توسعه فیزیکی در شهرهای ایران به دلیل ویژگی­های جغرافیایی و تراکم انسانی و نیز رشد جمعیت و مهاجرت های روستایی همواره با دگرگونی در ساختار شهر همراه بوده و در شکل گیری توسعه نامتوازن شهری اثر فراوان داشته است. بنابراین بـا توجـه بـه وضـعیت منـابع زیستی کشور، لازم است هرگونه برنامه ریزی درخصوص توسـعه و عمـران ملّـی و منطقـه ای بـا نگـرش بـه اسـتعداد و قابلیت­های سرزمین  صورت گیرد. پژوهش حاضر به عنو...

گنبدهای نمکی زاگرس یکی از مهم­ترین مناطق معرف پدیده‌ی ‌دیاپیرسم در ایران و جهان است. دیاپیر منطقه‌ی کاکان یکی از دیاپیرهای سری هرمز محسوب می­شود ولی تأثیر مخربی که بر کیفیت آب و خاک منطقه دارد، از منظر منابع طبیعی معرفی نشده است. لذا به منظور محرز شدن تأثیر این دیاپیر بر منابع آبی و خاکی منطقه، اقدام به نمونه­برداری آب و خاک گردید. برداشت نمونه آب، طیّ زمان­ها و مکان­های مختلف و به صورت کاملاً تص...

گنبد های نمکی  یکی از مهمترین سیماهای کمربند چین خورده زاگرس در جنوب ایران هستند. در این تحقیق ژیپس و نمک های گنبدهای نمکی دهکویه، کرمستج و  پاسخند  در منطقه لارستان واقع در جنوب ایران به تفکیک رنگ و به منظور تعیین ژنز آنها بر اساس بررسی های صحرایی، کانی شناسی، ژئوشیمی، سیالات درگیر و دورسنجی مورد مطالعه قرار گرفتند. در مطالعات کانی شناسی دو کانی گلوبریت (Na2Ca(SO4)2) و ساسولیت B(OH)3 که شاخص ف...

در این مقاله تخمین عمق گنبدهای نمکی با استفاده از روش شبکۀ عصبی رگرسیون تعمیم‌یافتهGRNN، از طریق داده‌های گرانی‌سنجی بررسی شده است. بدین منظور یک شبکۀ عصبی GRNN به وسیلۀ داده‌های گرانی که از روش پیشرو، مدل گنبد نمکی را به دست می‌آورد، به ازای اعماق مختلف به‌دست‌آمده آموزش داده شد و با محاسبۀ خطای شبکه، شبکه مرتب اصلاح شد تا معماری شبکه با خطای پذیرفتنی به دست آید. سپس به‌منظور تست شبکه از داده‌...

سابقه استفاده از فرم سازه‏ای قوس در ایران به هزاران سال می‏رسد. قوس از اجزای ‏بنیادین در معماری ایران است. ‏دیگر سیستم‏های سازه‏ای نظیر طاق و گنبد از قوس‏ها بدست آمده است. قوس‏ها، طاق‏ها و گنبدهای مصالح بنایی توجه و حیرت بسیاری از محققان را در طول قرن‏ها برانگیخته و امروزه مطالعات ویژه‏ای در این زمینه در حال انجام است. این فرم‏ها در بناهای تاریخی و خطوط ریلی و جاده‏ای بسیاری از کشورهای دنیا قاب...

منطقه مورد مطالعه در شمال کانسار مس پورفیری میدوک، شمال‌شرق شهربابک واقع است. سنگ‌های تشکیل‌دهنده شامل سنگ‌های آتشفشانی با ترکیب بازالت، تراکیت، آندزیت و داسیت، سنگ‌های آذرآواری با ترکیب لیتیک‌توف و توف تراکیتی و همچنین سنگ‌های نیمه‌عمیق با ترکیب دولریتی است. براساس روابط صحرایی، سنگ‌های آتشفشانی شمال کانسار مس میدوک، از ائوسن تا پلیوسن در چهار مرحله تشکیل شده‌اند. مرحله اول: بازالت‌های تیره‌رن...

   گنبدهای نمکی به عنوان یکی از مهمترین تله­های نفتی مطرح هستند. علاوه بر آن نمک در پوش سنگ دیگر انواع تله­های نفتی، می­تواند حضور داشته باشد. حفاری در مقاطع نمکی با مشکلات زیادی همراه است. از مشکلات چالش برانگیزی که در عملیات حفاری این سازندها روی می­دهد می­توان به گیرافتادن رشته حفاری، کاهش قطر چاه و در نتیجه سیمان کاری نامناسب، گیرافتادن و گسیختگی لوله جداری اشاره کرد. این مشکلات در اثر پدید...

منطقه آق‌کند در فاصله 48 کیلومتری شمال زنجان جای دارد و بخشی از زیرپهنه طارم در پهنه ساختاری البرز- آذربایجان به شمار می‌رود. سنگ‌های اسیدی رخنمون ‌یافته در این منطقه شامل گدازه‌های ریولیتی- ریوداسیتی، پرلیت، پیچستون و ایگنیمبریت به سن الیگوسن هستند. ریولیت‌ها و ریوداسیت‌ها به شکل‌های گنبد و روانه‌های گدازه رخنمون دارند. پرلیت‌ها در بخش‌های پایینی گنبدهای ریولیتی- ریوداسیتی قرار گرفته‌اند. بررس...

این مقاله به بررسی طرح معماری گنبد آرامگاه شیخ زاهد گیلانی، یکی از آثار به جا مانده از اواخر دوران تیموری و اوایل دوران صفوی در لاهیجان، می پردازد. فرضیه پژوهش حاضر این است که طرح گنبد مورد اشاره، بر مبنای روابط و ترسیمات هندسی دقیقی شکل گرفته است و هدف از پژوهش حاضر آن است که از این هندسه پنهان پرده بردارد. در این مقاله پس از اشاره به اهمیت مطالعه طراحی گنبد هرمی خاص این بنا و نیز اشاره به جای...

آثار معماری دورة اتابکان از جمله آثار سرزمینی ایران است که در سیر مطالعات تاریخ‌شناسانه (کرونولوژیک) کمتر مورد توجه قرار گرفته است. اتابکان ابتدا از سوی سلجوقیان به عنوان مباشر و کمک‌کار شاهزادگان سلجوقی برگزیده شدند و در نهایت، در زمان افول قدرت مرکزی تبدیل به سلسله‌های محلی شدند. اینان در هنگامة حمله مغول، آرامش نسبی را در نواحی مرکزی ایران ـ که تحت تسلط آنها بود ـ حفظ کردند. حاصل این اقدام گ...