فلک‌نازنامه، منظومه‌ای عامیانه و عاشقانه در عشق آفتاب، دختر شاه خاور به فلک‌ناز، پسر عزیز مصر، است که پس از دشواری‌های فراوان به هم می‌رسند. این مثنوی از چنان شهرتی در میان مردم برخوردار بوده که جزو کتاب‌های مکتب‌خانه به شمار می‌رفته است. علاوه بر این، درگذشته و هم اکنون نیز در میان ایلات و عشایر به عنوان شاهنامه فلک‌ناز خوانده می‌شود. سرایندۀ این منظومه شاعری به نام ملا تسکین شیرازی است. ویژگی...

در قرن بیستم میلادی، ساختارگرایان به پیروی از پراپ، در صدد ارائة الگوی کلّی در ساخت انواع روایت برآمدند. در همین زمینه، آ.ژ.گریماس، مشهورترین نظریّه‌پرداز روایت، از دامنة محدود مطالعات پراپ فراتر رفت و با ارائة الگوی کنشی و زنجیره‌های روایتی خود، تلاش کرد تا به دستور کلّی زبان روایت دست یابد و هر روایت را با ساختار روایی خاص تجزیه و تحلیل کند. او الگوی کنشی خود را به‌گونه‌ای طرّاحی کرد که با تمام ر...

قصه گویی هنری است جهانی که انسانها برای سرگرمی‌ و تعلیم زیستن به نوع بشر از آن سود جسته اند. زمان پیدایش قصه­های عامیانه به درستی معلوم نیست، ولی پیشینه ای به قدمت تاریخ دارند و به دلیل همین قدمت و اصالتشان است که در زیرو بم تاریخ زنده مانده اند. ولادیمیر پراپ؛محقق روسی، با بررسی یک صد قصه ی عامیانه،عمل و نقش قهرمانان و ضد قهرمانان قصه‌های عامیانه و میزان اهمیت  آن اعمال و نقش‌ها را تحت عنوان خ...

روایت­شناسی رویکردی نو در مطالعۀ ادبیات داستانی است و درپی یافتن دستور زبان داستان، کشف زبان روایت، نظام حاکم بر انواع روایی، و ساختار آن­هاست. نظریۀ روایت در دهۀ اخیر در مطالعۀ انواع مختلف ادبی با اقبال قابل‌تأملی مواجه بوده ­است. جستار حاضر، با مطالعۀ موردی در الگوی ارائه‌شده در قالب 31 خویش­کاری و هفت کنش­گر ارائه‌شده در کتاب ریخت­شناسی قصه­های پریان اثر ولادیمیر پراپ، پژوهش‌های انجام‌شده را...

یکی از مباحث مهمی ‎که در قرن بیستم مورد توجه قرار گرفت روایت‎شناسی است که در معنای عام گذر از وضعیتی اولیه به سوی وضعیتی ثانویه است و کنش کنشگران بر این مبنا صورت می‎پذیرد.گریماس روایت‎شناسی ساختارگراست. او تلاش‎ها‎ی فراوانی جهت ارائه الگوهای معین در زمینۀ روایت‎شناسی انجام داده است.روایت‎شناسی گریماس بر اساس ریخت شناسی حکایت‎ها‎ی پراپ استوار است. در این مقاله داستان اکوان دیو در شاهنامه بر اسا...

همای و همایون منظومه ی روایتی قرن هشتم است که سراینده ی آن خواجوی کرمانی با دیدگاهی عرفانی- تعلیمی آن را سروده است. نویسنده برای ارائه ی آموزه های عرفانی خود، عشقی زمینی را مطرح می کند که اغلب به صورتی نمادین تأویل می شود. در این پژوهش برآنیم تا این منظومه را از دیدگاه ساختاری تحلیل کنیم. ساختارگرایی درصدد دستیابی به سازه های بنیادین متن است و اثر را فارغ از سایر جنبه های آن بررسی می نماید. به...

این پژوهش به منظور تحلیل و بررسی نقش قصه های عامیانه فارسی در شکل گیری نمایش های کودک و یافتن مفاهیم پنهان و عمیق در این قصه ها و چگونگی انتقال این مفاهیم به دنیای درام کودک، شکل گرفته است. احیای قصه های عامیانه فارسی در نمایشنامه های کودک می تواند آن قصه ها را به زبان کودک معاصرتغییر دهد و راههای ارتباطی نو به وجود آورد و غیر از آن به ماندگاری اثر هم کمک کند . اینکه این قصه ها چه می گویند و چگ...

ریخت¬شناسی رویکردی ساختار¬گرا در مطالعه¬ی آثار روایی است و در پی یافتن عناصر سازا و نظامِ حاکم بر انواع آثار روایی و ساختار آن¬هاست. ولادیمیر پراپ ، مردم شناس صورت¬گرایِ روس ، با مطالعه¬ی ریخت¬شناسانه¬ی قصه¬های پریان روسی در 1928 ، آغاز¬گر روایت شناسی نوین بود. او الگوی حاکم بر این قصه¬ها را استخراج کرد و نشان داد قصه¬های پریان ، به رغم تکثر و تنوع ظاهری ، از نظر انواع قهرمانان و عملکرد آنها ، دا...

سرزمین سغد به علّت موقعیت جغرافیایی و نیز داشتن بازرگانان حرفه ای در نقطه طلایی جاده ابریشم قرار گرفت. جاده ای که نه تنها کالای سرزمینی را به سرزمین دیگر می بُرد، بل که پُلی نیز بین فرهنگ و هنرِ آنان می زد. در میانِ آثار برجای مانده از فرهنگ و زبان سغدی، تعدادی قصّه و حکایت دیده می شود؛ که پژوهش حاضر، جستاری در مطالعه این قصّه هاست. نخستین گروهی که به مطالعه جدی روایت و داستان پردازی پرداختند، فرمالیس...

یکی از مباحث مهمی ‎که در قرن بیستم مورد توجه قرار گرفت روایت‎شناسی است که در معنای عام گذر از وضعیتی اولیه به سوی وضعیتی ثانویه است و کنش کنشگران بر این مبنا صورت می‎پذیرد.گریماس روایت‎شناسی ساختارگراست. او تلاش‎ها‎ی فراوانی جهت ارائه الگوهای معین در زمینۀ روایت‎شناسی انجام داده است.روایت‎شناسی گریماس بر اساس ریخت شناسی حکایت‎ها‎ی پراپ استوار است. در این مقاله داستان اکوان دیو در شاهنامه بر اسا...