در خصوص دلالت آیات قرآنی بر «اصل لزوم در عقود» هم میان فقهای خاصه و هم میان فقهای عامه اختلاف نظر وجود دارد. عمدة دلیل موافقان، تمسک به ظاهر آیاتی از قرآن از جمله آیة اوفوا بالعقود است که بر اساس آن هرعقدی را واجب الوفا دانسته اند و در اینجا مراد از عقد، مطلق عهد است. برخی علمای عامه نیز عقد را اعم از عهد و عقود معاملی دانسته اند. از سوی دیگر درک عرف نیز از این آیه، لزوم و پای بندی به کلیة عقود...

مقام انسان در دایره وجود، بسیار عالی است. خداوند انسان را به گونه‌ای خلق کرده که می‌تواند تا سدره المنتهی پیشرفت نماید و با رعایت اخلاق به اوج مقام انسانیت (خلیفه اللهی) برسد. آیه 79 سوره اسراء، ضمن دعوت پیامبر و مسلمانان و بلکه انسان به شب زنده داری بارعایت اخلاق الهی، به مقام والای «محمود» اشاره می‌نماید. به راستی حقیقت مقام محمود چیست؟ کدام ویژگی اخلاقی سبب رسیدن به آن می‌شود؟ در این پژوهش ب...

علوم سیاسی موجود تحت تأثیر مبانی غربی خصلتی عرفی یافته که مغایر با مبانی اسلامی است. از جمله نظریه های تولید علم دینی با رویکردی اسلامی، نظریه ی آیت الله جوادی است. حال بر اساس این رویکرد، اسلامی سازی علوم چه استلزاماتی در علوم سیاسی دارد؟ جواب به این پرسش با روش تحلیلی - توصیفی از آثار علامه جوادی بدست می آید. مدل مطلوب اسلامی سازی آیت الله جوادی آملی را در مطالعات سیاسی می¬توان در سه حوزه اص...

این موضوع پایان نامه تحت عنوان "مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام و رسیدگی به امور طلاب " انتخاب گردیده است . این عنوان برگرفته است از آیه شریفه " انما یریدالله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا" و حدیث مشهور ثقلین از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم "انی تارک فیکم الثقلین، کتاب الله و عترتی اهل بیتی ما ان تمسکتم بهما لن تضلوا ابدا" که مورد تائید شیعه و سنی است . ضرورت در نظر گرفتن ...

اصلی ترین دلیل اثبات قاعدة نفی سبیل، آیة و لن یجعل الله الکافرین علی المؤمنین سبیلاً (نساء 141) است. ناظر بودن آیه بر آخرت، اردة «حجت و برهان» از «سبیل» و دلالت بر نفی جعل و اعتبار منجر به تسلط، سه نظریة مطرح در مفاد این آیه است. به مقتضای اطلاق آیه، آن بر اندیشة سوم قابل حمل است و تمسک به آیه، جهت اثبات قاعده پذیرفته می شود. دربارة متصدی اجرای این قاعده باید توجه داشت که بحث مصداقی ست نه حکمی و...

روایات متعددی از ائمه (ع) مبنی بر اهمیت شناخت نسخ و پرهیز از اظهار نظر درباره قرآن، فقه، قضاوت و... بدون شناخت آیات ناسخ و منسوخ نقل شده است. بنابراین هر اسلام پژوه، چه مفسر باشد یا فقیه و یا در منصب قضاوت نشسته و حتی متکلم اسلامی، بی نیاز از آگاهی از علم نسخ نیست. از این روست که بحث دربارة ناسخ و منسوخ آیات، پیشینه ای به قدمت تاریخ اسلام دارد و اولین کتب مستقل در این زمینه در اوایل قرن دوم هجر...

این نوشتار بر آن است که مواضع کلامی شیعه مانع شکل‏گیری و رشد افراطی‏گری و خشونت‏گرایی و ترویج تروریسم شده و زمینه‏ها و بسترهای لازم سوءاستفاده افراطیون برای توسعه دامنه اهل کفر و مفهوم جهاد به سمت مسلمین و اقدامات جنایی و تروریستی را سد می‏کند. بررسی‏های این پژوهش نشان می‏دهد مواضع کلامی شیعه به‏دلیل پیروی از معارف اهل بیت و تثبیت رویکرد عقل‏گرایی و به‏ویژه با ظهور جریان اصلاح‏گرا در دوره معاصر...

از مسائل مهم و اساسی در باب معرفت، شناختِ خود انسان است که بدون آن، دستیابی به هیچ نوع معرفت و شناختی امکان پذیر نخواهد بود. آدمی قبل از هر نوع شناختی نسبت به جهان پیرامون، باید خود را بشناسد و گنجینه های معرفت و نهاد خود را کشف نماید. فطرت که از ویژگیهای اساسی حیات عقلانی انسان است، از جمله مسائلی است که توجه مکاتب علمی و فلسفی را به خود جلب نموده است و هر مکتبی به نسبتِ مبنای فلسفی خود در این ب...

دانش نسخ یکی از پردامنه ترین و گسترده ترین دانش های علوم قرآنی است، که در عرصه های علوم قرآن، تفسیر، فقه و اصول، و حدیث میدان داری می کند. اهمیت این موضوع تا بدان جاست که اعتقاد یا عدم اعتقاد به آن، تأثیر بسزایی بر آرای فقهی و تفسیری علما دارد. این پژوهش در راستای تبیین دیدگاه های آیت الله خویی و آیت الله جوادی آملی پیرامون نسخ در قرآن و تأثیر آن بر آراء فقهی و تفسیری ایشان نگاشته شده است. آیت...