چکیده یکی از پرمخاطره ترین مسائل در تاریخ اندیشه های کلامی، مسئله کلام خداوند است. متکلّمان مسلمان، نخست تحت تأثیر آیات قرآن و احادیث پیامبر(ص) و آنگاه در مواجهه با اندیشه های مسیحی درباره تثلیث و فلسفه یونان، مسئله صفات را ارائه داده اند. پس از آن بر مبنای تلقی های متفاوت از صفات الهی، اختلاف ها و مشاجره هایی درباره متکلّم بودن خدا به وجود آمد. با توجّه به دیدگاه های متکلّمان مسلمان درباره کلام خد...

چکیده: وحی که در قرآن کریم بارها مورد تبیین واقع شده و ایمان به آن برای هر مسلمانی فراهم کننده زمینه صحیح اعتقادی در سایر أبعاد دین مبین اسلام است یکی از مسائل مهم در حوزه قرآن پژوهی و نگاه عمیق از نظر کلامی و اعتقادی مبحث خطاپذیری یا ناپذیری وحی در مکتب تشیع و تسنن است. طبری از اهل سنت، مستقیم و غیر مستقیم در بیانات تفسیری و روایی خود وحی نبوی در مرحله ابلاغ آن را به خطاپذیری متهم کرده و در ...

سیداحمد خان از مفسّرین مشهور شبه قاره ی هند است که اندیشه ی نوگرایانه ای پیرامون وحی ارائه می دهد. تلاش او، نوعی آشتی میان رهیافت های غرب و اعتقادات اسلامی است. هدف از این نوشته، نگاهی دوباره به اندیشه ی سیداحمدخان درباره ی وحی، نقد و آسیب شناسی آن است که به روش توصیفی - تحلیلی با رویکردی قرآنی ارائه می شود. سیداحمدخان وحی را از یک سو تجربه گرایانه و از دیگر سو، قرآن را عین کلام الهی دانسته که ه...

رساله حاضر به بررسی تطبیقی وحی و کلام الهی از دیدگاه قیصری و ملاصدرا می¬پردازد. در این تحقیق مفاهیم شهود، کشف، وحی و کلام الهی مورد بررسی قرار گرفته است. ابتدا تاریخچه¬ی وحی و کلام الهی از نظر حکما و عرفا و متکلمان مورد توجه قرار می¬گیرد و در گام دوم به مسأله¬ی وحی و کلام الهی در آثار قیصری پرداخته شده است. قیصری وحی و کلام الهی را ذیل مباحث کشف و شهود بیان کرده است. او کشف را دو گونه می¬داند: ...

نظریه های الهام(یا بنابر آنچه در سنت اسلامی« وحی»  شناخته شده است) به تبیین ارتباطِ میان خدا و واسطة انسانی در انتقال وحی می پردازند. زمانی که نظریه ای به مسئلة الهامی بودن یک متن مقدس (مثل قرآن یا کتاب مقدس) می پردازد، دو مسئلة عمده را کانون توجه خود قرار می دهد: الف) سازوکار الهام (چگونگی انتقال مطالب خداوند به واسطة انسانی) وب) محدودة الهام( این که چه میزان از مطالب موجود در یک متن مقدس، الها...

انسان برای رسیدن به کمال و سعادت حقیقی آفریده شده است و تنها راهی که بواسطه ی آن به سعادت حقیقی و پایدار می رسد، وحی است. خداوند از طریق فرستادن پیامبران، نیک و بد امور را تعیین کرده و مسیر زندگی انسان را در ارتباط با سعادت و شقاوت ابدی مشخص می سازد. اما شناخت حقیقت وحی چون پدیده ای ماوراءطبیعی است امکان ندارد و درک و فهم ما آنقدر نیست که بتواند تمام حقایق عالم را بشناسد. آنچه در این تحقیق آمده...

سبک و نحوۀ سخن گفتن قرآن مجید با انسان، همواره یکی از خدشه‌های ذهنی انسان به‌خصوص دین‌پژوهان معاصر است که ذهن آنها را می‌گزد. به باور نویسنده قالب تجلی این سبک را باید در حقیقتی به نام «نطق قرآن» جست‌وجو کرد. بر اساس قراین لغوی و روایی، معنای «انتقال و ارائۀ پیام و مراد» در واژۀ «نطق» نهفته است و این پیام و مراد شاید از طریق سازوکارهای حسی مانند الفاظ و اصوات (نطق محسوس) یا سازوکارهای عقلی (نطق...

چهاربعدگرایی (در مقابل سه‏بعدگرایی)، دیدگاهی در متافیزیک معاصر است که به موجب آن، اشیای عادی، هویاتی چهاربعدیند که به واسطة داشتن اجزای زمانی متمایز در زمان‎های مختلف بقا دارند. یکی از اشکال عمدة این نظریه، مشهور به نظریه کرم‎های مکانی- زمانی که توسط دیوید لوئیس پیشنهاد شده است، مدلول اشیا را مجموع چهاربعدی اجزای زمانی می‎داند. لوئیس بر این عقیده است که چهاربعدگرایی، تنها راه‎حل قابل دفاع مسئله...

تجرد نفس از نگاه ملاصدرا تفسیری در مقابل نظریه تجرد نفس قائلان به حدوث نفس مجرد است. ارائه تصویری از تجرد نفس از نظر ملا‌صدرا می‏تواند درک بهتری را از چگونگی نظریه حدوث جسمانی و بقاء روحانی نفس، رابطه نفس و بدن و چگونگی تبدیل جسمانی به مجرد موجب شود. با استفاده از اصول فلسفه صدرایی و همچنین لوازم فلسفی‏ آنها می‏توان به تبیین چگونگی تجرد نفس پرداخت. این نظریه از سویی در تقسیم تجرد به برزخی و عقل...