در این مقاله امکان نقد قوۀ حکم به مثابه یک کل را بر اساس نظریۀ قوای ذهن و متناظر با آن قوای شناختی و تقسیم بندی فلسفه توضیح خواهیم داد و ضرورت آن را بر اساس نظریۀ گذار و ماهیت ذهنی آن، بدون در نظر گرفتن اقتضائات و نتایج اخلاقی آن، بررسی خواهیم نمود و ملاحظه خواهیم کرد که تحقق گذار فقط از رهگذر کارکرد تأملی قوۀ حکم امکان پذیر است. بنابراین مبنای ضرورت نقد قوۀ حکم، کارکرد تأملی قوۀ حکم خواهد بود....

درون‌مایه و هدف اصلی سفرنامه‌ها انتقال تجربیات، دیده‌ها و شنیده‌های نویسنده است. نویسندگان کوشیده‌‌اند تفاوت‌های فرهنگی و مظاهر مختلف تمدن‌های هر ملت را در آثار خود نشان دهند. هرچند هدف آن‌ها بازتاب آموزه‌های اخلاقی و ایجاد اثری تعلیمی نیست، در پویش ناشناخته‌ها، عادات و اخلاق مردم را انعکاس می‌دهند. هدف مقالۀ حاضر یافتن آموزه‌های تعلیمی در سفرنامه‌هایی چون سفرنامۀ ناصرخسرو، اولین سفرنا...

اشعار تعلیمی یکی از گسترده‌ترین و رایج‌ترین گونه‌های ادب فارسی است. اشعار و آثار تعلیمی گاهی اثری کاملاً مجزا و مستقل است؛ همانند منظومه‌ها و آثاری که تنها به تعلیم و پند و حکمت و اخلاق می‌پردازد؛ گاهی نیز مفاهیم و مضامین اخلاقی، حکمی، مذهبی و پندیات به‌طور پراکنده در میان آثار دیگر ادبی مانند منظومه‌های غنایی و حماسی و یا قصاید مدحی به کار می‌رود؛ در این حالت افزون‌بر نکاستن از جنبة شاعرانة این...

ادبیات تعلیمی یکی از کهن‌ترین، مهم‌ترین و تأثیرگذارترین گونه‌های ادبی است که در میان همۀ اقوام و ملل، نمودی چشمگیر و تعیین‌کننده دارد. شعر و نثر فارسی نیز از دیرباز، اهداف و مقاصد تعلیمی را در انواع گوناگون خود آزموده و متجلّی کرده است. در این میان، قصّه‌ها و حکایات؛ از جمله قصّه‌های عامیانه، سهمی بارز و محوری را در انتقال آموزه‌های متنوّع تعلیمی از آنِ خود کرده‌اند. این قصّه‌ها بخشی قابل توجّه از میر...

زبان، ادب، فرهنگ و تمدن ایرانی، طی سه هزار سال در گرجستان حضور و بروزی پررنگ داشته است و بازتاب این تأثیرگذاری به خوبی در فرهنگ، ادب و هنر گرجی نمایان است. در کنار روایت‌های حماسی و غنائی بخشی از متون تعلیمی ادبیات فارسی نیز به زبان گرجی ترجمه شده است. این تحقیق که به روش تحلیلی توصیفی صورت گرفته در پی آن است تا این بخش از حیات فرهنگی ادبی ایران را در گرجستان آشکار سازد. خدای­نامه­ها و اندرزنام...

اساطیر و نقش آن در تربیت، سابقه‌ای به قدمت تاریخ کهن دارد. اساطیر کهن در لفافه‌ای از ماجراهای عبرت‌‌آموز، راه را برای زندگی درست و عاقلانه هموار می‌کنند. ادبیات تعلیمی از آبشخور داستان‌ها و اساطیر گرفته شده است. مجموعه‌های حماسی‌ـ اسطوره‌ای از مهم‌ترین اسوه‌های ادب تعلیمی هستند. در این میان، داستان زال و سیمرغ با وجود تقابل‌های فراوان از دید ادب تعلیمی با دیگر داستان‌های حماسی به‌ویژه ماجرا...

چکیده رساله/پایان نامه : این پایان نامه ، پژوهشی پیرامون «کارکرد تصویر هنری در نهج البلاغه، بر مبنای 114 خطابه ی امام (ع) می باشد که با یک مقدمه در مورد هدف از نگارش رساله و پیشینه بررسی تصویر مخصوصاً در نهج البلاغه و روند پژوهش آغاز می شود. این رساله در سه بخش تنظیم شده است؛ بخش اول به بررسی طبیعت تصویر و مسائل مربوط به آن اختصاص دارد. در بخش دوم روش های تصویر آفرینی در نهج البلاغه مورد برر...

سعدی را می توان بزرگ ترین معلم اخلاق دانست که تعالیم جامع و فراگیری بیان کرده که از سرچشمه های اسلامی و ایرانی جوشیده است. مخاطب او نوع انسان است و اندرزها و پندهای او مختص به همه انسان هاست. آثار وی سرشار از پاک ترین و انسان دوستانه ترین اندیشه های بشری است. احاطه شاعر بر فرهنگ ایرانی و جوامع دیگر و تسلط شاعر بر مفاهیم و تعالیم دین اسلام که در لابه لای گلستان و بوستان مشهود است اثر او را همراه...

ابوعبدالرحمن، عبدالله بن مبارک مروزی از پیشروان و بزرگان دوره ی زهد در تاریخ تصوّف است. از زندگانی و شخصیت و آثار بزرگان قرون اولیه ی اسلامی بطور پراکنده در منابع کهن خبرهایی آمده است که ما در این پژوهش با مطالعه و استخراج آنها، عمده ی اقوال، آثار، اشعار، حکایات و راویان ابن مبارک و همچنین احادیث روایت شده از او را ارائه داده ایم. در قسمت زندگانی نیز پس از معرفی کامل او، آگاهی هایی درباره ی سفره...

مشرف¬الدّین مصلح بن عبدالله شیرازی(694-609) متخلّص به «سعدی» نویسندهء اندرزگو و شاعر حکمت سرای قرن هفتم هجری قمری است. او تخلّص خود را از نام اتابک مظفرالدّین سعد بن ابوبکر بن سعد بن زنگی گرفته است. وی در سال ??? سعدی نامه(بوستان) را به نظم درآورد و در سال بعد (???) گلستان را تألیف کرد. دیگر آثار او قصاید فارسی، غزلیّات، قطعات، ترجیع¬بند، رباعیّات، مقالات و قصاید عربی است که تحت عنوان کلیّات سعدی گردآ...