در خلیج فارس حدود 90 جزیره کوچک و بزرگ وجود دارد که 34 جزیره آن متعلق به ایران است. از این  تعداد 17 جزیره  از نظر حاکمیت بر آبراه بین المللی تنگه هرمز و کنترل آن و همچنین کنترل تردد ناوگان بیگانه دارای اهمیت ژئوپلیتیکی و استراتژیکی می باشند. جزیره فارسی در مرکز خلیج فارس در مختصات َ10˚50 طول جغرافیایی و َ59 ˚27 عرض جغرافیایی، دورترین جزیره ایرانی به سرزمین اصلی می باشد. این جزیره علاوه بر اهمیت...

ساختار فضایی- جغرافیایی جهان اسلام که از جنوب شرق آسیا تا غرب افریقا و جنوب شرق اروپا امتداد یافته است، شامل بیش از پنجاه کشور می­شود که حدود 22 درصد خشکی‏های جهان را تشکیل می دهند. این ساختار فضایی- جغرافیایی، شامل عوامل متعدد هم گرا نظیر تهدید مشترک، منافع مشترک و متقابل و ارزشهای مشترک و تجانس ساختاری می­شود، که زمینه ی پیوند بین کشورهای جهان اسلام را فراهم آورده است؛ از سوی دیگر در این ساخت...

یکی از رخدادهای بزرگ نیمه دوم قرن بیستم، وقوع انقلاب اسلامی در ایران به رهبری حضرت امام خمینیŠ بود که تحولات بسیاری را در کشورهای منطقه و ساختار قدرت جهانی ایجاد کرد. یکی از کشورهایی که شیعیان آن پس از انقلاب اسلامی ایران به دنبال نقش آفرینی بیشتری در فرایندهای سیاسی جامعه خود هستند، کشور عربستان سعودی است. شیعیان این کشور ـ که سومین جمعیت شیعه کشورهای عربی را تشکیل می دهند ـ به دنبال افزایش قد...

جنبش اخوان المسلمین یکی از مهمترین، قدیمی ترین و تاثیر گذارترین جنبش های اسلامی معاصر است. این جنبش که از ابتدای تاسیس تاکنون بارها توسط دولت های حاکم در مصر و سایر کشورهای عربی سرکوب شده بود، پس از بیداری اسلامی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا توانسته است موقعیت برتر خود را در میان سایر جریانات سیاسی تثبیت کند. با عنایت به اینکه هرگونه تغییر و تحول ساختاری قدرت در حوزه کشورهای خاورمیانه که دا...

فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و شکل گیری سه کشور مستقل آذربایجان،ارمنستان و گرجستان منطقه قفقاز را با شرایط جدید و پیچیده ای مواجه نمود.آنچه بر این پیچیدگی افزود،منافع و اهداف متعارض بازیگران منطقه ای و فرا منطقه ای مانند روسیه و ایالات متحده آمریکا در تحولات این منطقه می باشد.منطقه قره باغ به لحاظ سیاسی از موقعیت مهمی برخوردار است این موضوع در کنار پارامترهای ژئوپلیتیکی آن را به یکی از مهمترین من...

در این پژوهش تأثیر عملیات روانی و رسانه‏ای جهان غرب بر ژئوپلیتیک فرهنگی جهان اسلام، مطالعه موردی جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی و کاوش قرار گرفته است. در پهنه ژئوپلیتیکی جهان، دو قدرت فرهنگی جهان غرب با مرکزیت آمریکا «با تفکر لیبرال دمکراسی و اومانیستی» و جهان اسلام به مرکزیت جمهوری اسلامی ایران «با تفکر تئوئیسم خداگرایی» در تضاد و ستیز و خاص‏گرایی فرهنگی هستند. حکومت آمریکا و غرب در مسیر در ...

اتحاد و پیوند منطقه‌ای میان کشورها، امروزه به‌ یکی از نگرانی‌های اصلی میان دولت‌ها تبدیل شده است. در عصر جهانی شدن در مناطق گوناگون جهان، گروه‌بندی‌های منطقه‌ای شکل گرفته است. مناطق گوناگون جهان با درک اهمیت موقعیت ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک خود، دارای سازه‌های منطقه‌ای با درجه‌های متفاوت منطقه‌گرایی هستند. یکی از مناطق ژئوپلیتیکی که عرصه‌ رقابت میان ابرقدرت‌ها (آمریکا و روسیه) است م...

روند تحولات صورت گرفته در عرصه¬¬ی جهانی زمینه برجسته¬تر شدن بعد جدیدی در مطالعات مرزها با عنوان مدیریت مرزها شده است. این بعد جدید مرزها این امکان را به کشورها می دهد که از طریق مدیریت مرزها، مرزهای خود را تا حدی باز کنند تا منافع و فرصت¬های آن سوی مرز را کسب کرده و در همان زمان مرزهای خود را به گونه ای بسته نگه دارند که ناامنی¬ها و چالش¬های فراسوی مرزها، منافع ملی و امنیت ملی آنها را با خطر مو...

        در فضای ژئواکونومیک فعلی جهان که انرژی، محور سیاست و استراتژی کشورهای بزرگ و صنعتی است، اصلی ترین فشار برای تصاحب آسان منابع آن روی کشورهای اطراف حوزه خلیج فارس و سپس خزر می باشد. نکته حائز اهمیت و مثبت اینکه، ایران به دلیل قرارگرفتن میان این دو حوزه و داشتن رتبه دوم ذخایر نفت و گاز جهان به عنوان بازیگر تأثیرگذار نقش با اهمیتی دراستراتژی جهانی ژئوپلیتیک انرژی پیدا کرده است. اما در چهار ...

جهان اسلام به‎اصطلاح به سرزمین‎هایی گفته می‌شود که بیشینه‎ی مردمان آن پیرو دین اسلام باشند. جهان اسلام در حال حاضر سرزمینی با ترکیبی متنوّع از نظر ویژگی های انسانی و بسترها و شرائط طبیعی را شامل می‎شود. اگرچه به‎لحاظ اشتراک دینی و منابع انسانی و طبیعی، جهان اسلام دارای قابلیّت‎های فراوانی برای تبدیل شدن به یک قدرت منطقه‎ای در عرصه نظام ژئوپلیتیک جهانی است؛ اما به‎دلیل وجود برخی عوامل و زمینه‎های ...