هدف این مقاله بررسی عوامل مؤثر بر تمایل به مهاجرت درون شهری در تهران، با تأکید بر احساس نابرابری فضایی است. گروه‏ها و اقشار مختلف مردم در تهران بر مبنای ویژگی‏های کالبدی و اجتماعی در محلات خاصی از شهر متراکم شده اند. برخی از محلات به دلیل برخورداری از امکانات و فرصت های کالبدی و اجتماعی از جذابیت خاصی برای شهرنشینان تهرانی برخوردار هستند.این امر باعث تمایل خانوارها برای مهاجرت به سمت این محلات ...

هنگامی که به زیباترین شهرهای روزگار گذشته نگاه می کنیم، همواره می توان به احساس سرزندگی در فضاهای شهری آن ها پی برد. البته این احساس امر پیچیده و مبهمی نیست و شاید بتوان گفت محصول یک کیفیت ساختاری کالبدی ویژه است که این شهرها از آن برخوردار بوده اند و این در حالی است که بسیاری از شهرهای معاصر ما، فاقد چنین کیفیتی هستند. در این میان شهرهایی نیز با وجود پتانسیل های بالا، دچار افت جایگاه فرهنگی و ...

بیان مساله: مشارکت اجتماعی از مفاهیم مهم دنیای معاصر در حوزۀ معماری و شهرسازی است. این در صورتی است که تجربیات تاریخی ایران، از این مفهوم خالی نبوده است و مسجد جامع اصفهان را می‌توان نمونه‌ای دانست که در طول تاریخ با مشارکت اقشار جامعه، محافظت شده است. بیشتر پژوهش‌های صورت گرفته پیرامون این بنا متوجه وجه کالبدی آن بوده است و وجوه فرهنگی و اجتماعی آن، کمتر موردتوجه واقع‌شده است....

در این نوشتار به ماهیت و محتوای نظم کالبدی شهر توجه شده است و شامل دسته بندی، ریخت شناسی، و تحلیل عناصر و اجزای تسلسل دهنده آن است. چگونگی چیدمان توده و فضا بخش مهم این مطالعات را تشکیل می دهد، اغلب مطالعات ریخت شناسی(مورفولوژی)، از آنجا که در دیسیپلین ها و دانش های نختلف(مانند جغرافیا، برنامه ریزی و غیره) صورت پذیرفته اند، فاقد جنبه های کیفی هستند. در این مقاله جایگاه مطالعات اندام شناسی در قا...

تأکید بر شکل تاریخی شهر و توجه به ویژگی‌های کالبدی آن ، بدان علت است که بافت شهری را می‌توان بازتاب ساختار اجتماعی در جامعه‌ی شهری دانست‌. در واقع، از طریق اتخاذ رویکرد تحلیل شکل شهر و بررسی کالبدی ‌آن‌، فهم و تحلیل مناسبات شهرنشینی و اوضاع و احوال اجتماعی حاکم برشهر در یک دوره‌ی تاریخی تسهیل می‌شود‌. به‌طور کلی ، فضا و کالبد شهر و نظام اجتماعی حاکم بر آن در تعامل مستقیم با یکدیگر قرار دارند. ه...

از آنجایی که فضاهای شهری کانون تمرکز ساکنان زمین اند، آنها را می توان مناسب ترین عرصه تظاهر و تجلی فرهنگ بشری، ارتباطات اجتماعی و تاریخ ملت ها به شمار آورد. همچنان که ساختار فرهنگی و اجتماعی یک ملت می تواند بر تظاهرات کالبدی شهرها اثر گذار باشد، ویژگی های کالبدی و فضایی شهرها هم می توانند در پویایی، استمرار و یا تغییر روابط اجتماعی و فرهنگ ملت ها مؤثر واقع شوند. «آگورا» به مثابه یکی از فضاهای ش...

با توسعه جوامع انسانی، توجه معماران، طراحان و برنامه ریزان به کیفیت فضا و ساختار کالبدی آن افزایش یافته و نقش طراحی به عنوان ابزاری در جهت شکل دادن به محیط زندگی و پاسخ گویی به توقعات و نیازهای انسان، اهمیت بیشتری یافته است. رفتار فضایی فرد، در محیط جغرافیایی که در آن زندگی می کند، متأثر از عناصر تشکیل دهنده محیط و ساختار کالبدی پیرامون او، بر پایه ی ویژگی های روان شناختی، شخصیتی، فرهنگی و اجتم...

ابهام در سیر تحول کالبدی حسینیه ها در ادبیات تاریخ شناسانۀ معماری، انگیزۀ اصلی ورود به این پژوهش است. این نوشتار در جست وجوی روندهای کالبدی فرهنگی است که به ظهور پدیدۀ منحصربه فرد شهری ایران دوران اسلامی، یعنی «حسینیه» ـ به عنوان گونه ای از فضای شهری که برای آیین عزاداری کاربرد دارد (در مقابل عنوان عام تر تکیه)ـ منجر شده است. این پژوهش، با رویکرد تفسیری تاریخی و تاریخ نگاری علی به همراه استدلال...

چکیده امروزه با توجه به رشد سریع جمعیت جهان و تمرکز آن در شهرها، مفهوم توسعه پایدار شهری به عنوان مؤلفه اساسی تأثیرگذار بر چشم انداز بلندمدت جوامع انسانی مطرح شده است. در عین حال با توجه به اثرات گسترده مسکن بر محیط های شهری و بر حیات اقتصادی، اجتماعی و کالبدی شهر و شهروندان، نقش تاثیرگذار آن بر تحقق اهداف توسعه پایدار شهری نیز بسیار مهم می باشد؛ بنابراین هدف از پژوهش حاضر ارزیابی شاخص های کالب...

بافت‌های تاریخی به‌واسطه ویژگی‌های باارزش خود از سایر بافت‌های شهری متمایز هستند؛ اما اغلب به دلیل عدم انطباق با سرعت تغییر نیازهای ساکنین وارد فرایند «فرسودگی» می‌شوند. همین امر لزوم برنامه‌ریزی و حفاظت را در بافت‌های تاریخی تائید می‌کند. سؤال مطرح در این پژوهش آن است که چگونه می‌توان رویکردی مناسب برای مداخله هدفمند و تحقق پایداری در بافت‌های تاریخی اتخاذ نمود؟ پاسخ به این پرسش دو مرحله دارد:...