خرابات در ادبیات فارسی هم به معنی حقیقی و منفی، به میکده و محل فسق و فجور و هم به معنی مجازی و مثبت، به جایگاه پاکبازی و فناگاه عاشقان و عارفان دلالت می­کند. شاعران زبان فارسی در قلمرو این واژه  مضامینی بکر آفریده­اند. گرد آمدن  معانی متناقض در این واژه و در عین حال بسامد بالای کاربرد و تبدیل آن به اصطلاح کلیدی و مهم در متون ادبی و عرفانی، سبب شده جایگاه درخور توجهی پیدا کند. بدین منظور، در این...

این مقاله فاقد چکیده می​باشد.

ساختگرایی (structuralism)، به عنوان شیوه ای در نقد ادبی و هنری در دهه‌های نخستین قرن بیستم پدید آمد و در نیمة دوم آن سده به نقطه اوج خود رسید. این شیوه نقد، همواره می‌کوشید به خود شکل و رنگ علمی ‌ببخشد و تمرکز بر ساختار آثار ادبی و هنری، این امکان را به ساختگرایان می‌داد که از دیدگاه خود قواعدی ابطال ناپذیر و فرمول‌هایی ثابت و لایتغیّر برای بررسی آثار هنری وضع کنند. ساختگرایی اگرچه در آغاز به زب...

راداکریشنان یکی از متفکران معاصر هند است که در اندیشه های فلسفی و دینی خود تحت تأثیر مکتب ودانتاست. ولی در آرای او رگه هایی از ایدئالسم هگلی، فلسفه وایتهد و شلایرماخر نیز دیده می شود. مکتب ودانتا کامل ترین و سنتی ترین مکتب فلسفی هند است که اکثر متفکران معاصر هند ازجمله رابیندرانات تاگور، اوروبیندو، و ویویکاناندا از این مکتب متأثر بوده اند. تعالیم این مکتب در کتاب اوپانیشادها ریشه دارد و این کتا...

عشق به طبیعت و زیبایی های آن منشأ آفرینش بسیاری از آثار هنری بوده است. آفرینش صورت هنری مبتنی بر شهود هنرمند است. موضوعِ این شهود, طبیعت و زیبایی های بیکران آن است. آنچه که بنیان شهود هنری است, نظارة بی آلایش هنرمند است نسبت به طبیعت که اصطلاحاً مفتوح بودنِ هنرمند در برابر طبیعت نامیده می شود. آن گونه که طبیعت به عنوان موضوع (subject) حقایق خود را بر هنرمند آشکار می کند. طبیعت در نگرش مکانیکی، برا...

در ضمن مطالعاتِ تطبیقی همواره ملاحظه می­شود که اکثر افکار و آراء فلاسفه جدید و معاصر، به نحوی پراکنده ولی به صورت روشن در نزد عرفا و بعضی از فلاسفه و دانشمندان ایرانی نیز مطرح­ شده­اند. ملاحظة این امر پربرکت می­تواند اعتماد به نفس نسبت به گذشتة خویش و امیدواری برای توجه بیشتر به همدلی و همفکری موجود میان غرب و شرق به ارمغان آورد. از این جمله است تعبیری سازنده از «عدم» که در سنّت اسلامی آنرا جایگا...

چکیده ندارد.

قصّه­ها و تمثیلات مثنوی مولانا جلال­الدّین محمد بلخی، مقدّمه واقعی شناخت مثنوی و راه ورود به اقلیم ناشناخته آن است. چون در تعلیم مولانا، حقیقت از شریعت جدایی ندارد و طریقت هم سرّ حال انبیا را نشان می­دهد، از جست و جو در آن چه به حالات و مقامات انبیا و اولیا در مثنوی آمده است، سرّ طریقت و حقیقت را بهتر می­توان درک کرد. بدین گونه با تأمّل در سرّ این گونه قصّه­هاست که می­توان به لطایف اسرار مثنوی راه یافت.