یکی از پایه‌های بنیادین پادشاهی ساسانی، وابستگی به سپاهیانی بود که بزرگان و اشراف جنگجوی پارسی و پارتی برای شاه فراهم می‌کردند. معمولاً این باور وجود دارد که این وابستگی تا زمان پادشاهی خسرو انوشیروان و اصلاحات وی ادامه یافت و تنها در زمان او بود که شاه برای نخستین بار توانست سپاهی ثابت و وابسته به شاه را بیآفریند و عملاً خود را از وابستگی به نیروهای بزرگان و روسای خاندان‌ها برهاند. این ناوابستگی...

سرزمین هیرکانی در گوشه ی جنوب شرقی دریای کاسپین، ازجمله ایالت های مهم در دوران باستان بوده است که از همان ابتدا دستیابی به آن برای قدرت های بزرگ ایرانی حیاتی بود و برای تثبیت قدرت و حفظ قلمرو از تهاجمات بیگانه ضروری قلمداد می شد. اهمیت استراتژیک ورکانا (هیرکانیا) و به ویژه استقلال نظامی و اهمیت سازمان ارتش این سرزمین برای هخامنشیان به گونه ای بود که آن را می توانیم دروازه ی دفاعی مقابل یورش اقو...

با تشکیل شاهنشاهی هخامنشیان، مرزهای ایران در سواحل شمالی و جنوبی خلیج فارس تثبیت شد. اهمیت استراتژیکی این حوزه ی دریایی که از هزاره های پیش از میلاد آشکار شده بود، شاهان هخامنشی را به نقش آفرینی سیاسی و اقتصادی در نیمه‎ی شمالی و جنوبی خلیج فارس واداشت. پس از هخامنشیان، اسکندر و سلوکیان هم به اهمیت خلیج فارس در مناسبات سیاسی – تجاری واقف شدند و سعی نمودند تا با حضور مستقیم در این منطقه، زمینه را...

بر پایۀ متون تاریخی، در تمدن ها وادیان پیشین جهان، به ویژه درسلسله های مختلف ایران باستان، در دورۀ ماد، هخامنشی، اشکانی و ساسانی، حجاب در میان زنان معمول بوده است؛ و این حقیقت روشن می شود که با ورود اسلام به ایران حجاب وارد ایران نشده است؛ بلکه بانوان ایرانی ازدوران باستان حجاب داشته اند و حجاب آنان با توجه به شرایط اقلیمی، اجتماعی، کار و پیشه، سبک و اسلوب خاصی داشت؛ آنچه بر صحت این ادعا گواهی ...

در دورة ساسانیان چندین خاندان کوچک و بزرگ در گسترة ایران پراکنده بودند که ازآن‌همه، هفت خاندان کارن، سورن، اسپاهبذ، مهران، اسپندیاذ، زیک و خود دودة ساسانی نژاده‌تر و نیرومندتر از دیگران بودند. هموندان خاندان‌های هفتگانه نژاده‌ترین ایرانیان شناخته می‌شدند و رؤساء این خاندان‌ها در دستگاه پادشاهی ساسانیان بسیار نیرومند بودند. پیوند این خاندان‌ها با پادشاه ساسانی آمیزه‌ای از ستیزها و سازش‌ها بود. د...

در این رساله سعی گردیده تا مسائل اقتصادی عصر هخامنشی با وضوح و صراحت بیان گردد. از آنجا که در میان پادشاهان هخامنشی داریوش بزرگ توجه خاصی به اقتصاد نشان می داد و اصلاحات اقتصادی او تا پایان دوره هخامنشیان کماکان بدون تغییر باقی ماند تاکید عمده نیز بر اصلاحات اقتصادی این پادشاه قرار گرفته است .

هنر امپراتوری هخامنشی را هنری فرانژادی خوانده اند، اما ارتباط آن با هنر اقوام تشکیل دهنده امپراتوری هنوز نیازمند واکاوی است. این پژوهش تلاش دارد با بررسی ریشه برخی از نقشمایه های رایج در هنر هخامنشیان (درخت زندگی، گاو، شیر، گوپت، شیردال، یورش شیر به گاو) مسیری که این کهن الگوها برای پذیرش و پایدار شدن در هنر امپراتوری گذرانده اند از خاستگاه ابتداییشان در محدوده تمدنهای کهن فلات ایران و سرزمینها...

بی شک ریشه ها و پایه های هنر ایرانی فراتر از هنر هخامنشی است و قدمتی به بلندی تاریخ سکونت انسان درفلات ایران دارد. تمدنهای تاثیر گذار و بزرگی مثل عیلامی، کاسیتی و جیرفتی نمونه های روشنی از وجود پیشینه قوی تمدنی و هنری برای هنر و تمدن دوره هخامنشی هستند. ارتباط های گسترده و دو طرفه آنان با سومریان هم از دوران کهن به اثبات رسیده است. هر چند برخی از تاریخ پژوهان خاستگاه آنان را فلات ایران یا جایی ...

مدیریت پروژه، تاریخی بسیار کهن دارد. شکی نیست که ساخت اهرام ثلاثه مصر در 5000-4500 سال پیش و یا دیوار چین به طول 7 هزار کیلومتر در قرن سوم قبل از میلاد، بدون بکارگیری روش هایی که امروزه به نام برنامه ریزی و کنترل نامیده می شوند، قابل اجرا نبود. در زمان سلطنت داریوش بزرگ پروژه های متعددی مانند کاخ تخت جمشید، راه (جاده) شاهی، کانال سوئز و قنات ها در سراسر امپراطوری او اجرا شد. هدف از انجام این تح...

فرهنگ و تمدن هخامنشی از جایگاه ویژه ای در میان دیگر فرهنگ ها و تمدن های مشرق زمین برخوردار است. این امتیاز به لحاظ عواملی چند حاصل شده است که از آن میان می توان، آمیختگی عناصر هنری بومی و بیگانه در قالبی نو، گستره ی فراخ امپراتوری ایران و حضور مقتدرانه ی حکومتی قانون مند را برشمرد. هنر هخامنشی، هنر درباری و متاثر از هنر ملل تابعه ی امپراتوری مانند بین النهرین، مصر، آسیای صغیر، عیلام و اورارتو...