هر حرکت، جنبش و یا انقلابی برای پیدایش نیاز به یکسری مؤلفه دارد. همان­طور که ظهور هر پدیده­ ی نیاز به زمینه­ ها و بسترهایی دارد، دوام و ادامه­ ی حیات آن نیز محتاج یک سلسله عواملی است. این عوامل می­تواند شــامل جنبه­ های عینی و مادی و ذهنی و معنایی باشد. هر کدام از این جنبه­ ها بخشی از حیات پدیده را فراهم می­ نماید. علاوه بر این­که پدیده در پیدایش و دوام نیاز به مؤلفه­ های دارد، رشد و گسترش آن ن...

در دهه های اخیر توجه به گفتمان ژئواکونومی و نقش برتر اقتصاد در مناسبات جهانی، ژئوپلیتیک انرژی و انتقال وامنیت آن از جایگاه بالا تری در مناسبات بین المللی برخوردار شده است. بندر راهبردی چابهار که تنها بندر اقیانوسیایران در شمال دریای عمان بوده، نزدیک ترین و آسان ترین راه دسترسی کشورهای آسیای مرکزی (که محصور درخشکی اند ) به آبهای آزاد است. مناطق حاشیه ای و مرزی کشور علی رغم ظرفیت ها و توانمندی ها...

جهانی که در آن زندگی می‎کنیم، نسبت به گذشته خطرناک‎تر شده است و با این روند و به‎دلیل وجود برخی از نیازهای انسانی و زیاده‎خواهی‎های وی، تضعیف نقش دین در مسائل مختلف، پیشرفت علم و فن‎آوری و رفاه و قدرت‎طلبی با بحران‎ها و مخاطرات زیادی، همانند انفجار جمعیّت، تخریب محیط زیست، منابع و نابرابری روزافزون بین فقیر و غنی روبه‎رو خواهد شد. بشر امروز با بیماری‎های کشنده و خطرناکی روبه‎روست که ناشی از تغیی...

اندیشمندان ژئوپلیتیک طی سدۀ گذشته، همواره درصدد بوده‎اند که به فراخور شرایط طبیعی و انسانی مناطق مختلف و با ارائۀ استدلال‎های لازم، اهمیت سیاسی برخی کانون‎ها و نقاط جغرافیایی را پُررنگ‎تر کرده و سیاستمداران را برای نفوذ، تسلط و مدیریت این‎گونه فضاها، ترغیب کنند. بدیهی است اهمیت سیاسی مکان‎ها و فضاهای مختلف در طول زمان ثابت ‎نبوده و به‎ویژه، ممکن است تحت تأثیر عوامل انسان‎ساخت، دچار ارتقا و دگرگو...

این مقاله مروری انتقادی بر مقاله «جغرافیای iq»، نوشته جری گلید است که در شماره 36 مجله معتبر intelligence انتشار یافته است. اما مخاطب اصلی این نقد در واقع نظریه ”iq و ثروت ملل“ از استادان برجسته دانشگاه های اولستر بریتانیا و تمپر فنلاند، دکتر لین و دکتر ون هانن است. این نظریه که از آغاز سده بیست و یک، بیشتر از طریق دو کتاب پر فروش «iq و ثروت ملل» و «iq و نابرابری جهانی»، میان محافل، احزاب و ساز...

با افزایش وابستگی اقتصادی جهان به منابع انرژی هیدروکربنی، دامنه دار شدن تنش ها در خاورمیانه و ظهور روسیه به عنوان یک بازیگر اصلی در بازار انرژی جهان، نفت و گاز دریای خزر و مسیر های انتقال آن به بازارهای مصرف، بیش از پیش مورد توجه قدرت های بزرگ صنعتی قرار گرفته است. در این میان، جمهوری اسلامی ایران در مناسب ترین موقعیت جغرافیایی برای انتقال منابع این کشورها به بازارهای مصرف قرار گرفته است، اما ا...

ظهور قدرت های اقتصادی نوین در حاشیه اقیانوس هند این منطقه را تبدیل به عرصه ای از رقابت ها و کنش های ژئوپلیتیک بازیگران منطقه ای و فرا منطقه ای در سده 21 نموده است. در این راستا چین به عنوان قدرت نو ظهور جهانی در رقابت با قدرت های رقیب خود تلاش می کند با سرمایه گذاری در نقاط استراتژیک اقیانوس هند نظیر گوادر پاکستان از تنگناهای ارتباطی و ژئوپلیتیکی رهایی یافته و بتواند به برتری خود در عرصه اقتصاد...

برنامه ریزی و توجه ویژه به کنترل اجتماعی و سیاسی در پرتو شناخت مسایل امنیتی شهروندان امکان پذیر می باشد لذا باید بررسی لازم نسبت به شناخت شدت تأثیرات هر مولفه بر امنیت منطقه صورت پذیرد تا بتوان براساس میزان تأثیرگذاری، اولویت هر مولفه را بر امنیت شهروندی تعیین نمود. همچنین تحلیل ژئوپلتیکی امنیت شهروندی برای اعمال حاکمیت دولت ها امروزه ضروری به نظر می رسد .پژوهش حاضر جهت تحلیل عوامل اثرگذار امنی...

آسیای مرکزی متشکل از پنج کشور قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان در میان فضای اقلیمی پهناور اوراسیا واقع شده و نزدیک به 60 میلیون نفر را در خود جای داده است. اگرچه در نگاه نخست آسیای مرکزی از نظر جغرافیایی منطقه ای محصور در خشکی به نظر می آید که کشورهای منطقه را به همسایگان وابسته کرده است ، اما واقعیت امر آنست که این منطقه تحت لوای تاریخ طولانی خود یکی از مهمترین مناطق جهان ش...