آیات بسیاری درقرآن وجود دارند که شأن نزول آنها در تفاسیر روائی شیعه، اهل بیت(ع) یا امام علی(ع) دانسته شده‌است؛ اما در تفاسیر اهل سنت بر افراد دیگری از جمله خلفای راشدین انطباق داده شده است. آیۀ 274 بقره یکی از این آیات است. آیۀ مذکور در تفاسیر اهل سنت، بر اصحاب خیل، عثمان بن عفان، عبدالرحمن بن عوف و ابوبکر مصادیق انفاق کنندگان منطبق شده است. بررسی‌ها در این مقاله نشان می‌دهد، روایات مورد استناد...

ابن‌عربی حقیقت آدمی را «قلب» می‌داند؛ قلبی که تمامی قوای ظاهری و باطنی انسان رعیّت او هستند. قلب تجلی حق‌تعالی با همۀ صفات خود، از جمله اول و آخر و ظاهر و باطن است. همچنان‌که خداوند حدی ندارد، قلب نیز حدّ و تعریف حقیقی ندارد. قلب، حقیقتی جامع است که روح آن، کمال قابلیت؛ سرّ آن، حق‌تعالی؛ صورت جسمانی آن، مضغۀ صنوبری؛ و صورت حقیقی آن، شخص انسان کامل است. قلب انسان کامل، عرش مطلق برای قرآن مطلق است. ...

مفسران مسلمان، خاصّه مفسران شیعی، همواره در معنا و سبب‌نزول آیات نخست سورۀ تحریم اختلاف داشته‌اند. بیش‌تر این اختلاف بر سر تفسیر بخشی از آیۀ 3 یعنی عبارت «عَرَّفَ بَعْضَهُ وَ أَعْرَضَ عَنْ بَعْضٍ» بوده است. روایات سبب‌نزول آیات نخست این سوره نیز به گونه‌ای نیست که این اختلاف را رفع کند. افزون بر تنوع این روایات و وجود نشانه‌های جعل و تحریف در بیش‌تر آن‌ها، هرگز عبارت فوق در هیچ کدام به‌روشنی تفسیر نشده است. در ای...

واژه «تبعیض» همواره مورد توجه گروه‌هایی از مردم جامعه بوده است، احساس تبعیض کنندگان، به شکل‌های مختلف با تبعیض و نابرابری مبارزه کرده­اند. مبحث تبعیض جنسیتی نیز از گذشته­ها مورد توجه بوده و با رشد مکاتب فمینیستی در طول دهه‌های گذشته، شدت بیش‌تری یافته است. در چند سال گذشته، فردی با نام مستعار دکتر سُها با نوشتن کتاب «نقد قرآن» و انتشار آن در فضای حقیقی و مجازی، با ایجاد شبهاتی،...

هدف سوره، ارتباط آیات، مو ضوعات سوره، محتوای تفصیلی سوره (نگرش مجموعه ای)، معیارهای کشف اهداف حاکم بر سور قرآنی.

بحث مکی یا مدنی بودن سوره ی انسان،از جمله مباحثی است که از دیر باز در حوزه ی علوم قرآن میان شیعه و اهل سنت مطرح بوده است . عده ای از مفسران و صاحبنظران بر اساس روایات یا بیان استدلال، این سوره را مکی دانسته اند. در مقابل این گروه، عده ای نظریه ی مدنی بودن این سوره را بیان نموده اند .از مهمترین دلایل این گروه استناد به روایات می باشد . روایات بیان کننده ی اسباب نزول در بسیاری از موارد، از جمل...

بررسی و نقد نظرات موافقان و مخالفان درباره وحدت غرض سوره ها است. نویسنده، پس از تبیین مفهوم وحدت غرض سوره ها به پیامدها و کارکردهای کشف اهداف سوره ها از جمله: مقابله با شبهه افکنی های خاورشناسان، آشنایی سریع و آسان با مفاهیم قرآن، معیاری برای حل اختلاف تفسیری، آشنایی با روش طرح معارف دینی در قرآن، فهرست بندی سوره ها، معیاری برای شناخت اسباب نزول های جعلی، تعیین معنای »بسم اللَّه« در هر سوره و ترج...

مفسران بلند آوازۀ قرآن، با نقل حدیثی از امام رضا در کتاب «عیون اخبارالرضا»، براین‌باورند که مراد از ذبح عظیم در آیۀ 107 سوره صافات: «وَفَدَیْنَاهُ بِذِبْحٍ عَظِیمٍ»، حسین‌بن علی است. وی ذبیح‌الله و ثارالله است که قربانی شدنش در سال 61 ق تحقق یافت و بی‌گمان خدایی‌ترین و قرآنی‌ترین شهید تاریخ است. ازاین‌رو سرایندگان شعر و ادب پارسی، دربارۀ بزرگی مقام و سترگی قیام خدایی و نیز شکوه و جاودانگی‌اش، سروده‌های تأ...

عقد نکاح موقت یکی از احکام اختصاصی فقه جعفری است که در برخی از احکام با عقد دائم متفاوت است. یکی از احکامی که معرکه آرای فقها قرار گرفته بحث ارث در نکاح منقطع است. در اینکه آیا زوجین از یکدیگر در عقد نکاح موقت ارث می برد یا خیر اختلاف زیادی وجود دارد که این اختلاف ناشی از روایات موجود در باب است. در این رابطه در فقه امامیه 4 نظریه مورد بحث قرار گرفته است. برخی از فقها قائل به توارث به طور مطلق ...

مفسران بلند آوازۀ قرآن، با نقل حدیثی از امام رضا در کتاب «عیون اخبارالرضا»، براین‌باورند که مراد از ذبح عظیم در آیۀ 107 سوره صافات: «وَفَدَیْنَاهُ بِذِبْحٍ عَظِیمٍ»، حسین‌بن علی است. وی ذبیح‌الله و ثارالله است که قربانی شدنش در سال 61 ق تحقق یافت و بی‌گمان خدایی‌ترین و قرآنی‌ترین شهید تاریخ است. ازاین‌رو سرایندگان شعر و ادب پارسی، دربارۀ بزرگی مقام و سترگی قیام خدایی و نیز شکوه و جاودانگی‌اش، سروده‌های تأ...