این نوشتار نخست ایدئولوژی را تعریف و بر کارکرد آن در عرصه رسانه تأکید کرده است. پس از نقد نقش ایدئولوژی در رسانه پست‌مدرن و نیز نقد تعاریفی که ایدئولوژی را لزوماً در خدمت منافع طبقات حاکم و تحریف واقعیّت می‌دانند، با معرفی ایدئولوژی به مثابه امری گریزناپذیر در علوم‌ انسانی به‌طور کلی و در علم رسانه به‌طور خاص، تلاش نموده است الگوی اسلامی مدیریت رسانه را ارائه کند. در نهایت از «رسانه اسلامی» در مع...

چکیده جهت­گیری سیاسی کشورها در قبال یک دیگر، کیفیت روابط آن­ها را مشخص­می­کند. سیاست خارجی اصولاً پدیده ای برآمده از درون نظریه های هویتی است که بازی گران در مقام عمل نمی توانند به همکاری کارآمد و پایدار در آن نایل­آیند مگر آن که به نظریه و ایدئولوژی واحد دست­یافته­باشند. امام خمینی(ره) «اسلام» را موجودیتی متفاوت فرض­می­کند تا بتواند «دیگری» را در هویت سیاسی خود قوام­بخشد. زبان و ایدئولوژی بر ت...

پژوهش حاضر را با هدف شفاف سازی متون مطبوعاتی و کشف لایه های پنهان معانی آن ها در چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی انجام داده ایم؛ بنابراین، چهل متن از چهار روزنامة داخلی ایران را در یک دورة دوماهة مرداد و شهریور 1390، با بهره گیری از مؤلفه های جامعه شناختی- معنایی الگوی ون لیوون (1996) به صورت کیفی تجزیه و تحلیل کردیم. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش نشان می دهد که ایدئولوژی حاکم بر ذهن نویسندگان، گروه...

چکیده غلبة قدرت گفتمان سنتی در دوران قاجار باعث ایجاد گفتمان ها و خرده گفتمان هایی شد که در پاسخ به گفتمان سنتی و درواقع به عنوان مقاومتی دربرابر آن به وجود آمد. یکی از این خرده گفتمان ها، خرده گفتمان های زنان است که در سایة برخی گفتمان ها پدید آمد. مقالة حاضر با بررسی خواسته ها و اهدافِ زنان در اولین ورود آن ها به عرصه های اجتماعی و سیاسی- یعنی دوره ای که مصادف است با شکل گیری انقلاب مشروطیت-...

یکی از مهم ترین راههایی که افراد می توانند برای بیان دیدگاهها ، ایدئولوژی ها و طرز فکر خود به کارگیرند گفتمان است و در این خصوص نقش چشمگیرگفتمان مطبوعات در شکل دهی و جهت دهی به افکارعمومی انکار ناپذیر است . در این پژوهش چگونگی بازنمود متفاوت ِیک موضوع واحد از سوی نویسندگان مختلف در روزنامه های دو گروه متقابل با بهره گیری از تعدادی از مولفه های مطرح شده در رویکرد فرکلاف و همچنین مفهوم مربع ایدئول...

نظریة گفتمان تلخیص سایر رویکرد‌های تحلیل گفتمان و یکی از روش‌های کیفی در حوزة مباحث سیاسی و اجتماعی است. در قلب نظریة گفتمان لاکلاو و موفه این اصل محوری وجود دارد که یک امر اجتماعی یا یک هویت اجتماعی هیچ‌گاه پایان‌یافته و تمام‌شده نیست. لاکلاو و موفه بستر اندیشه‌ورزی خود را بر قلمروهای نظری گوناگون از سوسور تا دریدا، از آلتوسر و فوکو تا لکان قرار داده‌اند. در این راستا آن‌ها با تمرکز ویژه بر وا...

هرچیزی که گفته می شود یا نوشته می شود، با یک نگاه ایدئولوژیک تولید شده است. در واقع زبان دائما انعکاس دهنده ی ایدئولوژی و تفکر گوینده یا نویسنده است و تمام چیزهایی که می-گوییم یا می نویسیم درون ساختار زبانی خود دربردارنده ی باورها و نوعی نگاه ایدئولوژیک خاص است. رسانه ها و بخصوص مطبوعات از این خاصیت زبان برای تولید و القای ایدئولوژی مورد نظر خود روی افراد جامعه استفاده می نمایند. اما این انتقال...