اسلام، هدف نهایی خود را تخلق به اخلاق الهی، تعالی معنوی و سعادت ابدی انسان‏ها، به واسطه آگاهی و آزادی در زندگی دنیوی تعریف می‏کند. وجود انسانی از دیدگاه اسلام، از دو وجه متعالی و دنیوی برخوردار است و سعادت، با ترجیح آزادانه وجه متعالی در مقابل وجه دنیوی به دست می‏آید. بدین‏ترتیب، اسلام نسبت به انسان و اجتماع، نگرشی ارزش‏داورانه دارد. دو ارزش محوری یا پیش‏ارزش اسلامی‏ در این خصوص، ع...

مباحث اخلاقی از نگاه فلسفی از دیرباز در تفکرات اندیشمندان اسلامی خصوصاً ابن مسکویه مطرح بوده است. که تحت تاثیر تفکرات ارسطو بوده است. و همچنین مکتب اخلاقی ابن مسکویه مبتنی بر نظریه اعتدال است و کمال اخلاقی را در اعتدال قوا می داند. این تحقیق برآن است تا زمینه های اخلاقی ابن مسکویه و مرحوم نراقی را در رابطه با فضیلت شجاعت بررسی نماید. آراء ابن مسکویه جنبه عقلی محض دارد و عقل را تنها داور برای ت...

اخلاص به معنای آزاد شدن و رهائی یافتن از عبودیت غیر خدا و پاک و خالص گردانیدن نیّت و عمل بلکه تمام وجود خود برای رسیدن به مقام قرب و فناء خداست. با در نظر گرفتن موضوع علم اخلاق که نفس و قوای آن است و هدف اخلاق که رسیدن به فضایل اخلاقی و تثبیت آن در نفس می باشد؛ اخلاص در اخلاق به معنای خالص کردن این فضایل برای خداست. اخلاق مجموعه ای از کیفیات نفسانی است که باعث صدور افعال به آسانی و بدون نیاز...

نظام اخلاقی ارسطو تأثیر چشمگیری بر اندیشه ی اخلاقی در طول قرن های متوالی داشته و دارد. آخرین نمود این تأثیر را می توان در نظریه ی اخلاقی موسوم به «اخلاق فضیلت مدار» که در فلسفه ی اخلاق جدید رواج دارد، یافت. فضیلت در نظر ارسطو عبارت است از «ملکه ی انتخاب حد وسط مطابق با موازین عقلی». اما این حد وسط چیست؟ از نظر وی، حد وسط، امری نسبی است؛ یعنی با توجه به شرایط تعیین می شود. پس تشخیص آن بیش تر به ...

زاگزبسکی به مثابه فیلسوف اخلاق و معرفت‌شناس فضیلت‌محور در صدد است تا دیدگاهش را درباره‌ی فضیلت تبارشناسی کند. او با تأکید بر نقش انگیزه در فضیلت دیدگاهش را عامل مبنا می‌داند. در نزد زاگزبسکی، فضیلت دارای ارزش ذاتی است. او با اشاره به تفاوت فضیلت با توانایی طبیعی و مهارتْ آن را در دو قلمرو اخلاق و معرفت‌شناسیْ کمال و مزیت پایدار نفس می‌داند و بر دو مؤلفه‌ی انگیزه و موفقیت مبتنی می‌کند. مقاله‌ی پیش...

آدامز متفکری مسیحی است که سعی دارد به شیوه ای فلسفی، چارچوبی دینی برای اخلاق ارائه کند که به دلیل عدم ابتناء بر باورهای دین خاصی، با صور گوناگون اخلاق دینی سازگار باشد. در این چارچوب، الزامات اخلاقی بر مبنای باور به خداوند، که اصل مشترک همه ادیان الهی است، تفسیر می شوند؛ اما خدایی که خیر، زیبایی و عشق نامتناهی است، و دیگر موجودات به میزان شباهتشان با خداوند، خیر و شایسته تحسین اند. در اندیشه آد...

وظیفه گرایی، فضیلت گرایی و نتیجه گرایی از جمله شاخه های فلسفه اخلاق هستند. این سه قسم از فلسفه اخلاق به جهت نوع نگرش و مدخلی که در فلسفه اخلاق دارند از همدیگر جدا می شوند؛ و گویا آنها را باید به عنوان رقیب محسوب کرد. اصولا گفته می شود نحله های سه گانه فلسفه اخلاق، به جهت تمایز در منشهای منتخب، یارای این را ندارند که با هم جمع شوند. اگر وظیفه گرا با این پرسش شروع می کند که عمل درست چیست و در پاس...

بر اساس آموزه‌های امام علی× هدف از خلقت انسان، تحقق انسانیت در پرتو اخلاق است که منجر به رضایت خدای متعال می‌گردد. خدای سبحان برای تحقق این غایت، جهان طبیعت را آفریده و افزون بر آن دین را برای تحقق غایت مذکور بر بشر عرضه کرد. به‌رغم آنکه تصور می‌شود غایت دین، سعادت اخروی است و لازمه‌ آن چشم‌پوشی از سعادت دنیوی است، امام علی× نشان می‌دهد که غایت دین، پس از آگاهی و پیوند دادن بشر به امر متعالی، د...

با ظهور و بروز اخلاق فضیلت در سال‌های اخیر، بسیاری به نقاط قوت و ضعف آن پرداخته‌اند که یکی از مهم‌ترین اشکال‌های مبنایی بر این نظریه، تردید یا نفی اوصافِ درونی اخلاقی (فضایل و رذایل) است. برخی از فیلسوفان اخلاق بن‌مایه‌های این اشکال را از روان‌شناسی اجتماعی برگرفته‌اند و بر اساس آن اِسناد رفتار اخلاقی آدمی را به اوصاف درونی، از مقولۀ خطای بنیادین اِسناد دانسته‌اند. گیلبرت هارمن و جان دوریس با تکیه...

یکی از موارد بسیار مهمی که از لحاظ شرعی و عرفی و قانونی توجه متفکران را جلب نموده و دراخلاق پزشکی از آن یاد می شود درخصوص تولد جنینی است که دچار ناهنجاری بوده و تولد او ممکن است مشکلات برای فرد و خانواده او فراهم آورد. در این پایان نامه بر اساس مفهوم معنای زندگی در سه دیدگاه سودگرایی، وظیفه گرایی و اسلام به عنوان دیدگاهی فضیلت گرا در مورد چگونگی جواز و یا عدم جواز سقط «جنین ناهنجار» بحث شده است...