احسان عبّاس (1920-2003م)، ادیب و ناقد و مصحّح و مترجم و مورّخ فلسطینی از نادره‌کارانِ این روزگار بود. از او آثار گوناگون و ارزشمندی از ترجمه و تصحیحِ متون تا نقد ادبی برجای مانده است. از آثارِ نقدی وی کتاب اتّجاهات الشعر العربی المعاصر را می‌توان برشمرد. این کتاب از چاپِ نخست آن در سال 1977م تاکنون از منابع معتبر در قلمرو نقد شعر معاصر عربی به ویژه اشعار شاعران پیشگام بوده‌‌ ‌است. کتاب، هشت فصل دارد و ...

ریشه‌یابی حکایت‌ها، اندیشه‌ها و دست‌مایه‌های ادبی و زبانیِ شاعران و نویسندگان، یکی از شاخه‌های مهم در بررسی‌های زبانی و ادبی است. این مسئله، زمانی اهمّیّت بیشتری می‌یابد که آموزه‌های یک اثر، به زبانی دیگر ترجمه شود و از طریق ترجمه‌ای خوب، نه‌تنها اثر جای خود را در میان فرهنگ و زبان ملّتی دیگر باز می‌کند، بلکه تأثیرات بینامتنی خود را نیز ماندگار می‌نماید. پژوهش حاضر می‌کوشد تا ضمن یک مقابله و تطبیق ...

پند و اندرز در قالب سخنان کوتاه در ایران باستان بسیار مورد توجه بوده است. به دلایل گوناگونی اغلب آثار نوشته شده به زبان فارسی که بخش بزرگی از آن را پند و اندرز تشکیل می¬داده، از بین رفته است. اما خوشبختانه بسیاری از اندیشه¬های ایرانی از طریق ترجمه و اختلاط ایرانیان و عرب¬ها وارد فرهنگ عربی شده و محفوظ مانده¬اند. کتاب العقد الفرید از آن دسته منابع معتبر عربی است که بخش مهمی از حکمت¬های اخلاقی ای...

عبدالملک مرتاض، دانشمند الجزایری، از اندک دانشمندانی است که می‌‌کوشد گفتمان نقد ادب عربی امروزه را سامان دهد و ساختمان آن را برپایة میراث ارزش‌مند نقد کهن عرب بسازد. از‌آن‌جا‌که بدون روایت‌‌کاوی نمی‌‌توان بخش بزرگی از نثر امروز عرب را فهمید، بنابراین دست‌‌یابی به کتابی آموزشی و روش‌مند در این زمینه مهم می‌‌نماید. چاپ کتاب فی نظریة الروایة: بحث فی تقنیات السرد از مرتاض، به سال 1998 م، ک...

کتاب‌های درسی در نظام‌های متمرکز اهمیت زیادی دارد، بنابراین رعایت اصول استاندارد تألیف کتاب در این نظام‌ها حائز اهمیت است. در کتاب‌های درسی مکالمة عربی که سازمان مرکزی پیام نور معرفی می‌کند سه اصل سازماندهی اصولی محتوا، خودآموز بودن و اهدافی که در سرفصل آن‌ها مشخص شده، مهم است. در این پژوهش با روش توصیفی - تحلیلی و پیمایشی و با اتکا بر منابع مختلف، معیارها و شاخص‌ها‌ی ارزیابی کتاب‌های مکالمة‌ ع...

هدف اصلی این مقاله، بررسی ویژگی های زبانی جامی در نفحات الانس است و نویسنده کوشیده است تا با تحقیق در نفحات ، کاربرد لغات ، ترکیبات، افعال ، عبارات عربی ، عبارت های فعلی و اشتراک لفظی را جست و جو کند و میزان تاثیر آیات قرآنی و احادیث و اقوال مشایخ و امثال عربی را دراین کتاب بسنجد و برای شناخت بیشتر، ویژگی های دیگری مانند دوگان سازی ، کاربرد خاص کاف تصغیر و جا به جایی افعال و حروف رامتذکر شود و ...

با مساعدت مالی پاپ ژولیوس دوم ، کتاب صلاه السواعی به زبان عربی در سال 1514م. در شهر فانو ایتالیا به چاپ رسید و به تملک کتابخانۀ او در آمد. این کتاب پس از چاپ و انتشار به صورت کتابی بسیار نادر و نایاب درآمد. همین مسألۀ ناشناخته بودن و روند تولید آن تا مدت ها برای محققین سؤالات بسیاری را ایجاد کرده است؛ از جملۀ این سوألات مهم بررسی انگیزه های پاپ ژولیوس در ترجمه، چاپ، و انتشار این کتاب است که دلا...

کتاب "آداب‌الحرب والشجاعه"، تألیف فخر مدبّر، از آثار نثر پارسی در سدة ششم و هفتم به شمار می­رود که دربردارندة اطلاعات گسترده­ای نسبت به روزگار حیات نویسنده و قبل از آن است. باب اول کتاب (اندر کرم و حلم و عفو پادشاهان)، حاوی داستان­های متعددی از امامان، پادشاهان، خلفاء و حاکمان ایرانی و عربی است. نویسنده با تسلطی که به زبان عربی داشته است، به طرز هنرمندانه­ای از حکایت­های عربی و فارسی در جهت بیان...

استفاده از یک طرح و چارچوب کلی از ضروریات انجام موفقیت آمیز هر عملی به حساب می آید. مسلما کار مقاله نویسی و پایان نامه نویسی نیز از این قاعده استثنا نیست.در کشور ما دانشجویان رشته زبان و ادبیات عربی با وجود اینکه می توانند به زبان عربی حرف بزنند اکثرا مقالات خود را به زبان فارسی می نویسند و این مطلب حاکی از آن است که آنها عربی نوشتن را می دانند اما چگونه مقاله بنویسند را نمی دانند از این رو ما ...