این مقاله تلاش می کند تا ضمن اشاره به گفتمان اسلام سیاسی به عنوان یکی از گفتمانهای مهم تاریخ معاصر ایران به بررسی تطبیقی خرده گفتمانهای سیاسی مهم این گفتمان در قبل از انقلاب بپردازد و به این سوال پاسخ دهد که اشتراکات و افتراقات فکری این خرده گفتمانها چه بود؛ و اصولاً نظام سیاسی بعد از انقلاب تا چه اندازه تحت تاثیر مشترکات این خرده گفتمان ها بوده است؟فرضیه این پژوهش آن است که نظام سیاسی بعد از ان...

استعاره یکی از ابزارهای موثر در انتقال تجربه و مفاهیم ذهنی افراد جامعه می باشد. شناخت ساز و کار استعاره در زبان فارسی بسیار مفید و کاربردی است که اخیراٌ مورد توجه قرار گرفته است. این پژوهش در صدد آن است به بررسی انواع استعاره و کارکرد آن در متون سیاسی بپردازد. از آنجایی که این موضوع از یک سو به کاربردشناسی مرتبط است و از سویی به حوزه ی معنی شناسی شناختی، پایه های کار برای تحقیق از حوزه ی کاربردش...

درباره این موضوع که آیا علم سیاست نیز مانند دیگر علوم اجتماعی دارای پارادایم های مسلط می باشد یا نه و اگر پاسخ مثبت است این پاردایم ها کدامند، بین نویسندگان و صاحب نظران این دانش اختلاف نظر وجود دارد. مقاله حاضر مدعی است که علم سیاست نیز مانند دیگر علوم اجتماعی دارای پارادایم می باشد. هدف از مقاله حاضر معرفی پارادایم های مسلط در علم سیاست رایج و اجزای آن ها است. از نتایج این نوشته می توان در بر...

در سال های پس از انقلاب اسلامی، هویت ملی ایرانی از فرهنگ سیاسی نخبگان جمهوری اسلامی ایران تاثیر گرفته است. این تاثیر را می توان از لحاظ ایدئولوژی انقلاب بر تحکیم و تداوم هویت سرزمینی ایران در چارچوب گفتمان انقلاب اسلامی، تحول این ایدئولوژی از گفتمان انقلاب به گفتمان اصلاحات، وتوسعه اقتصادی و شناخت بسترهای تکوینی گفتمان مردم سالاری دینی او نیز از لحاظ تاثیر بر مشارکت توده ای و بسیج سیاسی در چارچ...

در سبک شناسی گفتمانی، ادبیات ظرفی است برای بیان اندیشه­ها و عقایدی که فقط به پدیدآورنده آن مربوط نیستند؛ بلکه با محیط و بافتی ارتباط دارند که متن مورد نظر در آن تولید شده است. با این وصف، ادبیات محصول گفتمانی است که در آن بالیده است و محیط، بافت، مسائل فرهنگی و ایدئولوژی مسلط بر دورانی که مولد آن متن خاص است، همگی در رشد و پیدایی آن تأثیرگذار هستند. در ادبیات فارسی، سبک خراسانی محصول گفتمانی اس...

در حکومت‏های دموکراتیک، اراده مردم مبنای اصلی قدرت سیاسی است و دولت مظهر اراده ملی است، و مشروعیت آن از خواست و اراده عمومی منبعث می‏شود. در حکومت‏های دموکراتیک قدرت سیاسی از طریق مشارکت فعال سیاسی اعمال می‏شود که براساس آن نهادهای سیاسی مختلف جامعه، به وسیله آرای عمومی شکل گرفته و تحت نظارت مردم، قدرت سیاسی را اعمال می‏کنند و تداوم مشروعیت این نهادها در اعمال قدرت سیاسی به میزان توانایی آنها ...

بررسی جامعه محور درام دوره پهلوی اول این امکان را فراهم می کند که تاثیرات متقابل جامعه [نقش سیاست و ساختار قدرت، نهادها و تاثیر مردم] و درام رواج یافته این دوره در شکل گیری هر کدام واضح شود. از آن جا که ادبیات همواره دارای ارتباط ارگانیک ولی پنهان با جامعه است با رصد کردن آن و بیرون کشیدن اعصاب مستور آن وجه دیگری از جامعه و جامعه شناسی سیاسی آن آشکار می شود. وجهی که معمولا زیر ایدئولوژی یا گفتم...

زبانشناسی سیاسی به عنوان یکی از زیرشاخه های زبانشناسی، به رابطه بین زبان و سیاست با دیدگاه تحلیل نقّادانه کلام می پردازد. با آگاهی از قدرت زبان، سیاستمداران در گفتمان های سیاسی خود از راهبرد های زبانشناسی خاصی جهت تاثیر بر روی مخاطب و تحمیل عقاید سیاسی شان به آنها استفاده می کنند. مطالعه حاضر به بررسی و تحلیل نقّادانه پنج نمونه از سخنرانی های جرج بوش، رئیس جمهور وقت آمریکا، در مورد جنگ عراق و ترو...

هویت از منظر قائلین به گفتمان، دستاورد گفتمان است و در ظرف آن شکل می گیرد. هر هویتی محصول گفتمان خاصی است و می توان آن را همچون فرآیند، فهم کرد و به آن جنبه تاریخی و در حال شدن داد. از آن جا که گفتمان، امری سیال و نسبی است هویت نیز امری متغیر و دگرگون است. گفتمان در حقیقت محصول نظام علم و ساختار زبانی است که نظامی خاص از نمادها و معانی را شکل داده است. گفتمان، نظام معنایی وسیع تری از زبان است و...

این مقاله، در چارچوب نظریه تحلیل گفتمان، در پی تبیینِ چیستی، چرایی و چگونگی تحول فرهنگ سیاسی به مثابه گفتمان برپایه مطالعه موردی فرهنگ سیاسی ایران است. به گونه‌ای که با نشان دادن ماهیت گفتمانی فرهنگ سیاسی، امکانپذیری تحول از یک فرهنگ سیاسی به فرهنگ  سیاسی دیگر و تحول درونی آن و تکوین خرده فرهنگ‌های سیاسی، توضیح داده می‌شود. ادعا و استدلال آن است که فرهنگ سیاسی به مثابه گفتمان به ...