در چند دهة اخیر، اندیشمندان حوزه‌های مختلف به نگرشی موسوم به نگرش انسان‌ـ‌جهانی توجه کرده و آن را واجد ویژگی‌های مورد نظر خود دانسته‌اند. این نگرش عمیقاً ریشه در سنت‌های فلسفی و دینی به ویژه عرفان ادیان دارد و با وجود سابقة کهن خود مورد غفلت واقع شده و از این‌رو مستلزم بازشناسی است. بر مبنای این نگرش، ارتباطی تنگاتنگ و اندام‌وار میان انسان و جهان در ساختار یکپارچة هستی وجود دارد و از طریق تناظره...

مسأله «حقّانیّت» ادیان و «نجات» پیروان آن سابقه بس طولانی دارد. امّا تدوین این بحث به قرن بیستم برمی گردد که توسّط جان هیک و شاگردان او پایه گذاری شد. در پاسخ به این مسأله رویکردهای مختلف پدید آمده که در این نوشتار به بررسی آنها پرداخته می شود. کثرت انگاران معتقدند تمامی ادیان و مذاهبی که در جهان وجود دارند، می‏توانند انسان را به حقیقت و نجات برسانند و موجب سعادت و رستگاری او شوند، هر چند که این اد...

پروفسور هانری کربن و پروفسور توشیهیکو ایزوتسو، دو متفکر اسلام شناس و ایران شناس شهیر معاصرند، که علاوه بر تمام تلاش هایِ ارزشمندی که در راستای شناساندن اسلام و ایران به دنیای معاصر انجام داده اند، می توان در اندیشه آنان با دو طرح بسیار مهم آشنا شد که آدمی را قادر خواهند ساخت تا به گفت وگویی حقیقی میان صاحبان ادیان، سنت ها و تمدن ها نائل گردد. در حقیقت، این دو طرح، دو وجه امکانی هستند که پیش از ه...

یکی از مهمترین مباحث فلسفه دین، مسأله تنوّع دینی است. دیدگاه­های مختلفی در بحث تنوّع دینی از سوی دین­پژوهان مطرح شده است. پژوهش حاضر به بررسی و مقایسه نظریّه آلوین پلنتینگا، فیلسوف دین مسیحی به عنوان مدافع نظریه انحصارگرایی دینی و علّامه طباطبایی، فیلسوف و دین پژوه اسلامی پیرامون تنوّع ادیان می پردازد. از بررسی آثار مختلف علّامه طباطبایی می­توان استنباط نمود که وی با ارائه دیدگاهی شمول­گرایانه، بر ای...

آلودگى صوتى یکى از شایع‏ ترین معضلات زیست محیطى شهرهاى بزرگ جهان از جمله کلان شهر تهران است که نسبت به سایر معضلات کمتر مورد توجه قرار گرفته است، در حالى که این نوع آلودگى یکى از مهمترین آلاینده ‏هاى زیست محیطى در کلان شهر تهران محسوب مى‏ شود. سر و صدا نه تنها بر سیستم شنوایى بلکه بر تمام سیستم ‏هاى فیزیولوژیکى بدن آثار مخربى برجاى مى‏ گذارد. کلان شهر تهران به لحاظ آلودگى صوتى در حد بحرانى است....

پلورالیسم دینی به دنبال راهی برای اثبات حقانیت ادیان گوناگون و رستگاری پیروان آنهاست. جان هیک به عنوان بزرگترین حامی این تفکر، با بهره گیری از معرفت شناسی کانت، ادعا می کند که پیروان ادیان مختلف، به حقیقت فی نفسه دسترسی ندارند و فقط نمودی از امر مطلق را دریافت می کنند. او قلمرو معرفت شناسی کانت را از تجربه های حسی فراتر دانسته، آن را شامل تجربه های دینی نیز می داند. از دیدگاه هیک، در واقع هسته ...

توحید اصل ادیان ابراهیمی است. این صفت الهی که همواره مرز ایمان و شرک بوده است، در سه دینِ ابراهیمیِ یهودیت، مسیحیت و اسلام تبلور یافته است. توحید در یهودیت و اسلام، توحید ناب است؛ اما توحید در مسیحیت، توحید تثلیثی است. یعنی تبلور سه اقنوم پدر، پسر و روح القدس در یک ذات (خدا). این مقاله بر اساس مطالب کتاب مقدس، قرآن و کلمات بزرگان این ادیان، درصدد تبیین این آموزة الهی در این سه دین است و پس از تبی...

.

فرارودان سرزمینی چند‌فرهنگی متشکل از اقوام متعدد و ادیان و آیین‌های زرتشتی، مانوی، بودایی، مسیحیت (نستوری)، یهودی، و باورهای کهن و آیین شمنی بود. در این تحقیق، مسئلة اصلی این است که فرارودان از نظر تنوع فرهنگی ‌ـ آیینی چگونه بود که پیش از اسلام پیروان ادیان و باورهای گوناگون در طول چند سده با تساهل و تسامح در کنار یکدیگر زیستند؟ همزیستی فرهنگی ‌ـ آیینی چه ویژگی‌های منحصر‌به‌فردی برای فرارودان ب...

شبی هخوانی که مهم ترین و منسجم ترین نمایش ایران و بخشی از جهان اسلام است در نخستین سال های پیدای ش بر مراسم و آ یین هایی استوار شد که اساسا مبتنی بر اعتقادات شیعه ی ایرانی بود. به همین دلیل، مایه و پای هی داستانی آن  در آغاز  برگرفته از وقایع مهمی مانند شهادت حضرت علی و امام حسین و عاشورای سال 61 ق. در تاریخ شیعه بود. اقتدار حکومت، دگرگونی ساختار جامعه، ارتباط با دیگر کشورها و تمد نها، تغ ی...