آتش از دیرباز به سبب نقشی که در زندگی انسان داشته است، مورد توجه بوده است. یکی از خویشکاری‌های نمادین آتش، تطهیر است. آتش با وجود این که سوزاننده است، پاکی و طهارت را نیز به ارمغان می‌آورد. بنا به باور اساطیری، آتش آوردگاه پاکی و پلیدی است. در این جستار ابتدا به بررسی مفهوم نمادین آتش در اساطیر مختلف پرداخته‌ایم که گذر از آن (آزمون آتش) عروج به مرحله‌ای بالاتر را در خود نمادینه کرده است. پس از ...

نظریّه ی نشانه شناسی شعر مایکل ریفاتر با تکیه بر ساختارگرایی، توانش ادبی خواننده و واکنش او نسبت به متن می کوشد تا شیوه ای نظام مند از خوانش متن ارائه دهد. در این نظریه دو شیوه ی خوانش مطرح است؛ در خوانش اکتشافی نادستورمندی ها، مانع از تناظر میان متن و واقعیّت می شوند و خواننده را به خوانشی دیگر از متن (تأویلی) رهنمون می شوند. در این شیوه ی خوانش، به بررسی ارجاع نشانه ها به درون متن و ایجاد شبکه ...

شهرها با منظر خود در معرض قضاوت ناظران قرار می‌گیرند. اما مسئله مهم در این میان، نحوه درک و خوانش منظر شهری از سوی مردم و کاربران فضاست. در این پژوهش سعی شده، ابعاد و عوامل مؤثر در خوانش منظر خیابان، تبیین و اولویت هر یک از عوامل نسبت به مکان‌های مورد مطالعه از دیدگاه شهروندان در راستای ارتقای کیفی منظر فضاهای شهری همدان مورد بررسی قرار گیرد. در این راستا در انجام این پژوهش، این نوشتار از روش ت...

این مقاله در پی آن است که خوانش پل ریکور، فیلسوف فرانسوی، از مفهوم میمسیس را، که در زمره مهم‌ترین و بحث‌انگیزترین مفاهیم در تاریخ فلسفه هنر است، بررسی و تحلیل کند و به این پرسش اصلی پاسخ دهد که چگونه ریکور با آغازیدن از مفهوم ارسطویی میمسیس و با عطف نظر به مفاهیم همبسته با آن، یعنی موتوس و پراکسیس، دامنه دلالت این مفهوم را می‌گسترد و میمسیس را در نسبتی متقابل و بارآور با مفاهیم زمان و روایت قرا...

عرفان و تصوّف، از جمله نیرومندترین جریان های فکری و معنوی است، که برای چندین قرن متمادی، در گستره سرزمین های اسلامی، حضوری پُر رنگ داشته است. این امر، باعث گردیده تا بسیاری از مظاهر فرهنگی اهل اسلام، خصوصاٌ هنر و ادبیات ایشان، تحت تأثیر این مکتب فکری قرار گیرد. گرایش اهل عرفان به باطن، و استفاده فراوان عرفا از رمز و نماد برای بیان آموزه های معرفتی، از جمله مواردی است که در ادبیات و هنرِ نگارگری تأث...

یکی از راه های درک گزاره های تاریخی شناخت دقیق گفتمانی است که این گزاره ها در آن تولید شده اند؛ به تعبیر بهتر، فهم گزاره ها در افق تاریخی آن ها.از مشهورترین گزاره های تاریخی ای که همواره معنای آن ها محل مناقشه بوده است، حدیث ها درباره ی تفسیر به رأی است. این مقاله، در ابتداف دیدگاه علامه طباطبایی را درباره ی تفسیر به رأی بررسی می کند، سپس با خوانشی تاریخی از مفهوم تفسیر به رأی، که با واکاوی گف...

چکیده: این مقاله با هدف «سنجش نگرش جوانان نسبت به خواندن رمان جدی» در سال تحصیلی 88-87 به روش پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه بر روی نمونه 393 نفری از دانشجویان دانشگاه تهران که از طریق روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم انتخاب شده بودند، انجام و نوشته شد. سنجش نگرش به خواندن رمان با استفاده از نظریه فیش باین و آیزن و بر اساس مطالعه استاکمنز (1999)، و اسکاتن و گلاپر (2002، 2004) انجام ...

اگزیستانسیالیسم به عنوان شاخه ایی از فلسفه معاصر، تفکری است که کانون توجه آن هستی، مسئولیت، آزادی، اضطراب و دیگر مسائل وجودی است. سورن کیرکگور نه به عنوان اولین اما به عنوان مهمترین فیلسوف این مسائل وجودی را مطرح و آنها را در چهارچوب دین سامان دهی کرده است. از یک سو مهمترین دغدغه برای کیرکگوربه عنوان فیلسوف اگزیستانسیالیست الهی تعریف دوباره مسیحیت حقیقی است زیرا او باور داشت که کلیسای دینی د...

خوانش انقلابی گفتمان اسلامی ـ شیعی کتاب‌های ممنوعه و برنامه‌های خوانش و مطالعاتی آن‌ها می‌تواند بخش فرهنگی انقلاب اسلامی و روند ایجاد اندیشه‌ها و ایدئولوژی انقلابی و نشر آن برای تغییر وضعیت موجود و تعیین خط‌مشی و شیوه‌های عملی آن‌ها را روشن نماید. کاوش‌های انجام‌شده به محقق یاری بسیاری رساند تا گستره و کارکرد دقیق و مستند کتاب‌های زیرزمینی و خوانش و برنامه‌های مطالعاتی انقلابیون به‌طورجدی‌تری د...

ادراک مخاطب از اثر، اوج کنش ارتباطی مخاطب در سیستم هنر است که طی آن مخاطب با ارزیابی اثر، به فهم آن نائل می­شود. مخاطب در کوشش برای ساختن مفهومی منسجم از اثر، عناصری از اثر را انتخاب می­کند و در کل‌هایی منسجم مانند ارائه­ی روایت از اثر، سازمان می­دهد. پیش­فرض­های ادراک که محصول تجربه­ی زیسته و مشخصه­های اجتماعی مانند جنسیت و تحصیلات هستند؛ چارچوبی پدید می­آورند که مطالب بعدی در آن تفسیر می‌شوند...