام نمای شخصیت برجسته اوست که سرشار از مفاهیم عالی انسا...

منظومه علی نامه که هویت سراینده آن نامعلوم، ولی با تخلص «ربیع» شناخته می‌شود در ۴۸۲ ق سروده شده و کهن‌ترین منظومه شیعی است که به همت استاد شفیعی کدکنی با مقدمه‌ای عالمانه به جامعه علمی عرضه شده است. هرچند بیشتر پژوهشگران حوزه ادبیات فارسی آن را مورد توجه قرار داده‌اند، اما با توجه به محتوای این منظومه که شجاعت‌ها و دلاوری‌های امیرالمؤمنین× در دو جنگ جمل و صفین براساس روایات مورخ مشهور ابومخنف (...

از دیرباز برخی از نویسندگان تلاش کرده اند نظریه وکالت سیاسی را بنیان نظری مشروعیت حکومت در جامعه اسلامی قرار دهند. با این حال، به نظر می رسد مبانی اعتقادی و بینشی پذیرفته شده در اندیشه سیاسی شیعه از یک سو و ضعف های کم و بیش آشکار این نظریه در تبیین واقعیت های نظام های سیاسی از سوی دیگر، مانع موفقیت این نظریه در ارائه تبیینی موجه از بنیان مشروعیت حکومت در اندیشه سیاسی شیعه شده است. در مقاله حاضر...

تحلیل سبکی آثار زنانه با ابزارهای دقیق زبان­شناسی برای دست­یابی به مشخصه­های نثر زنان و درنهایت نقد علمیِ این آثار، از اهداف مهم سبک­شناسی زنانه است. این مقاله سعی دارد با مطالعۀ سبک­شناختی خاطرات تاج­السلطنه که یکی از آثار مهم نثر زنانۀ درباری در دورۀ قاجار است، ویژگی­های زنانۀ این اثر را شناسایی کند. نشانداری واژگان، کاربرد فراوانِ صورت­های بیانگر زبان همچون صفت و قید، صورت های مبهم و غیرصریح ز...

تعهد مسأله‏ ای اساسی در حوزه¬ی کاربردشناسی ادبیات شمرده می‏شود، بگونه¬ای که کارکرد ادبیات، وامدار آن است، هر چند که برخی تعهد را محدود کردن ادبیات می دانند. تعهد به عهد و وفاداری اطلاق شده و تعهد در ادبیات وفاداری به مسائل انسانی، دینی، اجتماعی و ... است. شاعر و ادیب متعهد و بر اساس درک رسالت خویش به تولید اثر ادبی می¬پردازد و هیچ نظری به پاداش و تشویق های دنیوی ندارد. تاریخ آکنده از مظلومیت شی...

 شیعه‌شناسی و حدیث شیعه در سال‌های اخیر موضوع مطالعۀ برخی از مستشرقان بوده است. بررسی سیر حدیث‌پژوهی شیعی مستشرقان نشان می‌دهد، آنان به لحاظ روش و بینش و نیز ابعاد مختلف مباحثی حدیثی دارای رویکردهای مختلفی هستند. این رویکردها نگرش آنها را به ابعاد مختلف مباحث حدیث شیعه نشان می‌دهد. بخشی از مطالعات مستشرقان راجع به منابع حدیثی شیعه بوده است که در بررسی آنها به رویکردهای مختلفی برمی‌خوریم؛ از جمل...

اسلام به عنوان کامل ترین مکتب هدایت روحی و جسمانی انسان ها ، در جهان بیشترین پیروان را دارد. مسلمانان بعد از رحلت پیامبر (ص)، بر سر مسئله جانشینی، اختلاف پیدا کردند و به دو مذهب شیعه و سنی تقسیم شدند. شیعه به کسانی گفته می شود که امر خلافت و جانشینی علی (ع) را پذیرفته اند؛ و امامیه مهم ترین فرقه آن مذهب را تشکیل می دهد. اختلاف نظر شیعه و اهل سنت در اصول و فروع دین و تقیه به شرح زیر است: شیعه در...

این تحقیق ترکیبی از مطالعه تطبیقی – تاریخی و تبارشناسی فوکویی، برای ارزیابی و تحیل تبارشناسی دانش و قدرت در سیاست عملی شیعه است. تاکید، بر تحلیل گفتمان جمهوری اسلامی ایران با تحلیل سه دوره جنبش های شیعی ایرانی، است. تاریخ ایران – بعد از اسلام- سه دوره مهم دارد که قدرت و دانش شیعی به تبادل با یکدیگر می پردازند. جنبش شعوبیه، جنبش صفویه و جمهوری اسلامی. از منظر این تحقیق هر چند در تاریخ ایران بعد ...

پرسش اصلی این مقاله پیرامون فردی بودن یا حکومتی بودن فقه شیعه است. واقعیت این است که فقه شیعه در بستر زمانی خود ماهیت فردی به خود گرفته و رویکرد فردگرایانه بر آن غالب گردیده است. این مشی فرد محوری فقه شیعه معلول عوامل تاریخی و اندیشهای است که در این پژوهش با پرداختن به آن، تلاش میکنیم به ضرورت تغییرآن بپردازیم. از آنجا که مطالعه دقیق سابقه فقه شیعه نمایانگر این واقعیت است که این فقه دارای رویکر...

«حدیث» در کنار قرآن، یکی از منابع کسب شریعت الهی و دستورات زندگی است، ولی هر سخنی را نمی­توان حدیث نامید و باید صدور آن از معصوم (ع) احراز شود. یکی از راه­های احراز، سلامت محدث و راوی از کذب و سهو و مانند آن است و این مهم را علم رجال به عهده دارد. همان­گونه که اهمیت حدیث، پایان­پذیر نیست، تحقیق در حوزه محدثان و رجال نیز پیوسته ادامه خواهد داشت. اما هر پژوهشی حول این محور، برای تصاحب عنوان «علمی...