در این نوشتار جایگاه و عملکرد بعضی از «نقش‌نما»ها یا «نشانه‌های نحوی» که بیانگر نقشِ واژه در عبارتند در زبان تبری، بحث و بررسی شده است. در زبان تبری، حرف‌های اضافه برخلاف گویش معیار فارسی، پس‌واژۀ متمم‌‌سازند و گاه معانی مختلفی دارند. ترکیب‌های وصفی و اضافی برخلاف زبان فارسی معیار که «هستۀ آغازین» است، در زبان تبری «هستۀ پایانی» است. همچنین رفتار نحویِ «را» اگرچه در فارسی امروز نشانۀ مفعولی است، ...

شمایل¬گونگی به عنوان مفهومی بنیادین در زبان¬شناسی شناختی، به وجود انگیختگی میان صورت و معنای ساخت¬های زبانی اشاره دارد و بیانگر هر گونه تطابق، قیاس و یا شباهت میان صورت یک نشانه و مصداق آن می باشد. در رویکرد شناختی زبان بخشی از نظام شناختی در نظر گرفته می¬شود که سازمان مفهومی ذهن را باز می¬تاباند و نشانگر جهان در ذهن گوینده است. بر اساس این نگرش، تجربه جهان خارج و شناخت در ساختار زبان منعکس می¬...

فرهنگ بزرگ سخن پژوهشی به نسبت جدید در زمینة فرهنگ نویسی زبان فارسی به شمار می آید که ضمن بهره گیری از دستاوردهای فرهنگ های پیشین، دارای نوآوری های برجسته ای است. این فرهنگ ضمن استفاده از پیکرة زبانی در انتخاب واژه ها، به آوانویسی، ترکیبات واژه ها و ارائة مثال ها و شواهد مناسب پرداخته است. یکی از ویژ گی های این فرهنگ، ریشه یابی واژه ها به ویژه واژه های دخیل در زبان فارسی است که در میان آن ها نَود...

دوگان سازی به فرایندی گفته می شود که تمام یا قسمتی از واژه پایه تکرار شده و واژه ‏جدیدی با معنایی متفاوت از معنای پایه ساخته می شود.بعضی از واژه ها با تغییرات آوایی درونی ، ‏بعضی با وند افزایی و بعضی دیگر با ترکیب واژه ها یا آمیزه ای از روش ها ساخته می ‏شوند.تعدادی از واژه های زبانهای مختلف با دوگان سازی ساخته می شوند و کلمه مکرر مفاهیمی ‏چون تقویت و غنی سازی مفهوم، شدت، تاکید سخن، افزایش، تداو...

این پژوهش به بررسی مقایسه ی نظام آوایی و واژگانی دو گونه از زبان ترکی که یکی مربوط به ترکی اهری در شمال غرب و دیگری مربوط به ترکمنی گنبد کاووس در شمال شرق ایران است، پرداخته است. هدف از این پژوهش بررسی تفاوتها و شباهت های واجی و ساختواژی این دو گونه زبانی و شناساندن و حفظ میراث گرانقدر زبانها و گونه های زبانی به نسل های بعدی است. این پژوهش در پنج فصل و یک پیوست تنظیم شده است. بخش نظری بر اساس ا...

زبان شناسی سنجشی یکی از شاخه های زبان شناسی به شمار می رود. این دانش _ چنان که از نام ا ن برمی ا ید _ سنجش زبان های گوناگون است. از سویی، از شاخه ها و سویمندی ها در زبان شناسی سنجشی، معنی شناسی سنجشی است و ان _ از دید نگارنده _کاویدن و یافتن رشته ها و زنجیره های معنایی واژگان در دو زبان و شناساندن و نشان دادن و بازنمودن کار کرد معنی شناسی واژه در درازنای زمان است. ‏نگاشته پیش رو، درا مدی است بر...

پژوهش حاضر در زمینه علم صرف است، علمی که به مطالعه درونی واژه ها پرداخته وبر شناخت تکواژ ها، همچنین معنی و دامنه بسامدشان استوار است. برای بررسی و تحلیل تکواژها، " –گر، -بان، -دار، -چی" را که در زبان فارسی برای ساخت نام مشاغل پربسامد هستند برگزیده ایم. در این راستا، واژه های مشتق با این ساختار را در حوزه نام مشاغل در زبان فارسی و فرانسه گرد آوری کرده ایم تا در این مقاله به بررسی و تحلیل ساختار ...

چکیده این پایان نامه با عنوان «فرهنگ فارسی برای غیر فارسی زبانان» فرهنگی است مشتمل بر حدود 6 هزار مدخل که اختصاصاَ برای زبان آموزان غیر بومی زبان فارسی تدوین شده است. مدخل ها از واژه های پرکاربرد زبان فارسی گزینش شده اند و هر مدخل دارای داده های آوایی، ساخت واژی، نحوی، ریشه شناختی و معنایی است. افزون بر این برای هر معنا یک یا بیش از یک مثال ارائه شده است و مثال ها به گونه ای هستند که در درک و...

یکی از مباحث اصلی مطرح در چگونگی فرایند پردازش زبان، مبحث دسترسی واژگانی و چگونگی بازشناسی واژه ها در واژگان ذهنی است. در این میان نقش ساختار ساختواژی واژه ها در هر زبان، حوزه ای چالش برانگیز است که موجب شکل گیری مدل های دسترسی واژگانی متفاوتی شده است. پژوهش حاضر با تکیه بر چارچوب مدل های دوگانه به بررسی چگونگی دسترسی به واژه های مشتق زبان فارسی و تأثیر عوامل بسامد و شفافیت معنایی میان پایه و و...

رده شناسان زبان در موضوع عوامل مؤثر در تغییر ترتیب واژه ها در زبان ها سه دیدگاه اتخاذ کرده اند. گروهی قویاً بر نقش عوامل درونی تأکید ورزیده اند. گروهی دیگر نقش عوامل برونی را بسیار تأثیرگذار دانسته اند. گروه سوم هم عوامل درونی و هم عوامل برونی را در این تغییر نقش آفرین پنداشته اند. در این مقاله با بررسی زبان های ایرانی این دیدگاه ها مورد ارزیابی قرار گرفته است.