شخصیت یکی از عناصر کلیدی و بسیار تعیین کننده در داستان نویسی است که با خصلت ها، عادات رفتاری،ترکیب نگاه ها، صحبت ها و اعمال خود داستان را به وجود می-آورد.حضور این عنصر در داستان آن چنان ضروری است که بدون آن داستان تشکیل نمی شود. این پژوهش بر آن است تا با روش تحلیلی - توصیفی به بررسی این عنصر روایی در کل داستان های قرآن بپردازد. بنابراین نخست به کلیاتی درباره ادب و ادبیات داستانی و عناصر گو...

نخستین مرحلۀ اغلب داستان های اسطوره ای، فرایند تولد قهرمان است. تولد قهرمان در باورهای اسطوره ای، و با توجه به آراءِ میرچا الیاده و جوزف کمپبل، تولدی نمادین از بطن زمین است که بر میل بشر برای بازگشت دوباره به «زهدان نخستین» صحه می نهد و آرزوی اتحاد او با «مادر اعظم» را محقق می سازد. مسألۀ این پژوهش نیز تحلیل روان شناسانه و اسطوره شناسانۀ تولد قهرمان در داستان های اساطیری و مقایسۀ آن با روایت های...

سفر از جمله موضوعاتی است که همواره مورد تأکید صوفیه بوده و از دو جنبه مورد توجه قرار گرفته است: 1- سفر آفاقی 2- سفر انفسی. سفر آفاقی، سیر و سفر در شهرها و سرزمین های مختلف است که صوفیان به آن توجّهی خاص داشته و در اکثر متون متصوّفه، فصلی به آن اختصاص یافته است. آنها در این سفر، قصد رسیدن به اهداف خاصّی را داشته، رعایت آداب و رسوم معینی را برخود واجب می شمردند. سفر انفسی، سفر دل و سیر و سلوک عرفا...

نقد کهن الگویی از نظریه های مدرن نقد ادبی و مبتنی بر نقد روان شناختی است که براساس آرای یونگ بنا شده است. در این نوع نقد، ضمن مطالعه و بررسی کهن الگوهای یک اثر، چگونگی جذب آنها توسّط ذهن شاعر و نویسنده نشان داده می شود. کهن الگوها که محصول تجربه های مکرر بشر در زندگی هستند و در ناخودآگاه وی به ودیعه نهاده شده اند، از زوایا و ابعاد گوناگون مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته اند. برپایه ی این مطالعا...

افسانه ها بخش مهمی از میراث فرهنگی بشرهستند، از سویی دیگر اسطوره ها درگذرتاریخ به افسانه ها تبدیل شده اند و تمامی پیچیدگی بنیان اسطوره که تلاش پیوسته و پنهان بشر برای سازگاری بامحیط است به قصه ها منتقل شده است . انگیزه افسانه پردازی نیاکان ما، بزرگداشت کهن الگوها و انتقال تجربه های قومی از نسلی به نسل دیگر که یکی از کهن الگوهای اسطوره ها و قصه ها قهرمانان هستند. در این پژوهش که پژوهشی تطبیقی ...

مقامات بدیع الزمان همدانی(متوفی 398هـ) از جمله شاهکارهای داستانی ادبیات عربی قدیم است. قهرمان داستان مقامات همدانی ادیب دوره گردی است که با روش های گوناگون و با بهره گیری از هوش عاطفی خود، گفتمانش را محقق می کند. عملکرد قهرمان مقامات را می توان برای تحقق گفتمان خود و اثرگذاری بر گفته خوانان، از زاویه های گوناگون مورد تحلیل قرار داد. بهره گیری از هوش عاطفی، یکی از ویژگی های روان شناختی در تحقق و...

الماس‌خان کَندوله‌ای کرمانشاهی از شاعران حماسه‌سرای بومی و محلی است که داستان‌های حماسی و غنایی فراوانی را به زبان کردی گورانی سروده‌است و یکی از این منظومه‌های حماسی، «رستم‌نامه» است که شرح نبردهای سپاه ایران به سپهسالاری رستم با سپاه دیوان به سرکردگی زنون جادو می‌باشد. این مقاله با هدف تبیین و تحلیل شخصیّتقهرمان و ضد قهرمان در حماسۀ «رستم‌نامۀ‌» به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده و نتایج آن نشان م...

در اسطوره گیل گمش که تاریخ تدوین آن به دو هزار سال پیش از میلاد باز می گردد راجع به معنای زندگی و غایت هستی در قالب اسطوره بحث هایی به میان آمده است. گیل گمش پادشاه شهر اوروک پس از مرگ دوستش انکیدو و تأثیری که این واقعه در وی به جای گذاشت رهسپار سفر شد تا بی مرگی و جاودانگی را به دست آورد و با ایزدان نامیرا همتراز گردد. البته او پس از گذشتن از مسیرهای دشوار و تحمل سختی های بسیار بر اثر غفلتی بخ...

ادب تطبیقی می­ کوشد تا زمینه­ های آفرینش، اثرگذاری­ ها، شباهت ­ها و اختلافات آثاری چون ادیسه و گرشاسب­نامه و رهیافت­ های بشر را در انواع ادبی­ ای چون حماسه، بیابد و بسنجد و پیوستگی فرهنگ مشترک آغازین و بن­ مایه ­های فکری و ناخودآگاه جمعی­شان را مشخص کند. این پ‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍ژوهش، با دیدگاه آمریکایی در مطالعات تطبیقی و فارغ از جنبۀ تأثیر و تأثر و تنها بر اساس نشان­ دادن همسانی ­ها و   ناهمسانی­...